دانشگاه مازندران

 آمار

تعداد نشریات30
تعداد شماره‌ها467
تعداد مقالات4,519
تعداد مشاهده مقاله7,144,862
تعداد دریافت فایل اصل مقاله5,334,676
ساعد موچشی, لطف اله, سلیمی, جمال, عزیزی, نعمت اله. (1398). مطالعه مفهوم و ابعاد شهروندی دانشگاهی در نظام آموزش عالی ایران؛ دلالتهایی در برنامه ریزی آموزشی. پژوهشنامه مدیریت اجرایی, 8(16), 203-2039. doi: 10.22080/eps.2020.2871
لطف اله ساعد موچشی; جمال سلیمی; نعمت اله عزیزی. "مطالعه مفهوم و ابعاد شهروندی دانشگاهی در نظام آموزش عالی ایران؛ دلالتهایی در برنامه ریزی آموزشی". پژوهشنامه مدیریت اجرایی, 8, 16, 1398, 203-2039. doi: 10.22080/eps.2020.2871
ساعد موچشی, لطف اله, سلیمی, جمال, عزیزی, نعمت اله. (1398). 'مطالعه مفهوم و ابعاد شهروندی دانشگاهی در نظام آموزش عالی ایران؛ دلالتهایی در برنامه ریزی آموزشی', پژوهشنامه مدیریت اجرایی, 8(16), pp. 203-2039. doi: 10.22080/eps.2020.2871
ساعد موچشی, لطف اله, سلیمی, جمال, عزیزی, نعمت اله. مطالعه مفهوم و ابعاد شهروندی دانشگاهی در نظام آموزش عالی ایران؛ دلالتهایی در برنامه ریزی آموزشی. پژوهشنامه مدیریت اجرایی, 1398; 8(16): 203-2039. doi: 10.22080/eps.2020.2871

مطالعه مفهوم و ابعاد شهروندی دانشگاهی در نظام آموزش عالی ایران؛ دلالتهایی در برنامه ریزی آموزشی

مطالعات برنامه ریزی آموزشی
دوره 8، شماره 16، بهمن 1398، صفحه 203-2039    اصل مقاله (1.95 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22080/eps.2020.2871
نویسندگان
لطف اله ساعد موچشی1؛ جمال سلیمی* 2؛ نعمت اله عزیزی3
1دانشجوی دکتری رشته برنامه ریزی توسعه آموزش عالی دانشگاه کردستان
2دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان،
3استاد گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان
تاریخ دریافت: 24 شهریور 1398،  تاریخ بازنگری: 17 دی 1398،  تاریخ پذیرش: 11 شهریور 1399 
چکیده
هدف پژوهش مطالعه مفهوم، ابعاد و مصادیق شهروندی دانشگاهی در نظام آموزش عالی ایران از منظر اساتید و دانشجویان و ارتباط آن با عناصر برنامه ریزی آموزشی در این نظام آموزشی است. پژوهش از راهبرد کیفی بهره گرفته و با روش پدیدارشناسی تفسیری انجام شده است.  مشارکت کنندگان در پژوهش شامل 34 نفر از اساتید و دانشجویان(مقاطع مختلف) در دانشگاه های تهران، علامه طباطبایی، کردستان و  بو علی سینای همدان بودند که به صورت هدفمند (به گونه‌ای که از رشته ها و تخصص های مختلف و همچنین گرایش‌ها و مقاطع مختلف تحصیلی در آن نمونه حضور داشته باشند) انتخاب و فرآیند جمع‌آوری اطلاعات تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت و داده ها با استفاده از  ابزار مصاحبه نیمه ساختارمند جمع آوری شد.  با استفاده از روش همسوسازی، اعتبار داده‌ها مورد تأیید قرار گرفته است. جهت تحلیل داده‌ها از روش تحلیل مضمون و با استفاده از نرم افزار تحلیل کیفی MAXQDA استفاده شد. نتایج پژوهش شامل پنج مضمون فراگیر بود که عبارت از: مهارتهای شهروندی دانشگاهی(کنشی-اجتماعی؛ دانشی-فنی و سیاسی-مشارکتی)، مفهوم شهروندی دانشگاهی(شهروندی حقوقی-قانونی؛ دانش آموخته شهروند؛ شهروندی دانشگاهی چندفرهنگه؛ شهروند علم گرا؛ شهروندی دانشگاهی مبتنی بر مکانیسم عرضه و تقاضا شهروندی دانشگاهی به مثابه یک مقوله اقتصادی؛ شهروندی فرهنگی)، ابعاد و مولفه های شهروندی دانشگاهی(آزادی آکادمیک؛ اخلاق حرفه ای و آکادمیک؛ ایفای نقش دانشگاه عامل؛ حق مشارکت اجتماعی و راهبری؛ انتقال هویت علم و پاسداشت آن)، آموزش شهروندی دانشگاهی(آموزش با نگاه تک ارزشی و آموزش بر مبنای بی طرفی ارزشی) و جوانب شهروندی دانشگاهی(حفظ و ارتقاء سرمایه های مولد شهروندی؛ حقوق مرتبط با شهروندی دانشگاهی و مسئولیت های شهروندی دانشگاهی) هستند.
