دانشگاه مازندران

 آمار

تعداد نشریات32
تعداد شماره‌ها528
تعداد مقالات5,153
تعداد مشاهده مقاله7,886,811
تعداد دریافت فایل اصل مقاله5,855,952
خانعلی, حمید, طالبیان, محمد حسن, پورکریمی, پرویز, دانشور وثوقی, مریم. (1404). شناسایی مؤلفه های مؤثر بر وضعیت آیندۀ مدیریت میراث فرهنگی ایران. پژوهشنامه مدیریت اجرایی, 14(55), 109-141. doi: 10.22080/jtpd.2025.28336.3955
حمید خانعلی; محمد حسن طالبیان; پرویز پورکریمی; مریم دانشور وثوقی. "شناسایی مؤلفه های مؤثر بر وضعیت آیندۀ مدیریت میراث فرهنگی ایران". پژوهشنامه مدیریت اجرایی, 14, 55, 1404, 109-141. doi: 10.22080/jtpd.2025.28336.3955
خانعلی, حمید, طالبیان, محمد حسن, پورکریمی, پرویز, دانشور وثوقی, مریم. (1404). 'شناسایی مؤلفه های مؤثر بر وضعیت آیندۀ مدیریت میراث فرهنگی ایران', پژوهشنامه مدیریت اجرایی, 14(55), pp. 109-141. doi: 10.22080/jtpd.2025.28336.3955
خانعلی, حمید, طالبیان, محمد حسن, پورکریمی, پرویز, دانشور وثوقی, مریم. شناسایی مؤلفه های مؤثر بر وضعیت آیندۀ مدیریت میراث فرهنگی ایران. پژوهشنامه مدیریت اجرایی, 1404; 14(55): 109-141. doi: 10.22080/jtpd.2025.28336.3955

