دانشگاه مازندران

 آمار

تعداد نشریات31
تعداد شماره‌ها494
تعداد مقالات4,808
تعداد مشاهده مقاله7,448,326
تعداد دریافت فایل اصل مقاله5,559,946
آیشم, معصومه, نعمانی, پریا, مولائی, اصغر. (1404). آسیب‌شناسی و ارزیابی توزیع زیرساخت‌های اولیه و ثانویۀ گردشگری در شهر ارومیه. پژوهشنامه مدیریت اجرایی, 14(53), 165-195. doi: 10.22080/jtpd.2025.28850.3979
معصومه آیشم; پریا نعمانی; اصغر مولائی. "آسیب‌شناسی و ارزیابی توزیع زیرساخت‌های اولیه و ثانویۀ گردشگری در شهر ارومیه". پژوهشنامه مدیریت اجرایی, 14, 53, 1404, 165-195. doi: 10.22080/jtpd.2025.28850.3979
آیشم, معصومه, نعمانی, پریا, مولائی, اصغر. (1404). 'آسیب‌شناسی و ارزیابی توزیع زیرساخت‌های اولیه و ثانویۀ گردشگری در شهر ارومیه', پژوهشنامه مدیریت اجرایی, 14(53), pp. 165-195. doi: 10.22080/jtpd.2025.28850.3979
آیشم, معصومه, نعمانی, پریا, مولائی, اصغر. آسیب‌شناسی و ارزیابی توزیع زیرساخت‌های اولیه و ثانویۀ گردشگری در شهر ارومیه. پژوهشنامه مدیریت اجرایی, 1404; 14(53): 165-195. doi: 10.22080/jtpd.2025.28850.3979