کلیدواژه‌ها
شهروندی دانشگاهی؛ آموزش شهروندی؛ اساتید و دانشجویان؛ برنامه ریزی آموزشی نظام آموزش عالی ایران
عنوان مقاله [English]
A Study of the Concept and Dimensions of Academic Citizenship in Iranian Higher Education System; Implications in Educational Planning
نویسندگان [English]
. .1؛ . .2؛ . .3
1.
2Kurdistan
3.
چکیده [English]
The purpose of this research is to study the concept, dimensions and instances of academic citizenship in Iranian higher education system. The research has used qualitative strategy and it has been done with interpretive phenomenological method. The research participants included 34 professors and students (different sections) in the universities of Tehran, Allameh Tabatabai, Kurdistan, and Bu Ali Sina University, who were targeted (in a variety of disciplines and specialties, as well as Different levels of education were selected in that sample). And the data collection process continued until theoretical saturation and data were collected using semi-structured interview tools. Data validation has been done using the triangulation method. The data were analyzed by thematic analysis using MAXQDA qualitative analysis software. The results of the study consisted of five descriptive categories: Academic Citizenship Skills (Social-behavioral; Scientific-Technical and Political-Participatory), Academic Citizenship Concept (Graduate Citizen; Scientist Citizen; Multicultural Academic Citizenship; Academic Citizenship as a Political category; Legal- rightful citizenship; Cultural citizenship and Academic citizenship based on supply and demand mechanisms), Dimensions and components of academic citizenship (Academic freedom; Professional and academic ethics; Implementation of active university role; Right to social participation and leadership; Transfer of scientific identity ), academic citizenship education (single value education And education based on value neutrality) and aspects of academic citizenship (maintaining and promoting citizenship-generating capital; academic citizenship rights and academic citizenship responsibilities(.
کلیدواژه‌ها [English]
Academic Citizenship, Citizenship Education, Academic staff and Students, Educational planning if Iranian Higher Education System
مراجع
  • استیونسون، نیک (1392). شهروندی فرهنگی، ترجمه افشین خاکباز، تهران: انتشارات تیسا.
  • تیلور، چارلز و دیگران(1392). چندفرهنگ گرایی؛ بررسی سیاست شناسایی. تهران: انتشارات رخداد نو.
  • جمالی، اختر؛ تقی پورظهیر، علی؛ صالحی، مسلم (۱۳۸۸). رابطه بین عوامل شغلی و سازمانی با رفتار شهروند سازمانی اعضاء هیئت‌علمی واحدهای منطقه یک دانشگاه آزاد اسلامی به‌منظور ارائه مدل مناسب. فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، سال سوم، شماره ۲، ۸۷-106.
