پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 30 |
| تعداد شماره‌ها | 467 |
| تعداد مقالات | 4,519 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,144,836 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,334,658 |
بررسی محوطه‌های فلزگری دوران اسلامی شهرستان زاهدان و ارتباط آن‌ها با محوطه‌های استقراری همجوار، راه‌های ارتباطی و منابع سوخت | ||
| مطالعات باستان شناسی دوران اسلامی Journal of Islamic Archaeology studies | ||
| دوره 2، شماره 4، اسفند 1402، صفحه 99-122 اصل مقاله (1.52 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22080/jiar.2023.24634.1033 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد کیخا* ؛ کاظم ملازاده | ||
| گروه باستان شناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 11 آذر 1401، تاریخ پذیرش: 22 بهمن 1402 | ||
| چکیده | ||
| چکیده شهرستان زاهدان در مرکز استان سیستان و بلوچستان و از مناطق دارای معادن مس در جنوب‌شرق ایران محسوب می‌گردد. طی بررسی باستان‌شناختی این شهرستان ذر سال 1389 تعداد 15 محوطه فلزگری که سطح آن دارای پراکندگی بسیار زیاد سرباره‌های دورریز فلز بود، شناسایی و ثبت گردید. این محوطه‌ها براساس مطالعه‌ی یافته‌های سطحی مربوط به سده‌های میانی اسلام است. پرسش‌های مطرح شده در این پژوهش بر این اساس است که: 1) چه ارتباطی مابین الگوی پراکنش محوطه‌های فلزگری شهرستان زاهدان با توان‌های محیطی (منابع معدنی و منابع سوختی) و مسیرهای ارتباطی کهن موجود در این منطقه است؟ و 2) چه ارتباطی مابین محوطه‌های فلزگری شهرستان زاهدان و مراکز جمعیتی آن دوران همچون سیستان، زاهدان، فهرج و بم در استان کرمان وجود دارد؟ از این رو هدف این پژوهش شناخت و چرایی شکل‌گیری این محوطه‌های باستانی فلزگری و ارتباط آن با متغییرهای مورد مطالعه در این منطقه است. به‌همین دلیل، ابتدا معرفی محوطه‌های فلزگری شهرستان زاهدان انجام گردید و سپس با استفاده از نقشه‌های خروجی از نرم افزار GIS به تحلیل و شناسایی الگوی پراکنش محوطه‌های فلزگری با الگوی پراکنش منابع معدنی، منابع سوختی، مسیرهای ارتباطی و مراکز جمعیتی منطقه مورد پژوهش پرداخته شد. طبق مطالعات مذکور مشخص گردید که بیشتر محوطه‌های فلزگری منطقه وابستگی زیادی به معادن مس، منابع سوختی و مسیرهای ارتباطی کهن موجود در منطقه داشته‌اند و غالبا در نزدیکی به این معادن، منابع سوختی و مسیرهای ارتباطی و کاروانسراها و قلاع موجود مابین مراکز جمعیتی بم – فهرج – نصرت‌آباد - زاهدان - سیستان شکل گرفته‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| محوطه‌های فلزکاری؛ دوران اسلامی؛ شهرستان زاهدان؛ ارتباطات فرهنگی؛ GIS | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Investigating the metallurgical sites of the Islamic era in Zahedan city and their relationship with the neighboring settlement sites, communication routes and fuel sources. | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mohammad keikha؛ kazem mollazadeh | ||
| Department of Archeology, Boali Sina University, Hamadan, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Zahedan city is located in the center of Sistan and Baluchistan province and is one of the areas with copper mines in the south-east of Iran, the surface of which had a lot of scattered metal slags. These sites are based on the study of surface finds related to the middle centuries of Islam. The questions raised in this research are based on: 1) What is the relationship between the distribution pattern of the metallurgical areas of Zahedan city with the environmental resources (mineral resources and fuel resources) and the old communication routes in this area? And 2) What is the relationship between the metallurgical areas of Zahedan city and the population centers of that time such as Sistan, Zahedan, Fahraj and Bam in Kerman province? Therefore, the purpose of this research is to know and why the formation of these ancient metallurgical sites and its relationship with the studied variables in this area. For this reason, the metallurgical areas of Zahedan city were first introduced and then, using the output maps from the GIS software, the distribution pattern of the metallurgical areas was analyzed and identified with the distribution pattern of mineral resources. According to the mentioned studies, it was found that most of the metallurgical areas of the region were highly dependent on copper mines, fuel sources and old communication routes in the region, and often near these mines, fuel sources and communication routes and caravanserais and castles exist between the centers. Bam-Fahraj-Nusrat-Abad-Zahedan-Sistan population has been formed. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Metalworking sites, Islamic era, Zahedan city, cultural communication, GIS | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 635 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 420 |
||