تعداد نشریات | 30 |
تعداد شمارهها | 467 |
تعداد مقالات | 4,519 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,144,861 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,334,676 |
تأملی بر هویت جغرافیایی و کالبدی شهر همدان در سدههای میانی اسلامی | ||
تاریخ هنر ایران دوره اسلامی | ||
دوره 1، شماره 2، اسفند 1402، صفحه 172-208 اصل مقاله (1.44 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22080/hpai.2024.26751.1007 | ||
نویسنده | ||
مصطفی رضائی* | ||
گروه باستان شناسی، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران. | ||
تاریخ دریافت: 26 بهمن 1402، تاریخ بازنگری: 01 اسفند 1402، تاریخ پذیرش: 18 خرداد 1403 | ||
چکیده | ||
دشت همدان از دیرباز به لحاظ اقلیم منطقه و قرار گرفتن بر سر مسیرهای ارتباطی مهم، از جایگاه ویژهای در جغرافیای منطقه برخوردار بوده است. این منطقه یکی از دشتهای حاصلخیزِ بخش غربی فلات ایران بهشمار میآید که در نتیجة آبرفت کوهستان الوند شکل گرفته و در محدودة جغرافیایی حوزة رودخانة قرهچای و بخش شرقی زاگرس مرکزی قرار دارد. در دوره سلجوقی دشت همدان مدتی بهعنوان مرکز سیاسی و فرهنگی انتخاب شده و شواهد از جایگاه مهم این خطّه در طول استیلای مغولان بر مناطق غربی کشور حکایت دارد. بررسی جایگاه جغرافیایی این منطقه و طرح فضایی شهر همدان در دورۀ سلاجقه و ایلخانان مغول، نقش خاندان علوی همدان در توسعه شهری و کالبدِ آن و نیز کاربری عمدة کوشکهای دشت همدان در این دوران، از جمله مسائلی که در جریان این نگارش باید بدان پرداخته شود. از اینرو، هدف این پژوهش بررسی جاینامهای منطقه و مکانیابی احتمالی آنها در ادوار مورد بحث با بهرهگیری از مدارک تاریخی است. این پژوهش از نوع تحقیقات تحلیل تاریخی و جمعآوری اطلاعات از نوع اسنادی است. طبق تقسیمات متون جغرافیایی کهن، همدان در مرکز ایالت جبال و در اقلیم چهارم قرار داشته است. در این زمان شهر همدان به لحاظ شکل، دارای ساختار فضایی پراکنده و مدائنگونه بوده است. حاکمان سلاجقة عراقعجم و ایلخانان مغول با احداث کوشکهای متعدد عموماً با کاربری سیاسی در پی افزایش نفوذ در سطح منطقه بودند. | ||
کلیدواژهها | ||
دشت همدان؛ سلاجقة عراق عجم؛ ایلخانان مغول؛ سازمان فضائی؛ ساختار کالبدی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
A reflection on the geographical and physical identity of the Hamadan city in the middle Islamic centuries | ||
نویسندگان [English] | ||
mostafa rezaei | ||
Department of Archeology, Faculty of Art and Architecture, Bu-Ali Sina University, Hamadan, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
Throughout history, Hamedan Plain has had a special place in the geography of the region in terms of the region's climate and being located on important communication routes. This area is considered one of the fertile plains of the western part of the Iranian plateau, which was formed as a result of the alluvium of Alvand mountain and is located in the geographical area of the Qarachai river basin and the eastern part of Central Zagros. The attention given to Hamedan by the Seljuk rulers has also shown its special importance in Jebal region. During this period, Hamedan plain was chosen as a political and cultural center for a while, and the evidence shows the important position of this region during the conquest of the western regions of the country by the Mongols. Examining the geographical position of this region and the spatial plan of Hamadan during the Seljuq and Ilkhanate period, the role of the Alavi family of Hamadan in the urban development and its structures, as well as the main use of Hamedan plain palaces during this period, are among the questions of this research that must be answered. the city of Hamadan had a scattered spatial structure | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Hamadan plain, historical geography, The Seljuks Iraqe Ajam, Mongol patriarchs, spatial organization | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 371 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 90 |