  • رزقی شیرسوار، هادی؛ عموئی، عبدالایمان و موسوی، میرمحمد(1395). ارائه مدل ساختاری رابطه هوش معنوی، هوش هیجانی و رفتار شهروندی سازمانی با سازگاری شغلی کارکنان (هیات علمی و غیر هیات علمی) دانشگاه علوم پزشکی بابل. مدیریت بهداشت و درمان، 7(4)،64-53.
  • رمضانی، ایوب؛ یحیی زاده فر، محمود و شیرخدایی، میثم(1392). بررسی تاثیر رفتار شهروندی سازمانی بر عملکرد دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی: مورد مطالعه دانشگاه مازندران. فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران، 5(2)، 75-51.
  • سالاروند، عباس؛ درگاهی، حسین؛ اله دادی، سجاد و گلسا، شهام (1395). رابطه جو سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی تهران. مدیریت بهداشت و درمان (نظام سلامت) : 7(1)، 56-45.
  • سلطانی، اصغر و معین آبادی، حسین (1396). رابطه مهارتهای زندگی اجتماعی با مولفه های آموزش سیاسی دانشجویان؛ مطالعه موردی دانشگاه شهید با هنر کرمان. جامعه شناسی کاربردی، 4(68): 112-95.
  • سلیمانی، سعید؛ باقری، امین و ابوالقاسمی، محمود (1393). ارزیابی وضعیت رفتار شهروندی سازمانی اعضای هیأت علمی دانشگاه تبریز. نامه آموزش عالی، 7(28)، 73-57.
  • سلیمی، جمال و عبدی، آرش(1396). مطالعه انگاره­ها و ادراکات اعضای هیأت علمی از مفهوم آزادی آکادمیک. مجله آموزش عالی ایران، سال نهم، شماره سوم، 88-57.
  • سهرابی زاده، ساناز ؛ باستانی، پیوند و روانگرد، رامین(1389). بررسی عوامل تاثیرگذار بر رفتار شهروندی سازمانی در کارکنان حوزه ستادی دانشگاه علوم پزشکی شیراز. فصلنامه بیمارستان، 9(1و2)، 82-75.
  • شربتیان، محمد حسن (1387). تاملی بر مبانی فرهنگ شهروندی و ارائه راهکارهایی برای گسترش آن. فصلنامه فرهنگی-پژوهشی فرهنگ، شماره 8 سال دوم: 78-102.
  • شریفی، اصغر؛ اسلامیه، فاطمه (۱۳۹۱). بررسی میزان آگاهی دانشجویان از حقوق شهروندی: مطالعه موردی دانشگاه آزاد اسلامی سمنان. دو فصلنامه مطالعات برنامه‌ریزی درسی آموزش عالی، سال ۳، شماره ۶، ۱۲۴-109.
  • شیانی، ملیحه؛ داوودوندی، طاهره (۱۳۸۹). تحلیلی بر میزان آگاهی از حقوق شهروندی در میان دانشجویان. فصلنامه برنامه‌ریزی و رفاه اجتماعی، 2(5)،60-35.
  • صمدی میارکلائی، حسین و احمدی، مینا (1395). تبیین عوامل مؤثر بر توسعه رفتار شهروندی سازمانی در نظام آموزش عالی با استفاده از تکنیک دیمتل. نامه آموزش عالی، 9(34)، 66-43.
  • طبرسا، غلامعلی؛ هادیزاده، اکرم و کشته گر، عبدالعلی (1389). ارائه مدلی برای تبیین عوامل موثر بر رفتار شهروندی سازمانی. مجله چشم انداز مدیریت دولتی، 1(2)، 114-101.
  • عیوضی، محمرحیم و باب گوره، سیدحسام الدین(1391). تحول مفهوم شهروندی و ظهور شهروند جهانی. فصلنامه سیاست(مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی)، دوره 2، شماره 3، صفحات 187-205.
  • فاضلی، نعمت االله(1387). فرهنگ و دانشگاه: منظرهای انسانشناسی و مطالعات فرهنگی. تهران: نشر ثالث.
