تعداد نشریات | 30 |
تعداد شمارهها | 467 |
تعداد مقالات | 4,519 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,144,862 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,334,676 |
تبیین جامعهشناسی خودکشی فرهاد و شیرین در منظومۀ غنایی «خسرو و شیرین» نظامی گنجوی با تکیه بر نظریۀ «امیل دورکیم» و مبانی مکتب رمانتیسم | ||
پژوهشنامهی مکتب های ادبی | ||
دوره 7، شماره 21، فروردین 1402، صفحه 32-65 اصل مقاله (669.93 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22080/rjls.2022.23979.1337 | ||
نویسنده | ||
زهره سرمد* | ||
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد یادگار امام خمینی( ره) شهر ری،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران | ||
تاریخ دریافت: 26 مهر 1401، تاریخ بازنگری: 17 آذر 1401، تاریخ پذیرش: 30 آذر 1401 | ||
چکیده | ||
خودکشی، یکی از ناهنجاریها و آسیبهای اجتماعی است که علاوه بر تاثیر پیشینههای ذهنی و روانی، اوضاع و شرایط اجتماعی نیز در میزان آن نقش بسیاری دارد. بنا بر نظر امیل دورکیم، به تبع ارتباط آمار خودکشی با شرایط اجتماعی حاکم، جوامع به دو دستۀ منسجم و نامنسجم تقسیم میشوند و بر این اساس، انواع مختلف خودکشی، شکل میگیرد. در این مقاله، خودکشی دو شخصیت فرهاد و شیرین در منظومۀ خسرو شیرین نظامی، با رویکرد نظریۀ خودکشی امیل دورکیم و با تکیه بر مبانی مکتب رمانتیسم، به روش توصیفی و تحلیلی، مورد تبیین و بررسی قرار میگیرد. در این مقاله سعی بر این است که ضمن بیان شرایط آنومیک و سیتومیک دورۀ ساسانی، تاثیر شرایط آنومیک اجتماعی در انتخاب و نوع خودکشی فرهاد و شیرین مورد بررسی قرار گیرد. بر اساس نتایج به دست آمده، خودویرانی فرهاد و شیرین از نوع فردگرایانه است که در سطح یکپارچگی پایین و به دنبال گسستگیهای اجتماعی، از جمله ناامنی، انزوای اجتماعی، محرومیت، خیانت، گسیختگی نظام خانوادگی، بیاعتمادی به نظام حکومتی، عدم پذیرش، عدم حس تعلق به جامعه و خانواده، بیهدفی، تبعیض، افسردگی و عدم پذیرش شرایط حاکم، به وقوع پیوست. | ||
کلیدواژهها | ||
خودکشی؛ امیل دورکیم؛ فرهاد؛ شیرین؛ رمانتیسم | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Explaining the Sociology of Suicide of Farhad and Shirin in the Lyric Poem "Khosrow and Shirin" by Nizami Ganjavi Based on the Theories of Emile Durkheim and the School of Romanticism | ||
نویسندگان [English] | ||
Zohreh Sarmad | ||
Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Yadgar Imam Khomeini Unit, Shahr Ray, Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
چکیده [English] | ||
Suicide is one of the social harms that is instigated by the impact of mental and psychological backgrounds, social situations and conditions. Emile Durkheim posits that according to the relationship between suicide statistics and the prevailing social conditions, societies are divided into coherent and incoherent groups based on which different types of suicide are committed. In this descriptive and analytical article, the suicides of the two characters Farhad and Shirin in Nizami’s Khosrow and Shirin are explained and analyzed through Emile Durkheim's theory of suicide and by relying on the foundations of the school of Romanticism. To this purpose, an attempt is made to explain the anomic and cytomic conditions of Sasanian period, and to investigate the effect of social anomic conditions on the choice and type of suicide of Farhad and Shirin. According to the results obtained, Farhad and Shirin's self-destruction is of an individualistic type, which follows social discontinuities, including insecurity, social isolation, deprivation, betrayal, family system breakdown, mistrust of the government system, lack of a sense of belonging to the society and family, aimlessness, discrimination, depression and non-acceptance of the prevailing conditions. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Suicide, Emile Durkheim, Farhad, Shirin, Romanticism | ||
مراجع | ||
منابع
آرون، ریمون (1382)، مراحل اساسی اندیشه در جامعهشناختی، ترجمه باقر پرهام، چاپ ششم، تهران: علمی و فرهنگی.
اشرفزاده، رضا (1381)، «رمانتیسم، اصول و نفوذ آن در شعر معاصر ایران، مجلهی دانشکدهی ادبیّات و علوم انسانی مشهد، س 35، ش 1و 2: 215 .
اشنایدرمن، ادوین (1378)، روانشناسی خودکشی، ذهن خودکشیگرا، ترجمهی مهرداد فیروزبخت، تهران: رسا.
تنهایی، ابوالحسن (1374)، درآمدی بر مکاتب و نظریههای جامعهشناسی، تهران: مرندیز.
تیلور، استیو (1379)، جامعهشناسی خودکشی، ترجمهی رسول ربانی و دیگران، چاپ اول، تهران: آوای نور.
ثروت، منصور (1370)، یادگار گنبد دوار، تهران: امیرکبیر.
حسینی، اعظم و دیگران (1400)، «طبقهبندی و تحلیل بنمایه مرگ عشّاق در منظومههای عاشقانهی فارسی»، فصلنامه پژوهشهای ادبی، س 18، ش 71: 9-40.
جعفری، مسعود (1378)، سیر رمانتیسم در اروپا، چاپ اول، تهران: مرکز.
دیلینی، تیم (1387)، نظریههای کلاسیک جامعهشناسی، ترجمهی بهرنگ صدیقی و وحید طلوعی، تهران: نی.
دورکیم، امیل (1378)، خودکشی، ترجمهی نادر سالارزاده امیری، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
......................... (1384)، دربارهی تقسیم کار اجتماعی، ترجمهی باقر پرهام، تهران: مرکز.
ریتزر، جورج (1383)، نظریّهی جامعهشناسی در دوران معاصر، ترجمهی محسن ثالثی، تهران: علمی.
ستوده، هدایتالله (1384)، آسیبشناسی اجتماعی (جامعهشناسی انحرافات)، تهران: آوای نور.
سید حسینی، رضا (1400)، مکتبهای ادبی، تهران: نگاه.
سعیدی سیرجانی، علیاکبر (1400)، سیمای دو زن، تهران: پیکان.
شمیسا، سیروس (1374)، انواع ادبی، چاپ سوم، تهران: فردوس.
شیخاوندی، داور (1384)، جامعهشناسی انحرافات و مسائل اجتماعی ایران، تهران: قطره.
صدیق سروستانی، رحمتالله (1388)، آسیبشناسی اجتماعی (جامعهشناسی انحرافات اجتماعی)، چاپ پنجم، تهران: سمت.
فرجاد، محمدحسین (1382)، بررسی مسائل اجتماعی ایران، تهران: اساطیر.
کوزر، لوئیس (1383)، زندگی و اندیشهی بزرگان جامعهشناختی، ترجمهی محسن ثلاثی، چاپ یازدهم، تهران: علمی.
کوزر، لوئیس و برنارد روزنبرگ (1385)، نظریّههای بنیادی جامعهشناختی، ترجمهی فرهنگ ارشاد، تهران: نی.
محسنی تبریزی، علیرضا (1373)، «ملاحظاتی در باب خودکشی دورکیم»، فصلنامهی علوم اجتماعی دانشگاه تهران، دوره 7، ش 7 (پیاپی 1191): 117-149.
.......................................... (1372)، «بررسی علل و عوامل مؤثر بر افزایش نرخ خودکشی در استان ایلام و شناخت طرق و راههای پیشیگری و درمان آن»، استانداری ایلام و دانشگاه تهران.
منصوریان، محمدکریم و حسین قدرتی (1388)، «اعتماد اجتماعی و تعیینکنندههای آن: رهیافت نهادمحور یا رهیافت جامعهمحور؟»، مجلهی جامعهشناسی کاربردی، س20، ش 2: 189-215.
میرزاخانی، عبدالرحمن و صیاد درویشی (1393)، «بررسی رابطهی انسجام اجتماعی با پیشگیری اجتماعی از جرم»، فصلنامه علمی مطالعات امنیت اجتماعی، ش 38: 59-70.
مینوی، مجتبی (1358)، نقد حال، چاپ دوم، تهران: خوارزمی.
نظامی گنجوی، الیاس بن یوسف (1398)، خسرو و شیرین، تصحیح حسن وحید دستگردی، تهران: زوار. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 378 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 233 |