آسیب‌شناسی و ارزیابی توزیع زیرساخت‌های اولیه و ثانویۀ گردشگری در شهر ارومیه

برنامه ریزی و توسعه گردشگری
مقاله 7، دوره 14، شماره 53، تیر 1404، صفحه 165-195    اصل مقاله (2.47 M)
نوع مقاله: علمی-پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22080/jtpd.2025.28850.3979
نویسندگان
معصومه آیشم* 1؛ پریا نعمانی2؛ اصغر مولائی3
1استادیار گروه شهرسازی، دانشکدۀ مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
2دانشجوی دکتری شهرسازی اسلامی، دانشکدۀ مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.
3دانشیار گروه شهرسازی، دانشکدۀ مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.
تاریخ دریافت: 22 فروردین 1404،  تاریخ بازنگری: 25 اردیبهشت 1404،  تاریخ پذیرش: 27 اردیبهشت 1404 
چکیده
زمینه و هدف: امروزه توسعۀ گردشگری به‌عنوان فعالیتی سودآور در اولویت برنامه‌ریزی بسیاری از کشورها قرار گرفته‌ است. در این میان توسعۀ گردشگری نیاز به توسعۀ زیرساخت‌ها دارد. زیرساخت‌ها به‌عنوان موتور محرکۀ صنعت گردشگری باعث جذب سرمایه‌گذار و ایجاد انگیزه برای سرمایه‌گذاری در این بخش می‌شوند. مطالعۀ حاضر با تمرکز بر «ارزیابی توزیع فضایی زیرساخت‌های اولیه و ثانویۀ گردشگری در شهر ارومیه و ارائۀ راهبردهای بهبود»، به تحلیل و دسته‌بندی این زیرساخت‌ها می‌پردازد.
روش ­شناسی: پژوهش حاضر از یک رویکرد ترکیبی بهره می‌گیرد که شامل روش‌های قیاسی و کمی است. اطلاعات مورد نیاز از طریق پیمایش میدانی با ابزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، تکنیک Index Overlay و پرسش­نامه‌های توزیع‌شده در میان متخصصان شهری، شامل اساتید دانشگاهی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی و همچنین متخصصان حوزۀ عمل شامل کارکنان سازمان‌های مربوطه (میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، آژانس‌های هوایی و ...) و متخصصان نظام مهندسی انجام­شده و مدلی مفهومی ارائه گردید.
یافته ­ها: در این پژوهش، 11 نوع زیرساخت گردشگری شناسایی شد که به دو دسته زیرساخت‌های اولیه (دسترسی به ایستگاه‌های حمل­ونقل برون­شهری، دسترسی به ایستگاه‌های حمل­و­نقل درون­شهری، فاصله از مراکز اقامتی، فاصله از مراکز درمانی، فاصله از پمپ بنزین و گاز) و زیرساخت‌های ثانویه (فاصله از مراکز پذیرایی، فاصله از مراکز مذهبی، فاصله از مراکز خرید، فاصله از مراکز و دفاتر خدمات مسافرتی، فاصله از مراکز کاربری اداری-انتظامی، فاصله از فضاهای عمومی، سبز و باز شهری) تقسیم می‌شوند.
نتیجه ­گیری و پیشنهادات: با توجه به بررسی‌های انجام­شده می‌توان به وضعیت کاملاً نامطلوب زیرساخت‌های اولیه در شهر ارومیه اشاره کرد که حاکی از بی‌توجهی و فرسودگی این زیرساخت‌ها در بستر زمان است. از سویی دیگر توزیع نامتوازن زیرساخت‌های گردشگری، فقدان اتصال فضایی، تمرکزگرایی شدید در توزیع کاربری‌های مرتبط ازجمله مشکلات شهر ارومیه در حوزۀ گردشگری است که نیازمند توجه ویژه و بازنگری در سیاست‌های کلان و خرد در موضوع گردشگری است. راهکارهای عملی شامل طراحی مسیرهای پیاده‌روی گردشگری، ایجاد اقامت­گاه‌های اقتصادی و استفاده از فضای مجازی برای تبلیغات است. این پیشنهادات نه ­تنها برای بهبود زیرساخت‌های ارومیه، بلکه به‌عنوان الگویی برای شهرهای مشابه با پتانسیل گردشگری قابل استفاده‌اند. کاربرد نتایج در ارائۀ راه‌حل‌های عملی برای توسعۀ پایدار گردشگری و امکان تعمیم مدل به سایر شهرها خلاصه می‌شود.
نوآوری و اصالت: این پژوهش با ارائۀ تمایز روش‌مند بین زیرساخت‌های اولیه و ثانویه، درک عمیق‌تری از نقش هر دسته در توسعۀ گردشگری فراهم کرده است. مدل مفهومی توسعه­ یافته، چارچوبی نوین برای تحلیل فضایی ارائه می‌دهد که در مطالعات داخلی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این مدل امکان شناسایی نابرابری‌های فضایی و تدوین راهبردهای هدفمند را فراهم می‌کند. در سطح عملی، پیشنهادات این پژوهش (مانند مسیرهای پیاده‌روی و تبلیغات دیجیتال) می‌توانند مستقیماً در ارومیه اجرا شوند و تجربۀ گردشگران را بهبود بخشند. در سطح نظری، مدل مفهومی ارائه‌شده به‌عنوان الگویی برای شهرهای دیگر با ویژگی‌های مشابه قابل استفاده است. این مدل می‌تواند به برنامه‌ریزان شهری و سیاست‌گذاران کمک کند تا زیرساخت‌های گردشگری را به‌صورت کارآمدتر ارزیابی و توسعه دهند. ارزش افزودۀ این مطالعه در ارائۀ رویکردی نوین برای تحلیل فضایی و ارائۀ الگویی قابل تکرار برای تحقیقات آینده است.