شناسایی مؤلفه های مؤثر بر وضعیت آیندۀ مدیریت میراث فرهنگی ایران

برنامه ریزی و توسعه گردشگری
مقاله 4، دوره 14، شماره 55، دی 1404، صفحه 109-141    اصل مقاله (793.31 K)
نوع مقاله: علمی-پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22080/jtpd.2025.28336.3955
نویسندگان
حمید خانعلی* 1؛ محمد حسن طالبیان2؛ پرویز پورکریمی3؛ مریم دانشور وثوقی4
1استادیار گروه باستان شناسی. دانشکده میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری. چالوس. ایران
2استاد . دانشکده معماری. پردیس هنرهای زیبا. دانشگاه تهران
3گروه مدیریت جهانگردی،دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی
4گروه گردشگری، دانشکده پژوهش های عالی هنر و کارافرینی.دانشگاه هنر اصفهان،ایران
تاریخ دریافت: 14 دی 1403،  تاریخ بازنگری: 23 بهمن 1403،  تاریخ پذیرش: 27 بهمن 1403 
چکیده
زمینه و هدف: مفهوم در حال گسترش میراث، تعامل فزایندۀ میراث با محیط پیرامونی، اهمیت روزافزون میراث در اقتصاد پایدار و افزایش نیروهای تهدیدزای میراث منجر به شکل‌گیری تفکرات و نگرش­های جدیدی در حوزۀ مدیریت میراث فرهنگی شده است. مدیریت میراث فرهنگی چارچوب قانونی و فنی مناسبی را برای حفاظت مناسب، تضمین پایداری میراث و اصول بهره‌برداری صحیح از میراث فرهنگی (ازجمله تفسیر و عرضۀ میراث به بازار و بازاریابی و تسهیل دسترسی بازدیدکنندگان به میراث) ارائه می‌دهد. دانش مدیریت میراث فرهنگی یکی از رویکردهایی است که در ایران به‌صورت بسیار محدود مورد توجه قرار گرفته است. ازاین­رو، هدف پژوهش حاضر، شناسایی مؤلفه­های مؤثر بر وضعیت آیندۀ مدیریت میراث فرهنگی ایران با رویکرد آینده ­پژوهی است تا با شناسایی ابعاد و مؤلفه­های دانش مدیریت میراث فرهنگی، بستری مناسب برای دست­یابی به وضعیت مطلوب در مدیریت میراث فرهنگی ایران فراهم کند.
روش ­شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی، از نظر ماهیت، تحلیلی و اکتشافی و روش گردآوری داده­ های پژوهش نیز مطالعات کتاب­خانه­ ای و مصاحبه با خبرگان است. بدین منظور یک فرم مصاحبه طراحی و با 30 نفر از خبرگان حوزۀ میراث فرهنگی، گردشگری و باستان­ شناسی مصاحبه شد. با توجه به ماهیت پژوهش، از روش تحلیل ساختاری میک­مک و دلفی برای شناسایی عوامل مؤثر بر وضعیت آیندۀ مدیریت میراث فرهنگی ایران استفاده شده است.
یافته ­ها: یافته ­های پژوهش بیان­گر آن است که 10 عامل «ساختارهای سازمانی میراث»، «منابع انسانی آموزش­دیده»، «حفظ ارزش­های میراث»، «افق روشن و هدفمند»، «برنامۀ مدیریت بحران»، «سیاست­گذاری مناسب»، «مدیریت یکپارچۀ میراث»، «تأمین مالی حفاظت میراث»، «کنوانسیون­ها و دستورالعمل­های جهانی» و «اولویت میراث در اسناد بالادستی» به ترتیب کلیدی­ترین مؤلفه­های مؤثر بر وضعیت آیندۀ مدیریت میراث فرهنگی ایران هستند.
نتیجه ­گیری و پیشنهادات: نتیجۀ پژوهش نشان می­ دهد که برنامه­ریزی جهت توسعه و بهبود عملکرد عوامل مذکور می­تواند سهم چشم­گیری در سیستم مدیریت میراث فرهنگی ایران و حرکت به سمت وضعیت مطلوب در مدیریت میراث فرهنگی ایران داشته باشد. با توجه به نتایج حاصل‌شده پیشنهاد می­شود مشارکت مردم و همکاری بین ارگان­ها و سازمان­های مرتبط با میراث بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد تا از طریق این چرخۀ مدیریتی، بتوان روابط متقابل بین میراث فرهنگی و جامعه را بهبود بخشید؛ هدفی که برای پایداری آیندۀ میراث فرهنگی و رونق گردشگری پایدار فرهنگی ضروری است.
نوآوری و اصالت: با توجه به اینکه در حوزۀ مدیریت میراث فرهنگی ایران تاکنون پژوهشی در زمینۀ شناسایی و رتبه‌بندی مؤلفه ­های مؤثر بر وضعیت آیندۀ مدیریت میراث فرهنگی ایران انجام نشده، از این جهت پژوهش حاضر دارای نوآوری است و نقطه نظرات خبرگان و صاحب­نظران این حوزه بر اصالت موضوع افزوده است.
کلیدواژه‌ها
سیستم مدیریتی؛ میراث فرهنگی؛ تحلیل ساختاری؛ میک‌مک؛ ایران
عنوان مقاله [English]
Identifying Key Drivers Affecting the Future of Cultural Heritage Management in Iran
نویسندگان [English]
hamid khanali1؛ mohhamad hasan talebian2؛ parviz pourkarimi3؛ Maryam Daneshvar Vousoughi4
1Assistant Professor, Department of Archaeology, Faculty of Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism, Mazandaran University, Chalus, Iran
2Professor . School of Architecture. College of Fine Arts. University of Tehran
3Department of Tourism Management, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabataba'i University
4Department of tourism, Faculty of Research Excellence in Art and Entrepreneurship. Art university of Isfahan.
چکیده [English]
Context and Purpose: The evolving concept of heritage, its increasing interaction with the surrounding environment, its growing importance in sustainable economies, and the rise of threats to heritage have led to the emergence of new thoughts and approaches in cultural heritage management. Cultural heritage management provides an appropriate legal and technical framework for effective conservation, ensuring heritage sustainability, and the proper utilization of cultural heritage (including the interpretation and marketing of heritage, as well as facilitating visitor access). The field of cultural heritage management has received very limited attention in Iran. Therefore, the present study aims to identify the key drivers influencing the future of cultural heritage management in Iran using a future studies approach. By identifying the dimensions and components of cultural heritage management knowledge, this research seeks to create a suitable platform for achieving a desirable state in cultural heritage management in Iran.
Design/methodology/approach: This research is applied in nature, employing library research and expert interviews for data collection. To this end, an interview form was designed, and interviews were conducted with 30 experts in the fields of cultural heritage, tourism, and archaeology, leading to the identification of 45 initial factors influencing cultural heritage management in Iran. Subsequently, by constructing a cross-impact matrix, utilizing expert opinions, and employing MICMAC software, the drivers affecting the future of cultural heritage management in Iran were identified.
Findings: The research findings indicate that ten factors, namely "heritage organizational structures," "trained human resources," "preservation of heritage values," "a clear and purposeful vision," "crisis management planning," "appropriate policymaking," "integrated heritage management," "heritage conservation funding," "international conventions and guidelines," and "heritage prioritization in higher-level documents," are, in order of importance, the key drivers affecting the future of cultural heritage management in Iran.
Conclusion: The research results demonstrate that planning for the development and improvement of these drivers can significantly contribute to the cultural heritage management system in Iran and facilitate progress towards a desirable state. Based on these findings, it is recommended that public participation and inter-organizational cooperation among relevant heritage bodies be further emphasized in order to enhance the reciprocal relationship between cultural heritage and society. This objective is essential for ensuring the future sustainability of cultural heritage and promoting sustainable cultural tourism.
Originality/value: Given the lack of prior research in Iran on identifying and ranking the drivers affecting the future of cultural heritage management, this study presents a novel contribution to the field. Incorporating perspectives from experts and specialists further strengthen the originality and validity of this research.
کلیدواژه‌ها [English]
Management System, Cultural Heritage, Structural Analysis, MICMAC, Iran
مراجع