  • فصیحی، ابوالفضل (1395). از شهروندی تک فرهنگی تا شهروندی چندفرهنگی؛ تحول مفهوم شهروندی در فرهنگ لیبرال. فصلنامه سیاست، سال سوم، شماره یازدهم؛ 78-67.
  • فیضی، طاهره و عمادی، زهرا(1389). ارتباط میان رفتار شهروندی سازمانی و جو سازمانی در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. دوفصلنامه مدیریت و برنامه ریزی در نظام های آموزشی، 3(4)، 115-98.
  • قلی قورچیان، نادر؛ افتخارزاده، سید فرهاد (۱۳۸۵) ارائه مدلی جهت تربیت شهروند حرفه‌ای در نظام آموزش عالی کشور در هزاره سوم. مجله علمی و پژوهشی اقتصاد و مدیریریت، شماره ۷۰، صص ۸۰-67.
  • کلدی، علیرضا؛ پوردهناد، نگار (۱۳۹۱). بررسی میزان آگاهی و نگرش دانشجویان نسبت به حقوق شهروندی در تهران. مطالعات شهری، شماره ۴، ۵۸-29.
  • گودرزوند چگینی، مهرداد (1397). رویکرد دانشگاه های نسل چهارم کار و عمل (مورد مطالعه: دانشگاه های کمبریج، استنفورد و هاروارد). فصلنامه آموزش مهندسی ایران، دوره 20، شماره 78: 16-1.           
  • محسنی، رضاعلی (۱۳۸۹). ابعاد و تحلیل حقوق شهروندی؛ راه کارهایی برای تربیت و آموزش حقوق شهروندی. فصلنامه مطالعات سیاسی، سال سوم، شماره  10، 144-117.
  • معین آبادی، حسین و سلطانی، اسغر (1394). بررسی نقش دانشگاه در بهبود مولفه های تربیت سیاسی: مطالعه موردی دانشگاه باهنر کرمان. پژوهش نامه علوم سیاسی، سال یازدهم، شماره اول؛ 94-57.
  • مهدی، رضا(1394). آینده شناسی آموزش عالی: راهبردها و پیامدهای سازگاری دانشگاه با محیط و جامعه. فرایند مدیریت و توسعه، 28(1)، 54-31.
  • نبوی، سید عبدالحسین؛ ارشاد، فرهنگ و فاضل، سید حسام الدین (1389). عوامل مؤثر بر احساس شهروندی در میان دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز. رفاه اجتماعی، 10(38)، 103-89.
  • همتّی، رضا و احمدی، وکیل (۱۳۹۳). تحلیل جامعه‌شناختی از وضعیت فرهنگ شهروندی و عوامل تعیین‌کننده آن: مطالعه موردی شهر ایوان. فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، شماره ۱، ۱۸۲-139.
  • همتی، رضا؛ کیانپور، مسعود و اصلانی، شهناز (1393). گونه شناسی هویت دانشگاهی و ارتباط آن با منابع درون دانشگاهی هویت یابی. فرهنگ در دانشگاه اسلامی، سال چهارم، شماره چهارم، 586-559.
  • یمنی دوزی سرخابی، محمد(1397). برنامه ریزی توسعه آموزش عالی(رویکردی کاهنده، موقعیتی پیچیده). تهران: انتشارات سمت.
  • Arthur, J.G., & Bohlin, K.E. (2005). Citizenship and higher education: the role of universities in communities and society. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203415931.
  • Arthur, S. (2005). Searching for a moral North Star during the college years. Arthur, J (2005). Citizenship and Higher Education: The Role of Universities in Communities and Society. RoutledgeFalmer. LONDON AND NEW YORK.
  • Astin, A.W. (2002). Higher education and the cultivation of citizenship. In D. Allman & M.Beaty (Eds.),Cultivating citizens(pp. 91–102). Lanham, MD: Lexington Books.
  • Bahadur Karki, Chhatra. (2015). Academic Freedom for Faculty Members and Students: A Case Study of the Faculty of Education at Tribhuvan University in Nepal. Trykk: Reprosentralen, Universiteteti ,Oslo.