کلیدواژه‌ها
آسیب شناسی؛ توزیع فضایی؛ زیرساخت‌های اولیه؛ زیرساخت‌های ثانویه؛ ارومیه
عنوان مقاله [English]
Pathology and Evaluation of the Distribution of Primary and Secondary Tourism Infrastructure in the City of Urmia
نویسندگان [English]
Masoumeh Ayashm1؛ pariya nomani2؛ Asghar Molaei3
1Assistant Professor, Department of Urbanism, Faculty of Architectural Engineering and Urbanism, Tabriz Islamic Art University, Tabriz, Iran.
2PhD student in Islamic Urbanism, Department of Urbanism, Faculty of Architectural Engineering and Urbanism, Tabriz Islamic Art University, Tabriz, Iran.
3Associate Professor, Department of Urbanism, Faculty of Architectural Engineering and Urbanism, Tabriz Islamic Art University, Tabriz, Iran.
چکیده [English]
Context and Purpose: The expansion of tourism has emerged as a central element in the planning strategies of numerous countries, largely fueled by improvements in infrastructure. A well-developed infrastructure attracts investors and stimulates additional investments in the tourism sector. This study seeks to evaluate the spatial distribution of tourism infrastructure in Urmia and to propose enhancement solutions, while also investigating the role and classifications of infrastructure within the tourism landscape.
Design/methodology/approach: The research employs a mixed-methods approach that incorporates a deductive strategy alongside quantitative techniques. It utilizes field surveys and Geographic Information Systems (GIS) tools. Questionnaires were distributed to urban specialists, encompassing both theoretical experts and practical professionals from various sectors, including cultural heritage, tourism, handicrafts, airlines, and engineering. The study culminates in the development of a conceptual model.
Findings: This model identifies eleven types of tourism infrastructure, divided into primary and secondary categories. Primary infrastructures include access to intercity and intracity transportation, accommodation facilities, medical centers, and petrol stations. Secondary infrastructures consist of the proximity to dining establishments, religious sites, shopping centers, travel service offices, administrative and security facilities, as well as public parks or green spaces.
Conclusion: Urmia's tourism infrastructure presently falls short, showcasing a pattern of neglect and decay. The city grapples with challenges such as an uneven distribution of facilities, inadequate connectivity, and a centralization of services. Proposed solutions include the development of dedicated walking trails, the establishment of affordable accommodations, and the use of digital marketing strategies. Implementing these measures could enhance Urmia's tourism infrastructure and serve as a blueprint for other cities facing similar issues. Ultimately, these findings underscore the necessity for practical solutions to foster sustainable tourism development.
Originality/value: This study differentiates between primary and secondary infrastructure, deepening our understanding of their respective roles in tourism development. It presents an innovative spatial analysis framework that addresses spatial disparities and informs targeted strategies. Recommendations such as the introduction of walking paths and digital advertising can significantly enhance the tourist experience in Urmia. Additionally, the conceptual model serves as a valuable guide for other cities, equipping urban planners and policymakers to more effectively assess and develop tourism infrastructure. Overall, the study’s pioneering approach to spatial analysis offers a replicable model for future research endeavors.
کلیدواژه‌ها [English]
Pathology, spatial distribution, primary infrastructure, secondary infrastructure, tourism, Urmia
مراجع