Asan, S., Serdar, & Umut, A. (2007). Qualitative cross-impact analysis with time consideration Technological forecasting and social change, 74(5), 627-644.

Basiri, S., Vatandoust, R., Emami, S. M. A., & Ahmadi, H. (2014). The Historical and Intellectual Course of Development in Preserving the Cultural Heritage from the Perspective of Conceptual Status of Integrity. Journal of History and Culture, 46(1), 85-108. (In Persian).

Beer, J. D., & Boogaard, F. (2017). Good practices in cultural heritage management and the use of subsurface knowledge in urban areas, Procedia Engineering 209, 34-41.

Beidaghi, B., Bolouri, P., & Zolghader, M. (2024). The Role of the United Nations Security Council in the Protection of Cultural Heritage. Journal of Legal Research, 23(58), 81-116. (In Persian).

Bolaños Alomoto, C. D. (2014). Estrategias de gestión del patrimonio cultural, Institoto de Altos Estudios Nacionales, Quito (In Spanish).

Daly, C. (2014). A Cultural Heritage Management Methodology for Assessing the Vulnerabilities of Archaeological Sites to Predicted Climate Change Focuing on Ireland's Two World Heritage Sites, Doctoral Thesis, Technological University Dublin.

Fadaei Nezhad, S., & Hanachi, P. (2022). A Study and Review of the Evolution of Policies and Plans Adopted for Conservation of Cultural Heritage, From 1999 Up To 2012. Journal of Iranian Architecture Studies, 3(5), 21-37. (In Persian).

Fanni, Z., & Boodaghi, O. (2022). A Comparative Study of Policies and Experiences of Cultural Heritage Preservation in Historic Cities Cities of Urmia, Iran and Turin, Italy. urban tourism, 9(2), 107-130. (In Persian).

Fowler, D. D. (1982). Cultural resources management. In: Schiffer, M. (Ed.), Advances in Archaeological Method and Theory, vol. 5. Academic Press, New York.

Gomaa, A. A. (2022). Cultural Heritage Management and Sustainable Tourism in Historical Cities (Case study: Durrat Al Nil Park, Station square and the old tourist market in the historical Aswan City – Egypt), Engineering Research Journal (ERJ), 1(51), 138-157.

Green, T. J. (2015). Cultural resource management: Conservation of cultural heritage, International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences.

Green, W., & Doershuk, J. F. (1998). Cultural resource management and American archaeology. Journal of Archaeological Research 6, 121-167.

Janssen, J., Luiten, E., Renes, H., & Stegmeijer, E. (2017). Heritage as sector, factor and vector: conceptualizing the shifting relationship between heritage management and spatial planning, European Planning Studies.

Jureniene, V., & Radzevicius, M. (2014). Models of Cultural Heritage Management. Transformations in Business & Economics, 13(2), 236-256.

Mafi, F., & Shaikh Baikloo Islam, B. (2024). Cultural Heritage as a Social Phenomenon: A New Approach to Historical-Cultural Studies of Dam Construction Projects. Ancient Iranian studies, 3(10), 109-125. (In Persian).

Mokhtari, G. (2020). Traces of Intangible Cultural Heritage in Iranian Traditional Skills Rrelated to Water Launch Making and Guiding in Persian Gulf. Iranian Journal Of Antheropology, 17(30), 273-286. (In Persian).

Mokhtari, G. (2022). Explaining the Concepts of Intangible Cultural Heritage via Binary Oppositions. Iranian Journal Of Antheropology, 19(34), 205-227. (In Persian).

Monzavi Bozorgi, J., Habibian, S., & Najm al din, M. R. (2018). Offering a Paradigm Based on Local Monitoring in Security – Intelligence Organizations(case study of one of the intelligence organization). Police protection and security studies quarterly, 12(45), 23-45. (In Persian).

