پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 519 |
| تعداد مقالات | 5,034 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,662,355 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,707,114 |
پیدایش و تحول شخصیت اخلاقی انسان از نظر علامه طباطبایی(ره) | ||
| کاوش‌های فلسفه و دین | ||
| دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 3، شهریور 1402، صفحه 87-104 اصل مقاله (603.21 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی اصیل (Original Article) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22080/jre.2024.25029.1174 | ||
| نویسندگان | ||
| بنفشه رمضانی1؛ فرشته ابوالحسنی* 2؛ رمضان مهدوی آزادبنی3 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه مازندران، شهر بابلسر، ایران | ||
| 2استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه مازندران | ||
| 3دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه مازندران_ بابلسر_ ایران | ||
| تاریخ دریافت: 22 بهمن 1401، تاریخ بازنگری: 26 تیر 1402، تاریخ پذیرش: 09 مرداد 1402 | ||
| چکیده | ||
| جستار حاضر درصدد بررسی دیدگاه علامه طباطبایی(ره) پیرامون پیدایش و تحول شخصیت اخلاقی انسان است؛روش پژوهش این است که مسائل مرتبط با شخصیت اخلاقی انسان از طریق فیش‌برداری از آثار علامه گردآوری و سپس با رویکرد عقلی-تحلیلی به تحلیل آن‌ها پرداختیم. سؤال‌های پژوهش عبارتند از: 1) منشأ پیدایش شخصیت اخلاقی از منظر علامه طباطبایی چیست؟ 2) عوامل درونی و بیرونی رشد و تحول شخصیت اخلاقی انسان از منظر ایشان کدامند؟ علامه در تفسیر المیزان، شاکله را به معنای خلق و خوی می‌داند . بنابراین با توجه به تحلیل‌های فلسفی علامه در بحث خلق و کیفیت ایجاد آن در افراد، خلق را یکی از منشأهای شخصیت اخلاقی نزد علامه دانست. علامه برای رشد و تحول شخصیت اخلاقی، عوامل درونی و بیرونی ذکر کرده است که عوامل درونی در سه ساحت شناختاری، عاطفی و عملکردی قرار می‌گیرند از دیدگاه علامه فطرت و طبیعت از عوامل درونی هستند اما مهم‌ترین عامل درونی از نظر ایشان اراده آزاد است. همچنین علامه به عوامل بیرونی که خارج از ذات او هستند و در اوضاع و جو زندگی او هستند مانند آداب و رسوم و عادت‌های تقلیدی و تأثیر جامعه و خانواده و .. اشاره می‌کند. می‌توان اذعان کرد که دیدگاه علامه طباطبایی در باب شخصیت اخلاقی، در میان دیدگاه‌های اندیشمندان غربی، بیشتر شبیه به نظریه صفات شخصیت است که نخستین بارآلپورت آن را نظریه‌پردازی کرده است. چرا که علامه برای خلق و شاکله خلقی به ویژگی‌هایی قائل است که اندیشمندان صفات به آن قائل هستند. و اگرچه به نقش تجارب کودکی، ذهن ناخودآگاه و ..نظیر دیدگاه روانکاوان و یا مسائل مربوط به یادگیری و شناختی و..نظیر نظریه یادگیری شناختی و یا به نقش خودشکوفایی نظیر دیدگاه انسان‌گرایانه و غیره اهمیت می‌هد، اما می‌توان گفت این مسائل برخی از عوامل دخیل در شخصیت اخلاقی است و لذا دیدگاه علامه طباطبایی در این بین جامع‌تر است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شخصیت اخلاقی؛ علامه طباطبایی؛ عوامل رشد؛ پیدایش؛ تحول اخلاق | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Origin and Evolution of Human Moral Character According to Allameh Tabatabaei | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Banafshe Ramazani1؛ Fereshte Abolhasani Niaraki2؛ Ramezan Mahdavi Azadboni3 | ||
| 1M.A. student in the Department of Philosophy and Islamic Theology, University of Mazandaran | ||
| 2Assistant Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, University of Mazandaran | ||
| 3Associate Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, University of Mazandaran | ||
| چکیده [English] | ||
| The present research seeks to examine the views of Allameh Tabatabaei on the origin and evolution of human moral character and draw the theoretical framework and the general structure of this theory based on his opinion. To do this, first, the issues related to the moral character of man and their answers were extracted from the works of Allameh Tabatabaei and were interpreted and analyzed with a rational-analytical approach. Due to the importance of problem-oriented, this study addresses two main issues: 1) What is the origin of the emergence of moral character from the perspective of Allameh Tabatabaei? 2) What are the internal and external-environmental factors of the growth and evolution of human moral character from his point of view? In the interpretation of Sharif al-Mizan, Allameh considers Shakeleh as the meaning of temperament and considers it to be a set of psychological traits of a human being that emerges in his relationship with objects and persons. Therefore, according to Allameh's philosophical analysis regarding temperament and the quality of its creation in individuals, he considered temperament as one of the sources of moral character. Allameh has mentioned internal and external (environmental) factors for the growth and evolution of human moral character. Internal factors are placed in three cognitive, emotional, and functional areas. From his point of view, essence and nature are internal factors, but the most important internal factor in his opinion is free will. Moreover, Allameh refers to external (environmental) factors, that are outside of man’s essence and are in the circumstances and atmosphere of his life, such as customs and traditions, imitation habits, and the influence of society, geographical environment, family, peers, and so on. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Moral Character, Allameh Tabatabaei, Growth Factors, Genesis, Moral Evolution, Properties | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
ابوالحسنی نیارکی، فرشته، قربانی، هاشم1397، الگوی رشد اخلاقی از دیدگاه خواجه نصیرالدین طوسی، اخلاق وحیانی، سال هفتم، شمارۀ اول، (پیاپی15).
اریک فروم، 1370، انسان برای خویشتن، پژهشی در روانشناسی اخلاق، ترجمۀ اکبر تبریزی، تهران: بهجت.
حسن زاده آملی، حسن (1366)، اتحاد عاقل و معقول، چاپ دوم، تهران: حکمت.
راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد 1412، مفردات الفاظ القرآن. قم: مؤسسۀ مطبوعاتی اسماعیلیان.
راس، آلن (1386)، روانشناسی شخصیت (نظریه‌ها و فرآیندها)، ترجمۀ سیاوش جمال فر، تهران: روان.
شجاعی، محمدصادق1401، پرسش‌نامۀ شخصیتی شاکله: مبانی نظری، شیوۀ اجرا و تفسیر، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
شجاعی، محمدصادق1388، نگاهی به ریشه‌های نظریۀ صفات شخصیت، مطالعات اسلام و روانشناسی، شمارۀ چهارم.
شیرازی صدرالدین، محمد بن ابراهیم (1981 م)، الحکمۀ المتعالیۀ فی الاسفار العقلیۀ الاربعۀ، بیروت: دار احیاء التراث.
الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه،1360، با حواشی هادی بن مهدی سبزواری، مرکز نشر دانشگاهی-تهران-ایران.
(1361) تفسیر القرآن الکریم (صدرا)، چاپ دوم، قم: انتشارات بیدار.
طباطبایی، محمدحسین1374، ترجمة تفسیر المیزان، 20 جلد، نشر جامعة مدرسین حوزة علمیة قم، دفتر انتشارات اسلامی.
(1417 ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسۀ الاعلمی للمطبوعات.
(1381)، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمة سید محمد باقر موسوی همدانی، قم: انتشارات اسلامی وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم، چاپ پانزدهم.
1378، نهایته الحکمه، شرح حسین حقانی، دانشگاه الزهراء (س).
طوسی، محمد بن محمد (1374)، تذکره در آغاز و انجام، تهران: سازمان چاپ و انتشار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
علامه جعفری1399، فلسفة اخلاق و تعلیم و تربیت، مؤسسة تدوین و نشر آثار علامه جعفری.
علیا، مسعود1391، فرهنگ توصیفی اخلاق، انتشارات هرمس.
ملانی کیلن، جودیث اسمتانا، 1397، رشد اخلاقی: کتاب راهنما (جلد1)، مترجمان: محمدرضا جهانگیرزاده، علیرضا شیخ شعاعی، سید رحیم راستی تبار، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
نژادعمران، محمدعلی و مینا شمخی1399، مقایسة تحلیلی شخصیت از دیدگاه روانشناسی با مفهوم شاکله در قرآن، فصلنامة فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، سال یازدهم، شمارة 43.
Gilligan, Carol (2003), In a different voice: psychological theory and Woman’s development, Cambridge, Massachusets, and England: Harvard University press, Thirty eighth printing. Piaget, j (1348), The moral judgement of the child. Translated by Marjorie Gabain, Printed in U.S.A, Glencoe, Illinois: free Press. Turiel, Elliot (1985), The development of social knowledge: Morality and convention, Cambridge, London, New York, New Rochelle, Melbourne Sydney Cambridge University Press, Reprinted. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 253 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 185 |
||