  • Bergan, S., &  Damian, R.(2010). Higher education for modern societies – Competences and values. Council of Europe Publishing.
  • Bourdieu, P., & Passeron, J.C. (1996). Reproduction in education, society and cultural, Beverly hills, CA: sage.
  • Chu, Alice (2003) Higher Education Producing Citizen-Scholars. Available at: http:/WWW.Utexas.edu.
  • Creswell, w., & John, M. (2007). Qualitative Inquiry and research design; choosing Among five approaches, (second Edition). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
  • Cummings, W. K. (1998). The service university movement in the US: Searching for momentum. Higher Education, 35, 69–90.
  • Cummings, W. K. (1998). The service university movement in the US: Searching for momentum. Higher Education, 35, 69–90.
  • Degefa, D.(2015). Social Scientists’ Understanding of Academic Freedom in Addis Ababa University, Ethiopia: A Descriptive Analysis. Higher Education for the Future, 2(1): 2–18.
  • Delanty G. (1997). Models of citizenship: Defining European identity and citizenship. Citizenship Studies, 1:3, 285-303.
  • Dipuola, M. F & Hoy, W. K.(2005). Organizational citizenship of Faculty and achievement of high school students. University of North Carolina Press.
  • Ebrahimpour,  H.  &  Zahed,  A.  &  Khaleghkhah, A.  & Sepehri, M.  B. (2011).  A survey relation between organizational culture and organizational citizenship   behavior. Procedia   social   and   behavioral   sciences,   Vol.30, pp.1920-1925.
  • Ehtiyar, V. R., Alan, A. A., & Omuris, E. (2010). The role of organizational citizenship behavior on university student’s academic success. Journal of Tourism and Hospitality Management, 16, 47-61.
  • Gore,  J.  S.,  Davis,  T.,  Spaeth,  G.,  Bauer,  A., Loveland,  J.  M.,  &  Palmer,  J.  F.  (2014). Subjective     well-being     predictors     of     academic     citizenship     behaviors. Psychological Studies,59,299-308.
  • Haigh. M.(2008). Internationalization, planetary citizenship and Higher Education Inc. Compare, 38(4), 427–440.
  • Inelmen, K., Selekler-Goksen, N. and Yildirim-Öktem. (2017), "Understanding citizenship behavior of academics in American- vs Continental European-modeled universities in Turkey", Personnel Review, 46( 6), 1142-1164. doi.org/10.1108/PR-06-2015-0182.
  • Kahne, J., Westheimer,J., & Rogers, B.(2004). Service Learning and Citizenship in Higher Education. Michigan Journal of Community Service Learning (fall): 42–51.
  • Macfarlane, B.(2007). The Academic citizen: The virtue of service in university life. London: Routledge.
  • Macfarlane., B. (2008). Defining and Rewarding Academic Citizenship: The implications for university promotions policy. Journal of Higher Education Policy and Management. Vol. 29, No. 3, November 2007, pp. 261–273.
  • Menthe, J.(2012). Education for democratic citizenship. Schools, Curriculum and Civic Education for Building Democratic Citizens, M. Print and D. Lange (Eds.),  73–78.
  • Neundorf, A &  Smets, K. (2017). Political Socialization and the Making of Citizens. PRINTED FROM OXFORD HANDBOOKS ONLINE (www.oxfordhandbooks.com). (c) Oxford University Press, 2015. All Rights Reserved
  • Pattie, C. J., Seyd, P., & Whiteley, P. (2004). Citizenship in Britain: Values, participation and democracy. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Pawlowski, K. (2009). The ‘Fourth Generation University’ as a Creator of the Local and Regional Development. Higher Education in Europe, Vol. 34, No. 1.88-112.
  • Podsakoff, P; Mackenzie, S.B; Paine, J & Bacharach, D. (2000). Organizational citizenship behaviors: A critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for future research, Journal of management, Vol.26, 513-563.
  • Podsakoff, P; Mackenzie, S.B; Paine, J & Bacharach, D.(2000). Organizational citizenship behaviors: A critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for future research, Journal of management, Vol.26, 513-563.
  • Predescu, M., & Darjan, I. (2010). Promoting Political Participation through Adult Education. Procedia Social and Behavioral Sciences 2, 3241–3245.
  • Rapport, f., & Wainwright, P. (2006). Phenomenology as a paradigm of movement. Nursinginquiry, 13(3), 228- 236.
  • Rindermann, H. (2008). Relevance of Education and Intelligence for the Politic Development of Nations: Democracy, Rule of Law and Political Liberty. Intelligence, 36, 306–322.
  • Schattle, H. (2008). Education for global citizenship: Illustrations of ideological pluralism and adaptation. Journal of Political Ideologies, 13(1), 73–94.
  • Shils, E. (1997). The calling of education: The academic ethic and other essays on higher education. Chicago: University of Chicago Press.
  • Smith, D.G. (2009). Achieving Diversity’s Promise for Higher Education: Making It Work. Johns Hopkins Press, Baltimore, MD.
  • Spaargaren, G., & Oosterveerm P.(2010). Citizen-Consumers as Agents of Change in Globalizing Modernity: The Case of Sustainable Consumption. Sustainability, 2, 1887-1908; doi:10.3390/su2071887.
  • Spinthourakis, J., A.(2009). Bringing together Multicultural Awareness and Citizenship in post graduate teacher education. SOCIAL SCIENCE TRIBUNE,  14(55 ), 247-259.
  • Stephens, A, P. (2004). A Move Toward Academic Citizenship: Reading Emotion in the Narrative Structures of Part tie Faculity. Wpa: Writing Program Administration, Vol.27, No.3.
  • Stephens, A., P. (2004). A Move toward “Academic Citizenship: Reading Emotion in the Narrative Structures of Part-Time Faculty.  WPA(Writing Program Administration), 27(3): 35-51.
  • Taavoni Ghilan, M. (2012). Investigating the Effect of Organizational Citizenship Behavior on the Productivity of Manpower in the National Oil Products Distribution Company-East Azerbaijan Region, M.A.Thesis. (In Persian)
  • Talcott, W. (2005). Modern Universities, Absent Citizenship? Historical Perspectives. CIRCLE Working Paper 39.
  • Thampson, P., Constantineau, P., & Falls, G. (2005). Academic citizenship: An academic colleagues working paper.  Journal of Academic Ethics,3: 127- 142.  DOI: 10.1007/s10805-006-9010-8.
  • Tierney, William G., Lanford, Michael. (2014). The Question of Academic Freedom: Universal Right or Relative Term. Front. Educ. China, 9(1): 4–23.
  • Ueda, Y., & Nojima, M. (2012). Effect of Student Attitudes on University Loyalty and University Cooperation, as Citizenship Behaviors: An Empirical Study in Japan. International Journal of Management, 29(1).
  • Ueda, Y., & Yoshimura, A. (2010). University Citizenship Behavior in Class: The Effect of Professor’s Lecture Justice on Students’ Diligence. Review of Asian and Pacific Studies, No.36.
  • Ueda, Y., & Yoshimura, A. (2011). University Citizenship Behavior in Class: The Effect of Professor’s Lecture Justice on Students’ Diligence. Review of Asian and Pacific Studies, N.36, 99-87.
  • U-thaiwat, P., Supparerkchaisakul, N., Mohan, K., P., & Fansler, K.(2017). Developing a Scale for University Citizenship Behavior: Thai and U.S. Academic Contexts. International Journal of Behavioral Science, 12( 2), 71-89.
  •  Mau, M. (2010). Mobility Citizenship, Inequality, and the Liberal State: The Case of Visa Policies. International Political Sociology, 4(4), 339–361. doi.org/10.1111/j.1749-5687.2010.00110.x.
Fong, V. (2011). Paradise redefined: Transnational Chinese students and the quest for flexible citizenship in the developed world. Palo Alto, CA: Stanford University Press.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 681
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,841


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب