عباسی اشلقی, مجید, فلاحی برزکی, مهرداد. (1397). برجام و تأثیربخشی بر الگوی همکاری-رقابت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران. پژوهشنامه مدیریت اجرایی, 2(3), 113-127. doi: 10.22080/jpir.2018.2052
مجید عباسی اشلقی; مهرداد فلاحی برزکی. "برجام و تأثیربخشی بر الگوی همکاری-رقابت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران". پژوهشنامه مدیریت اجرایی, 2, 3, 1397, 113-127. doi: 10.22080/jpir.2018.2052
عباسی اشلقی, مجید, فلاحی برزکی, مهرداد. (1397). 'برجام و تأثیربخشی بر الگوی همکاری-رقابت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران', پژوهشنامه مدیریت اجرایی, 2(3), pp. 113-127. doi: 10.22080/jpir.2018.2052
عباسی اشلقی, مجید, فلاحی برزکی, مهرداد. برجام و تأثیربخشی بر الگوی همکاری-رقابت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران. پژوهشنامه مدیریت اجرایی, 1397; 2(3): 113-127. doi: 10.22080/jpir.2018.2052
1استادیار گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
2کارشناسی ارشد مطالعات اُروپا،گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
تاریخ دریافت: 11 دی 1348،
تاریخ پذیرش: 11 دی 1348
چکیده
توافق برجام یکی از مهم‌ترین موضوعات سیاست خارجی ایران در دهه ی اخیر بوده است. برقراری گفتگوهای مثبت و روابط سازنده با قدرتهای بزرگ بین‌المللی، می‌توانست یکی از دستاوردهای مهم سیاست خارجی ایران باشد. ایران با این مذاکرات توانست حدّاقل به صورت موقّت، مشکلات خود را با قدرتهای بزرگ حل کند. امّا همواره در کنار مذاکرات با قدرتهای بزرگ در سطح کلان، باید همزمان به مؤلّفه‌های منطقه‌ای نیز توجّه نمود تا با ایجاد موازنه‌ای مناسب، شاهد نتایج مطلوب بود. در ارتباط با سطح کلان، موفقیت‌های برجام نسبتاً چشمگیر بود؛ به طوری که، نهایتاً قدرتهای بزرگ را بر سر میز مذاکره با ایران نشاند، به پروژه ی سیاسی و امنیتی‌سازی برنامه ی هسته‌ای ایران به عنوان بخش اصلی پروژه ی بزرگ ایران‌هراسی پایان داده و صنعت هسته‌ای ایران به رسمیت شناخته شد، موانع جذب سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت‌های هوایی و نفتی برداشته شد، اکثر تحریم‌های مربوط به خدمات بیمه‌ای و بانکی و سازمان کشتیرانی لغو گردید؛ امّا در ارتباط با مؤلّفه‌های منطقه‌ای، باید به این نکته توجّه داشت که نقش و تأثیرگذاری بازیگران منطقه در روابط و تعاملات بین‌المللی، کاملاً نادیده گرفته شد که هدف اصلی نگارش مقاله ی حاضر نیز همین مسأله می‌باشد. در همین رابطه پرسش اصلی مقاله ی کنونی این است که برجام چه تأثیری بر الگوی همکاری-رقابت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران داشته است؟ یافته های تحقیق حاکی از آن است که با توجّه به موفّقیت دیپلماسی چندجانبه در سطح بین‌المللی و ایجاد مسیری تعاملی با قدرتهای برون‌منطقه‌ای، نگاه کم‌رنگِ برجام به مؤّلفه‌های درون‌منطقه‌ای، باعث تشدید تعارض و تشکیل ائتلاف‌های جدید علیه ایران از سوی بازیگرانی همچون عربستان‌سعودی، رژیم صهیونیستی و حتّی ترکیه شد.
احدیان، محمّدسعید (1394)، برجام در تحلیل کلان و خرد، مشهد: نشر مؤسسۀ فرهنگی هنری خراسان.
حاجی‌یوسفی، امیرمحمّد و همت ایمانی (1390)، «تحولات روابط ترکیه و اسرائیل در دهه اخیر و پیامدهای آن برای ایران»، فصلنامه روابط خارجی، سال سوم، شمارۀ دوم.
Graham, David A. (2015); "Israel and Saudi Arabia: Togetherish at Last?", Atlantic Council, Jun 5, 2015.
Gruen, George E. (2004). “Turkey’s Strategic Mideast Regional Initiatives”, American Foreign Policy Interests, No. 26.
Hettne, Bjorn, AndrasInotai and Osvaldo Sunkel. eds. (2001); Comparing Regionalisms: Implications for Global Development. London: Palgrave Macmillan.
Onuf, N. (1989); World of Our Marking. United State: University of South Carolina Press.
Price, Richard and Christian Reus-Smith. (1998); "Dangerous Liaisons? Critical International Theory and Constructivist", European Journal of International Relation, Vol. 4, No. 3.
Rafi Sheikh, Salman. (2015); "‘Unholy Alliance’ between Saudi Arabia and Israel. A US-Iran Nuclear Deal Would Trigger Regional Political Re-alignments", Global Research, March 29, 2015.
https://www.reuters.com/2018/05/11
Schimmelfennig, Frank and Berthold Rittberger. (2006); Theories of European Integration. The European Union, London: Routledge.
Wendt, Alexander. (1987); "The Agent and Structure Problem in International Relations Theory", International Organization, Vol. 41, No. 3 (Summer).
World Bank. (2015); "Economic Implications of Lifting Sanctions on Iran", Quarterly Economic Brief, Issue 5, July 2015. Available at: www-wds.worldbank.org/.../Economic0impli0ng0sanctions0on0Iran.pdf
