تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 484 |
تعداد مقالات | 4,713 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,347,785 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,492,736 |
بررسی تاثیر تغییرات اقلیمی بر زیستپذیری شهرها: مورد پژوهی شهر مشهد | ||
مطالعات ساختار و کارکرد شهری | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 اسفند 1403 | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22080/usfs.2025.27655.2464 | ||
نویسندگان | ||
دکتر حسین حاتمی نژاد1؛ علی حسینی* 2؛ ابوالفضل منصوری اطمینان3؛ مریم بایرامی3 | ||
1استاد گروه جغرافیای انسانی و برنامهریزی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، ایران. | ||
2دانشیار گروه جغرافیای انسانی و برنامهریزی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
3دانشجو دکتری | ||
تاریخ دریافت: 17 شهریور 1403، تاریخ بازنگری: 16 آذر 1403، تاریخ پذیرش: 01 اسفند 1403 | ||
چکیده | ||
طی سالهای اخیر، پدیدهی تغییر اقلیم به محور اصلی چالشهای ناپایدار کنندهی سکونتگاههای شهری تبدیلشده است. بهطوریکه امروزه بسیاری از شهرهای جهان با پیامدهای برآمده از تغییرات اقلیمی ازجمله افزایش سطح دما، کاهش میزان بارش، خشکسالی و کمبود آب، ناامنی غذایی، آلودگی هوا، تهدید سلامت انسانها، تأثیر بر میزان تقاضای انرژی در فصول گرم و سرد و امثال آن مواجه هستند که تمامی این پیامدها در عمل بر زیستپذیری ساکنان این شهرها اثرگذار بوده است. دراینبین، شهرها میتوانند بستر مناسبی برای پاسخ به اثرات تغییرات اقلیمی بهصورت رویکردهای کاهش و سازگاری باشند. به همین منظور، پژوهش حاضر در راستای بررسی تاثیر تغییرات اقلیمی بر زیستپذیری شهر مشهد انجامگرفته است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش انجام، توصیفی- تحلیلی است. بدین ترتیب، مبتنی بر چارچوب سنجشی، پرسشنامهای محقق ساخته بر اساس طیف لیکرت و با استفاده از روش گلولهبرفی بین 40 نفر از متخصصان و پژوهشگران مرتبط با موضوع پژوهش در سطح شهر مشهد توزیعشده و برونداد آن با آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه، مورد تجزیهوتحلیل قرارگرفته است. نتایج بررسیی دادههای اسنادی در این پژوهش نشان میدهد که شهر مشهد طی پنج دههی اخیر با افزایش 2/8 درجه سانتیگرادی دما، کاهش 2/41 میلیمتری بارش و کاهش 31 روزی تعداد روزهای یخبندان مواجه بوده که این موارد مبین وجود پدیده تغییر اقلیم در سطح این شهر است. همچنین نتایج حاکی از آن است که بین اثرات تغییرات اقلیمی و زیستپذیری شهر مشهد رابطهای معنادار، معکوس و قوی برقرار بوده (ضریب همبستگی 922/0-) که این امر نشانگر آن است که تغییرات اقلیمی حادثشده در سطح شهر مشهد در عمل بر زیستپذیری این شهر اثرات سو داشتهاند. از سوی دیگر، از بین اثرات اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و محیطزیستیِ تغییرات اقلیمی، اثرات محیطزیستی (با ضریب رگرسیونی 602/0-)، بیشترین اثرگذاری را بر کاهش زیستپذیری شهر مشهد داشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
گرمایش جهانی؛ گازهای گلخانهای؛ تغییرات اقلیمی؛ زیستپذیری شهری؛ شهر مشهد | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Investigating the effects of climate change on the livability of cities: the case study of Mashhad city | ||
نویسندگان [English] | ||
Hossein Hataminezhad1؛ Ali Hosseini2؛ Abolfazl mansouri etminan3؛ Maryam Bayrami3 | ||
1Professor of the Department of Human Geography and Planning, Faculty of Geography, University of Tehran, Iran | ||
2Associate Professor , Department of Human Geography and Planning, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
3Doctoral student | ||
چکیده [English] | ||
امروزه بسیاری از شهرهای جهان با پیامدهای تغییرات اقلیمی از جمله افزایش دما، کاهش بارندگی، خشکسالی و کمبود آب، ناامنی غذایی، آلودگی هوا، تهدید سلامت انسان، تأثیر بر تقاضای انرژی در فصول گرم و سرد و ... مواجه هستند. مانند همه اینها بر زندگی ساکنان این شهرها تأثیر گذاشته است. در این میان شهرها می توانند بستر مناسبی برای پاسخگویی به اثرات تغییرات اقلیمی در قالب رویکردهای کاهشی و سازگاری باشند. بدین منظور پژوهش حاضر به منظور بررسی اثرات تغییر اقلیم بر زیست پذیری شهر مشهد انجام شده است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی است. به این ترتیب که بر اساس چارچوب اندازه گیری، پرسشنامه محققی بر اساس مقیاس لیکرت و با استفاده از روش گلوله برفی بین 40 نفر از کارشناسان و محققین مرتبط با موضوع تحقیق در شهر مشهد توزیع شد. نتایج تحلیل داده های اسنادی در این تحقیق نشان می دهد که شهر مشهد طی پنج دهه اخیر با افزایش 2.8 درجه سانتیگراد دما، کاهش 41.2 میلی متری بارش و کاهش 31 روزه یخبندان مواجه بوده است. روز این موارد نشان از وجود پدیده تغییر اقلیم در این شهر دارد. همچنین نتایج حاکی از وجود رابطه معنادار، معکوس و قوی بین اثرات تغییرات اقلیمی و زیست پذیری شهر مشهد (ضریب همبستگی 922/0-) است که بیانگر آن است که تغییرات اقلیمی رخ داده در شهر مشهد منفی بوده است. تاثیر بر زیست پذیری این شهر از سوی دیگر، در میان اثرات اجتماعی، اقتصادی، فیزیکی و زیست محیطی تغییر اقلیم، اثرات زیست محیطی (با ضریب رگرسیون 602/0-) بیشترین تأثیر را در کاهش زیست پذیری شهر مشهد داشته است. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Global warming, greenhouse gases, climate change, urban livability, Mashhad city | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 153 |