دانشگاه مازندران

 آمار

تعداد نشریات30
تعداد شماره‌ها467
تعداد مقالات4,519
تعداد مشاهده مقاله7,144,832
تعداد دریافت فایل اصل مقاله5,334,658
شاکری, عبدالرسول, فرهمندفر, مسعود. (1398). کلیدر، همنشینی شعرگونگی و رئالیسم: نگاهی دوباره به تاریخ رمان فارسی. پژوهشنامه مدیریت اجرایی, 3(8), 50-65. doi: 10.22080/rjls.2020.17573.1075
عبدالرسول شاکری; مسعود فرهمندفر. "کلیدر، همنشینی شعرگونگی و رئالیسم: نگاهی دوباره به تاریخ رمان فارسی". پژوهشنامه مدیریت اجرایی, 3, 8, 1398, 50-65. doi: 10.22080/rjls.2020.17573.1075
شاکری, عبدالرسول, فرهمندفر, مسعود. (1398). 'کلیدر، همنشینی شعرگونگی و رئالیسم: نگاهی دوباره به تاریخ رمان فارسی', پژوهشنامه مدیریت اجرایی, 3(8), pp. 50-65. doi: 10.22080/rjls.2020.17573.1075
شاکری, عبدالرسول, فرهمندفر, مسعود. کلیدر، همنشینی شعرگونگی و رئالیسم: نگاهی دوباره به تاریخ رمان فارسی. پژوهشنامه مدیریت اجرایی, 1398; 3(8): 50-65. doi: 10.22080/rjls.2020.17573.1075

کلیدر، همنشینی شعرگونگی و رئالیسم: نگاهی دوباره به تاریخ رمان فارسی

پژوهش‌نامه‌ی مکتب های ادبی
مقاله 3، دوره 3، شماره 8، دی 1398، صفحه 50-65    اصل مقاله (176.72 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22080/rjls.2020.17573.1075
نویسندگان
عبدالرسول شاکری* 1؛ مسعود فرهمندفر2
1پژوهشکدۀ توسعه و تحقیق علوم انسانی، سازمان مطالعه و تدوین (سمت)، تهران، ایران
2استادیار گروه زبان و ادبیّات انگلیسی، دانشگاه علامه طباطبایی
تاریخ دریافت: 19 آبان 1398،  تاریخ بازنگری: 12 تیر 1399،  تاریخ پذیرش: 15 تیر 1399 
چکیده
چکیده
رمان «کلیدر» نوشته‌ی محمود دولت‌آبادی، بی‌آن که در ژانر رمان عامّه‌پسند قرار گیرد، یکی از معروف‌ترین و پرخواننده‌ترین رمان‌های فارسی است. یکی از شاخصه‌های بسیار بحث‌برانگیز این رمان، زبان آن بوده است که به نظر می‌رسد از جهات گوناگون با زبان رمان و رمان رئالیستی، هم‌خوانی ندارد. در مقاله‌ی پیشِ رو بر اساس نظریّات وات (1957) درباره‌ی ویژگی‌های رمان و تمایزات این نوع ادبی نوظهور در سده‌ی هجدهم میلادی با انواع ادبی پیش از آن، انطباق «کلیدر» با شش مؤلّفه، شامل پرداختن به جزئی‌ها، پیرنگ، توصیف، شخصیّت، زمان، و مکان، به طور خلاصه، و مؤلّفه‌ی زبان با تفصیل بیشتر بررسی شده است. این بررسی نشان می‌دهد که کاربرد نقش ادبی زبان در «کلیدر» به اندازه‌ای است که این اثر را می‌توان بازتاب شعرگونگی در رمان فارسی دانست. هم‌چنین، «کلیدر» از لحاظ تطابق با شش مؤلّفه‌ی دیگر رمان نیز در حالت میانه قرار می‌گیرد و در نتیجه، می‌توان گفت نه به طور کامل به سنّت‌های پیشامدرن قصّه‌نویسی فارسی وفادار مانده است و نه به طور کامل از الگوهای رمان و مشخّصاً رمان رئالیستی پیروی می‌کند. با توجّه به تاریخ پایان نگارش «کلیدر» (1362 ش.) و تاریخ انتشار نخستین مجلّد آن (1357 ش) و استقبال قشرهای گوناگون جامعه‌ی ایرانی از این رمان که در میانه‌ی سنّت و تجدّد معلّق بوده است، می‌توان نتیجه گرفت که ساختار معلّق «کلیدر»، تابع وضعیّت جامعه‌ی ایرانی و بازنمای آن است و از این جهت، می‌توان آن را در پیوند با رئالیسم نیز تفسیر کرد.
کلیدواژه‌ها
واژگان کلیدی: کلیدر؛ زبان؛ شعرگونگی؛ رئالیسم. سنّت؛ تجدّد
عنوان مقاله [English]
Poetic Language and Realism in Kelidar: The History of Persian Novel Revisited
نویسندگان [English]
Abdolrasoul Shakeri1؛ - -2
1he Institute for Research and Development in the Humanities, The Organization for Researching and Composing University Textbooks in the Humanities (SAMT), Tehran, Iran
2-
چکیده [English]
Abstract
One of the controversial aspects of Kelidar, a novel by Mahmoud Doulatabadi, is its language that seems incompatible with the language of the novel, especially the language of the realist novel. This article uses Watt’s theories (1957) regarding the characteristics of the novel and the differences between this emerging literary genre in the eighteenth century and all the previous genres. In the light of his theories, the compatibility of Kelidar has been studied with six components, including the consideration of the details, the narrative, description, character, time, and place, in short, and the component of the language in more detail. This study indicates that the application of the literary role of language in Kelidar is so prominent that this work can be considered as a prime reflection of poetic language in Persian novel. Also, Kelidar is in the middle position in terms of its compatibility with the other six components of the novel and consequently, it can be said that the writer has not fully respected the pre-modern traditions of Persian scriptwriting, and not entirely follows the patterns of the novel and, in particular, the realist novel. Considering the time Doulatabadi finished writing the work (1362), the publication date of the first volume (1357), and the way the work was well received by the various sections of the Iranian society, stranded then between tradition and modernity, it could be concluded that the suspending structure of Kelidar was both a product and a representation of the Iranian society and so it can be interpreted in conjunction with realism.
کلیدواژه‌ها [English]
Keywords: Kelidar, poetic language, realism, tradition, modernity
مراجع
منابع

  • ‌ اله‌دادی دستجردی و دیگران. (1394). «نمود و کاربرد متفاوت آرکائیسم و گویش سبزواری در رمان «کلیدر» محمود دولت‌آبادی». مجلّه‌ی جستارهای ادبی. شماره‌ی 191. صص 24-1.
  • براهنی، رضا. (1373). رؤیای بیدار (مجموعه‌ی ‌مقاله). تهران: نشر قطره.
  • چهل‌تن، امیرحسین و فریدون فریاد. (1380). ما نیز مردمی هستیم: گفتگو با محمود دولت آبادی. تهران: نشر چشمه و فرهنگ معاصر.
  • حسین‌زاده آذین. (1382). رمان درخت هزارریشه: بررسی آثار داستانی محمود دولت‌آبادی از آغاز تا کلیدر. ترجمه‌ی آذین حسین زاده. تهران: انتشارات معین و انجمن ایرانشناسی فرانسه.
  • دولت‌آبادی، محمود. (1386). کلیدر. جلد اوّل و دوم. چاپ هجدهم. تهران: فرهنگ معاصر.
  • شیرمحمّدی، عباس. (گردآورنده). (1380). بیست سال با کلیدر: در نقد رمان «کلیدر» محمود دولت آبادی. تهران: نشر کوچک.
  • صفوی، کورش. (1390). از زبان‌شناسی به ادبیّات (جلد اوّل: نظم). تهران: شرکت انتشارات سوره‌ی مهر.
  • علوی، بزرگ. (1380). «چند کلمه درباره‌ی کلیدر» در شیرمحمّدی، عبّاس (گردآورنده). بیست سال با «کلیدر»: در نقد رمان «کلیدر» محمود دولت‌آبادی. تهران: نشرکوچک.
  • اخوان ثالث، مهدی. (1380). «یک زبان تازه» در شیرمحمّدی. عباس (گردآورنده). بیست سال با کلیدر: در نقد رمان کلیدرمحمود دولت آبادی. تهران: نشرکوچک.
  • کاردگر، یحیی و فاطمه پاشایی. (1391). «بررسی جنبه‌های موسیقایی رمان «کلیدر» (محمود دولت‌آبادی)». مجلّه‌ی مطالعات زبانی بلاغی. شماره‌ی 5. صص 167-143.
  • گلشیری، هوشنگ. (1388). «حاشیه‌ای بر رمان‌های معاصر1». باغ در باغ: مجموعه‌مقالات. صص 333-307. تهران: انتشارات نیلوفر.
  • گلشیری، هوشنگ. (1388). «گفتگو پیرامون داستان و داستان‌نویسی». باغ در باغ: مجموعه‌مقالات. صص 770-723. تهران: انتشارات نیلوفر.
  • نورگارد، نینا و دیگران. (1394). فرهنگ سبک‌شناسی. ترجمه‌ی احمد رضایی جمکرانی و مسعود فرهمندفر. تهران: انتشارات مروارید.
  • وات، ایان. (1386). «رئالیسم و نوع ادبی رمان»، در لاج، دیوید و دیگران. طلوع رمان: از مدرنیسم تا پسامدرنیسم. گردآوری و ترجمه‌ی حسین پاینده. تهران: انتشارات نیلوفر.
  • میرعابدینی. حسن. (1396). صد سال داستان‌نویسی ایران. چاپ ششم. تهران: نشر چشمه.
  • ولک، رنه. (1377). تاریخ نقد جدید (جلد چهارم. بخش اوّل). ترجمه‌ی سعید ارباب‌‌شیرانی. تهران: انتشارات نیلوفر.
  • یاوری، حورا. (1380). «کلیدر: تحوّل تدریجی از رمان به حماسه» در بیست‌‌‌‌سال با کلیدر، گردآوریِ‌ عباس‌‌ شیرمحمّدی‌. تهران: نشر کوچک.
 

  • Galens, D. (Ed.). (2002). Literary movements for students: presenting analysis, context, and criticism on literary movements (Vol. 2). Gale Cengage.
  • Milner, J. (1975). Realism by Linda Nochlin. Leonardo, 8 (3), 259-260.Walder, Dennis, ed. The realist novel. Routledge, 2005.
Watt, Ian. (1971). The Rise of the Novel: Studies in Defoe, Richardson and Fielding. Berkeley: University of California Press.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 451
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 263


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب