پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 519 |
| تعداد مقالات | 5,034 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,662,361 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,707,120 |
تحلیل عواملِ رشد متون عرفانی در سده‌های میانی (638-460) | ||
| کاوش‌های فلسفه و دین | ||
| دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 3، شهریور 1402، صفحه 105-125 اصل مقاله (379.93 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی اصیل (Original Article) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22080/jre.2024.24624.1168 | ||
| نویسندگان | ||
| مصطفی رضازاده* 1؛ حبیب الله حلیمی جلودار2 | ||
| 1کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث؛ فارغ‌التحصیل دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران | ||
| 2دانشیار گروه قرآن و حدیث دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی دانشگاه مازندران؛ بابلسر: ایران | ||
| تاریخ دریافت: 10 آذر 1401، تاریخ بازنگری: 01 دی 1401، تاریخ پذیرش: 06 بهمن 1401 | ||
| چکیده | ||
| بدیهی است ظهور یا افول مکاتب فکری تحت تأثیر عوامل مختلفی می باشند.با نگاه به تاریخ تألیف متون عرفانی در طول قرون متمادی، شاهد افزایش یا کاهش کمی و کیفی این متون هستیم. نوشتار حاضر با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و با استناد به گزارشات تاریخی، در پی پاسخ به این سؤال است که چرا در دوره تاریخی مدنظر (460 تا 638 ق) بسامد متون عرفانی افزایش چشمگیری داشته است؟آنچه در این دوره باعث رشد متون عرفانی گردید گسترش مکتب اشاعره و توجه خاص آن‌ها به «قلب» به عنوان ابزاری کاربردی در معرفت‌شناسی است که می‌توان آن را ذیل تحولات فرهنگی دسته بندی کرد. هر چند معتزله نیز به حیات فکری خود ادامه داد اما غلبۀ بعضی از اصول اشعری را می‌توان در تألیفات معتزله نیز مشاهده کرد. از جمله این اصول «شهودگرایی و اتکاء به قلب» به عنوان ابزار شناخت است.پشتیبانی خلفای عباسی از این مکتب نیز در روند فراگیر شدن آن و همچنین وجود ارتباط بین علمای سرآمد این مکتب با حکام عباسی یا حکام تحت نفوذ آن‌ها از جمله دلایل سیاسی بود که بر گسترس مکتب اشاعره کمک شایانی کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اشاعره؛ شهود گرایی؛ خلفای عباسی؛ عرفان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis of the Growth Factors of Mystical Texts in the Middle Centuries (460-638) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mustafa Rezazadeh1؛ Habibullah Halimi Jolodar2 | ||
| 1M.A in Quran and Hadith, Graduated from University of Mazandaran , Babolsar, Iran | ||
| 2Associate Professor, Department of Quran & Hadith, University of Mazandaran, Babolsar, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The rise or fall of schools of thought is influenced by various factors. Looking at the history of the creation of mystical texts over many centuries, the quantitative and qualitative increase or decrease of these texts can be seen.Using the descriptive and analytical method and referring to historical reports, the present research seeks to answer the question of why the frequency of mystical texts has increased significantly in the historical period from 460 to 638 AH. What caused the growth of mystical texts in this period is the expansion of the Ash'ari school and their special attention to the "heart" as a practical tool in epistemology, which can be categorized under cultural developments. Although Mu'tazila school also continued this intellectual life, the dominance of some Ash'ari principles can also be seen in Mu'tazila's writings. Among these principles is "intuitionism and relying on the heart" as a tool of knowledge. The support of the Abbasid caliphs for this school was also in the process of its spread. The existence of a relationship between the leading scholars of this school with the Abbasid rulers or the rulers under their influence was also among the political reasons that greatly contributed to the expansion of the Ash'ari school. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ash'ari, Intuitionalism, Abbasid Caliphs, Mysticism | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم ابن خلکان، ابوالعباس احمد بن محمد (1971)، وفیات الاعیان، محقق: احسان عباس، چاپ اول، بیروت: دار صادر ابن عربی، محی الدین (1370)، فصوص الحکم، ناشر: الزهرا، محشی: ابوالعلاء عفیفی، تهران. ابن عربی، محی الدین (بی تا)، الفتوحات المکیة، دار احیاء التراث العربی، دورة 4 جلدی، بیروت. ابن کثیر، إسماعیل بن عمر بن کثیر القرشی (1413)، طبقات الشافعیین، تحقیق: أحمد عمر هاشم، محمد زینهم محمد عزب، الناشر: مکتبة الثقافة الدینیة، بی جا. الأدنه وی، احمد بن محمد (1417) طبقات المفسرین، محقق: سلیمان بن صالح الخزی، ناشر: مکتبه العلوم و الحکم، چاپ اول، السعودیه. بزودی، محمد بن محمد (1424)، أصول الدین، مصحح: سقا، احمد حجازی، محقق: لنس، هانس پیتر، ناشر: المکتبه الازهریه للتراث، قاهره. بسیونی، ابراهیم (1413)، الامام القشیری، ناشر: مکتبة الاداب، قاهره. پاکتچی، احمد (1395)، مجموعه درس گفتارهایی دربارة تاریخ تفسیر قرآن کریم، چاپ دوم، تهران: دانشگاه امام صادق. تتوی، قاضی احمد (1382ش)، تاریخ ألفی، محقق: غلامرضا طباطبایی مجد، چاپ اول، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. تهرانی، آقا بزرگ (1403ق)، الذریعه، دارالأضواء، چاپ سوم، بی جا. جارالله، زمخشری (1994)، أطواق الذهب فی المواعظ و الخطب، محقق: احمد عبدالتواب عوض، دارالفضیله، قاهره. جزری، ابن اثیر (1385ق)، الکامل فی التاریخ، دارالصادر، بیروت. الجوینی الصاوی، مصطفی (بی تا)، منهج الزمخشری فی تفسیر القرآن، دارالمعارف، چاپ دوم، مصر. جوینی، عطا ملک بن محمد (1389)، تاریخ جهانگشای، محقق: محمد قزوینی، تهران: دنیای کتاب. حموی، یاقوت (بی تا)، معجم الادبا، محقق: احسان عباس، بیروت: دارالغرب الاسلامی. دایرة المعارف بزرگ اسلامی (1370)، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، چاپ اول، تهران. رازی، فخرالدین عمر (1420)، مفاتیح الغیب، دار إحیاء التراث العربی، چاپ سوم، بیروت. راوندی، مرتضی (1382)، تاریخ اجتماعی ایران، چاپ دوم، تهران: انتشارات نگاه. الزرکان، محمد صالح (1964)، فخرالدین الرازی و آراوه الکلامیة و الفلسفیة، دارالفکر، بی جا. زمخشری، محمود (1407ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، دارالکتاب العربی، چاپ سوم، بیروت. سایکس، سر پرسی (1380)، تاریخ ایران، ترجمة سید محمد تقی فخر داعی گیلانی، چاپ هفتم، تهران: افسون. سبکی، تاج الدین (1413)، طبقات الشافعیه الکبری، تحقیق: محمود الطناحی، عبدالفتاح محمد الحلو، ناشر: هجر للطباعه و النشر و التوزیع، چاپ دوم، بی جا. سلمی، محمد بن حسین (1369ش)، حقائق التفسیر، تحقیق: نصرالله پورجوادی، چاپ اول، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. سهروردی، شهاب الدین (1357)، حکمة الاشراق، ترجمه و شرح سید جعفر سجادی، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. سهروردی، شهاب الدین (1372)، مجموعه آثار شیخ اشراق، مقدمه و تصحیح و حاشیه: سید حسین نصر، مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه)، چاپ دوم، بی جا. شبانکارهای، محمد بن علی بن محمد (1381)، مجمع الانساب، محقق: میر هاشم محدث، چاپ اول، تهران: امیر کبیر. شهرستانی، محمد بن عبدالکریم (1375)، الملل و نحل، قم: الشریف الرضی. الصفدی، صلاح الدین خلیل بن أیبک بن عبد الله (1420)، الوفی بالوفیات، محقق: أحمد الأرناؤوط و ترکی مصطفی، بیروت: دار إحیاء التراث. غزالی، محمد (بی تا)، احیاء علوم الدین، دورة 4 جلدی، بیروت: دارالمعرفه. فضل الله، رشیدالدین (1392)، جامع التواریخ، تصحیح: محمد روشن، تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب. قشیری، عبدالکریم بن هوازن (بی تا)، لطایف الاشارات، ناشر: الهیئة المصریة العامه للکتاب، تحقیق: ابراهیم بسیونی، چاپ سوم، مصر. قشیری، عبدالکریم بن هوازن (1345)، رسالة قشیریه، ترجمه و تصحیح: بدیعالزمان فروزانفر، تهران: انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب. فروزانفر، بدیعالزمان (1361)، شرح مثنوی شریف، تهران: انتشارات کتابفروشی زوار. گردریزی، عبدالحی بن ضحاک (1315)، زین الاخبار، مقدمه: محمد قزوینی، تهران: کتابخانة ادب. معارف، مجید (1393)، تاریخ عمومی حدیث با رویکرد تحلیلی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات کویر. منتخبالدین بدیع، علی بن احمد (1384)، عتبة الکتبة، مجموعه مرسلات و دیوان سلطان سنجر، تصحیح و اهتمام: محمد قزوینی عباس، اقبال آشتیانی، تهران: انتشارات اساطیر. همایی، جلالالدین (بی تا)، غزالینامه، کتابفروشی فروغی، چاپ دوم، بی جا. مجلات: باوفا، ابراهیم (تابستان و بهار 1388)، سیاست مذهبی خوارزمشاهیان، تاریخ و تمدن اسلامی، سال پنجم، شمارة نهم: 52-29. ذکاوتی قراگوزلو، علیرضا (مهر و آبان 1370)، زمخشری و ربیع الابرار، آیینة پژوهش، شمارة 9: 26-29. معینی، محسن، (سال 1395)، زمخشری، دانشنامة جهان اسلام، شمارة 21: 543-537. منظورالاجداد، سید محمدحسین (زمستان 81-80)، شورش بساسیری و پی آمدهای آن برای شیعیان بغداد، زبان و ادبیات فارسی، شمارة 39-35: 110-87. نوری، ابراهیم (تابستان 1393)، مراتب بندگی در اندیشة فخر رازی با تأکید بر تفسیر کبیر، پژوهش‌های اخلاقی، سال چهارم، شمارة چهارم: 122-105.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 144 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 132 |
||