Mirtaghian Rudsari, S. M., Khorasani, M. A., & Khalaj, B. (2022). Analysis of the Spatial Distribution of Intangible Cultural Heritage in Order to Preserve and Develop Heritage in Iran. Geographical planning of space quarterly Journal, 12(4), 19-37. (In Persian).

Mirvahedi, S., & Ghaediha, N. (2020). A Different Approach of Entrepreneurs in Intangible Cultural Heritage Tourism Entrepreneurship. Tourism and Development, 9(2), 131-144. (In Persian).

Pourfaraj, A. & Salehipour, M. R. (2013). Prioritization of the Influential Factors on European Tourists’ Evaluation of the World Heritage Site of Naghsh-e-Jahan in Isfahan. Tourism Management Studies, 8(22), 7-30. (In Persian).

Pisolkar, Y. (2024). Cultural Heritage Management and Sustainable Development: Major Themes and Research Trajectories, Electrical Systems 20-6s (2024), 2417-2431.

Rababeh, Sh., Hanaqtah, R., & Abu-Khafajah, Sh. (2024). Leveraging Digitized Heritage Technologies for Smart Management: Heritage Safeguarding and Interpretation Framework, heritage, 7(12), 6891-6915.

Rezaeizadeh, M. J., & Zandi, A. E. (2024). Protection of intangible cultural heritage by appealing to human rights and its challenges. Geography (Regional Planning), 13, 573-588. (In Persian).

Rezvani, M. R., Mahmoudi, M., & Qudsi, P. (2021). Recognizing and Prioritizing the Cultural Heritage Values in Role of Sustainable Rural Development Based on Oreste Model (TheCase Study: Oraman Cultural Heritage). Economic Geography Research, 2(4), 64-74. (In Persian).

Sahaaf kashani, M. (2024). Comparing the views of Islam and Christianity in the protection of cultural heritage and ancient and holy works in armed conflicts. Journal of Interreligious Studies on the Quran and the Bible, 1(1), 24-42. (In Persian).

Salehipour, M., Pourfaraj, A., Mahmoudzadeh, S. M. & Golmohammadi, A. (2023). The Pattern of Sustainable Interaction between Politics and Cultural Heritage in the Cultural Tourism Development of Islamic Republic of Iran. Tourism and Development, 12(2), 121-140. (In Persian).

Shahizare, M., Taghizade ansari, M., & Shahsavandi, E. (2021). The Necessity and Strategies to Protect intangible Cultural Heritage in Armed Conflict. Islamic Law, 17(67), 327-355. (In Persian).

Stamatoudi, I., & Roussos, K. (2024). A Sustainable Model of Cultural Heritage Management for Museums and Cultural Heritage Institutions, Journal on Computing and Cultural Heritage, Just Accepted.

Talaie shokri, S., & shafia, S. (2023). Recognition of the meaning and concept of national wealth in the eighty-third principle of the Constitution. Socio-Cultural Strategy, 12(2), 399-422. (In Persian).

Taymourtash, S., Hanachi, P., & Talebian, M. (2022). Cultural Heritage Potentials in Sustainable Local Economic Development. Journal of Iranian Architecture Studies, 10(20), 195-211. (In Persian).

Ugong, N, A. (2024). Sustainable cultural heritage management: a case study in Sarawak, Malaysia, Journal of Cultural Heritage Management and Sustainable Development. © Emerald Publishing Limited, 2044-1266.

UNESCO (2013). Managing cultural world heritage. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, Paris, France.

UNESCO (2021). Competence framework for cultural heritage management: a guide to the essential skills and knowledge for heritage practitioners, Paris, France.

Yahyazadeh Ahmadi, A., & Abbasnejad Seresti, R., (2023). Evaluating the Place of the Global Approach to Heritage Management in the Function of Iranian Prehistoric Site Museums, Journal of Tourism Planning and Development, 12(46), 47-68. (In Persian).

Yasouri, M., & Esmaeili, S, (2023). Identifying and Explaining the Driving Factors Affecting Tourism Development with Future Studies Approach (Case Study of Anzali Trade-Industrial Free Zone), Journal of Iran Futures Studies, 8(1), 221-253. (In Persian).

Zargham Broujeni, H., Pourfaraj, A., Morovati Sharifabadi, A. & Azizi, F. (2019). Conservation Strategies and Tourism Development in Iran’s Heritage Sites (Fuzzy Multiple Criteria Decision-Making Approach). Socio-Cultural Strategy, 7(4), 209-241. (In Persian).

Zhang, Y., Kaya, D. I., & Wesemael, P. V. (2024). An Assessment framework for digital participatory practices engaging youth in cultural heritage management, Journal of Cultural Heritage, 70, 408-421.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 363
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 31


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب