پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 512 |
| تعداد مقالات | 4,960 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,602,075 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,651,502 |
تطبیق شناخت در معرفت دینی و فلسفه معاصر در قالب یک مدل مفهومی | ||
| کاوش‌های فلسفه و دین | ||
| دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 3، شهریور 1402، صفحه 185-202 اصل مقاله (630.03 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله مروری (Review Article) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22080/jre.2024.25329.1178 | ||
| نویسنده | ||
| زهرا عبداله* | ||
| پژوهشگر پژوهشکدة هنر، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 30 فروردین 1401، تاریخ بازنگری: 05 آذر 1401، تاریخ پذیرش: 16 بهمن 1401 | ||
| چکیده | ||
| هر تلاشی جهت کندوکاو در نظریات شناخت ناگزیر از تفکیک دو مقوله هستی‌شناسی و معرفتشناسی است. به‌علاوه، گریزی از پرداختن به نقش و جایگاه عقل جمعی (جنبه بشری) و وحی (جنبه الهی) در مقوله شناخت نیست و دستاوردهای دو مدعی اصلی در این وادی، باید از دیدگاه اندیشگانی فلسفه و ادیان مورد مداقه قرار گیرد. این مقاله با ارائه مدلی دو بعدی به این مهم پرداخته و در آن، هستی‌شناسی (با سه مقوله اصلی شناخت: وجود، ظهور، و ثبوت) و معرفتشناسی (با سه ابزار اصلی شناخت: حس، عقل، و شهود) دو محور افقی و عمودی را تشکیل داده‌اند. حدود و ثغور و نحوة دستیابی به شناخت در معرفت دینی بر حسب گرایش و اعتقادات نحله‌های نه‌گانة مطرح (زهاد، فقها، علما، متکلمین، جدلیون، سوفسطاییان، متصوفه، عرفا و مفسرین)، از همین منظر با نه رویکرد غالب در فلسفة معاصر (جزمی، پدیدارشناسانه، علمی، گمانی، جدلی، نقدی، وجودگرایانه، زیباشناسانه و تأویلی) مقایسه شده است. اگرچه تاکنون هر یک از این جریان‌ها موضوع مباحث و مقالات بیشماری بوده‌اند اما هیچ‌گاه با این نگاه فراشمول با یکدیگر متناظر نشده‌اند تا چشم‌انداز روشنی از نسبت میان آنها فراهم گردد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شناخت؛ وجودشناسی؛ معرفت شناسی؛ نحله های معرفت دینی؛ رویکردهای فلسفه معاصر | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Comparative Study of Cognition in Religious Knowledge and Contemporary Philosophy through a Conceptual Model | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Zahra Abdollah | ||
| Researcher, Art Research Institute, Institute of Culture, Art and Communication, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The pursuit for the premises of cognition urges a systematic separation of ontological and epistemological considerations. This is while both the mundane (collective intellect) and divine (revelation) imprints on cognition are to be taken into account, which suggests a comparative study based on the philosophy of mind and religion. Present article provides a two dimensional model to classify and compare these views. The horizontal and vertical axes of this model respectively represent the ontological and epistemological stands. In the epistemological axis, three faculties of cognition, namely sense, intellect, and intuition are listed, whereas the ontological axis lists three aspects of being, appearance and function of cognitive data. This encompasses nine approaches of the modern philosophy (positivistic, phenomenological, scientific, speculative, dialectical, critical, existential, aesthetical, and hermeneutical) as well as nine mainstreams in religious wisdom (ascetics, jurists, scholars, theologians, dialecticians, sophists, sufis, mystics, commentators). Though each of these currents has been the subject of uncountable discussions, a one-to-one correspondence has never been established, and such a comprehensive overview provides a clear vision of human approach to the category of knowledge. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Cognition, Ontology, Epistemology, Modern philosophy, Religious wisdom | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
حجازی، سید محمدرضا (1372). «مفهوم شهود در فلسفه اسلامی»، معرفت، شمارة 4: 32-22.
ژیلسون، اتین (1375). مبانی فلسفة مسیحیت، ترجمة محمد محمدرضایی و سید محمود موسوی، قم: بوستان کتاب.
صادقی علیآبادی، مسعود (1385). «دو معنای فلسفة تاریخ»، دین و ارتباطات، شمارة 29: 110-95.
صنمی، علیاصغر (1381). «فلسفههای پوزیتیویسم باورها و ارزش‌ها»، حوزه، دورة 19، شمارة 110-109: 387-410.
علیخانی، علیاکبر (1389). روششناسی در مطالعات سیاسی اسلامی، تهران: مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق (ع).
فعالی، محمدتقی (1376). «گذری به معرفتشناسی»، کیهان اندیشه، شمارة 71.
کاپلستون، فردریک (1362). فیلسوفان انگلیسی از هابز تا هیوم. ترجمة امیر جلالالدین اعلم، تهران: سروش.
کاپلستون، فردریک (1368). تاریخ فلسفه. ترجمة سید جلالالدین مجتبوی. چاپ دوم، تهران: سروش.
گراوند، سعید (1384). «مناسبات تاریخی دین و فلسفه»، قبسات، شمارة 35: 58-35.
Copleston, Frederick (1983) The British Philosophers (Hobbes to Hume), translated by A.J. Aalam, Tehran: Soroush. Copleston, Frederick (1989) A History of Philosophy, translated by S.J. Mojtabavi, Tehran: Soroush. [in Persian] DeWitt, Norman Wentworth. 1954. Epicurus and His Philosophy, Minneapolis: University of Minnesota Press. Fa’ali, MohammadTaghi (1997) A Review on Epistemology, Keyhane Andisheh 71. [in Persian] Geravand, Saeed (2005) Historical relations between religion and philosophy, Qabasat 35: 35-58. [in Persian] Gilson, Etienne (1996) Elements of Christian Philosophy, translated by MohammadRezaie and Musavi, Qom: Bustane Ketab. Hejazi, S. MohammadReza (1993) Concept of Intuition in Islamic philosophy, Ma’refat 4: 22-32. [in Persian] Mink, Louis. 1987. Historical Understanding, Ithaca: Cornell University Press. Sadeghi AliAbadi, Massoud (2006) Two Meaning of Philosophy, Religion And Communication 29: 95-110. [in Persian] Sanami, AliAsghar (2002) The Philosophies of Positivism, Beliefs and Values, Hawzeh 19: 387-410. [in Persian] | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 163 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 103 |
||