Abbaszadeh, Mozaffar, Shamsaddini, Nasim, Poorasad, Ali. (2020). Evaluation of spatial distribution of tourism primary infrastructures with emphasis on mobility of historical tourism axis within the historical-cultural context of Urmia city, journal of Urban Tourism, 6(4), 111-128. [In Persian].

Abundabar, A.P., & Pongpong, M.A. (2023). Assessing the Local Tourism Infrastructure and Services towards Tourism Development of San Jose. International Journal of Applied Research in Tourism and Hospitality.

Akbarian, S., khorasani, M., & Emam Gholi, L. (2013). Comparative Analysis of Religious Tourism and nature-based tourism Role in Improving Rural Residents Quality of Life (Case: Emamzadeh Davood and Rendan Villages in Tehran Township). Journal of Tourism Planning and Development, 2(4), 145-158. [In Persian].

Akbarpour, M. and Bakhtar, S. (2021). Analysis of Rural Communities' Views on the Impact of Quality Life in Tourism Case Study Porvince Kermanshah. Journal of Tourism and Development, 10(2), 149-160. [In Persian].

Ayashm M, Molaei A, & Hassani Marand M. (2023). Effective Criteria for Safe Emergency Evacuation in Urban Areas: Case Study of Tabriz (District 8), Iran. Disaster Prev. Manag. Know. 13 (3), 336-355. [In Persian].

Bayati Khatibi, Maryam; Zeinali, Bahram; and Shojaeivand, Bahman (2015). The Study and Analysis of Inequality in the Distribution of Urban Tourism Infrastructures: Case Study: East Azerbaijan Province. Geographic Space, 15(49), 213-236. [In Persian].

Eyo, B., & Ajake, A. (2019). Spatial distribution of recreational resorts in a model tourism destination, Southern Nigeria. Journal of Tourism, Hospitality and Sports.

Farajizade, Kh., Parishan, M., (2017). Analysis of the Challenges of Business Tourism Development in the Border City of Baneh, journal of urban tourism, 4(2), 1-15. [In Persian].

Fazelnia, Gh., HakimDost, Y., & Baliani, Y. (2014). A comprehensive guide to GIS models in urban, rural and environmental planning. Zabol: Zabol University. [In Persian].

Feizizadeh, B., Fathi, S., Garageyeh, H. and Pourmoradian, S. (2020). Tourism hospitality assessment based on GIS multi criteria decision analysis in Tabriz city. Journal of Tourism and Development, 9(4), 139-152. [In Persian].

Gandhi, R., & Garg, R. (2021). Infrastructure Development-An Indispensable Component of Tourism Destination Planning. 11, 56–65.

Ghahramanifard, Hosein, Hoseinzadedalir, Karim, & Moosavi, Mir Saeed. (2021). Recognition and Evaluation of Effective Vital Drivers on the Future of Tourism Development in Iran's Metropolises Case Study: Tabriz Metropolis. Urban Tourism, 8(1), 67-82. [In Persian].

Ghasemi vasmejani, A., azizpour, F., azizi, O., & Karimi, B. (2021). Analysis of spatial distribution of tourism public infrastructure services and facilities in Iran. Journal of Tourism Planning and Development, 10(37), 99-121. [In Persian].

Godinho, R.G., & Oliveira, I.J. (2010). Análise e avaliação da distribuição geográfica da infraestrutura turística no sítio histórico de Pirenópolis (go): subsídios ao planejamento turístico. Boletim Goiano de Geografia, 30, 107-122.

Haneef., s. k. (2017). A Model to Explore the Impact of Tourism Infrastructure on Destination Image for Effective Tourism Marketing. Thesis for Phd. School of built environment university of salford, uk.

Hesam, M., Momen, N., and Salem, M. (2021). Spatial Analysis of Tourism Infrastructure in Gilan Province. Journal of Tourism and Development, 10(1), 221-240. doi: 10.22034/jtd.2020.225132.2012. [In Persian].

Hoseinian Rad, Amir, Beyranvandzadeh, Maryam, Sobhani, Nobakht, Sajadi, Ali. (2023). Assessment of Infrastructure and Capacities for Sustainable Tourism Development: A Case Study of the Khorramabad to Arak Axis in Lorestan Province, Journal of Tourism Space, 12(46), 35-52. [In Persian].

Imani Khoshkhoo, M. H., Farhadi uonaki, M. and Doosti-Irani, M. (2019). Influence of Tourism Infrastructure on Destination Selection (Case study: Isfahan city). Journal of Tourism and Development, 8(4), 126-147. [In Persian].

Imikan, A.M. and Ekpo, K.J. (2012) Infrastructure and Tourism Development in Nigeria: A Case Study of Rivers State. International Journal of Economic Development Research and Investment, 3, 53-60.

Inskeep, E. (1994). National and regional tourism planning: methodologies and case studies. London: Routledge.

Jafarinia, G. (2023). Investigating tourism infrastructure with an emphasis on sustainable return (Case study: Bushehr city). Journal of Urban Social Geography, 10(2), 95-112. [In Persian].

James, E. E., & Essien, A. U. (2019). Infrastructure and Sustainable Tourism Development in Nigeria. J. Humanit. Soc. Sci., 24, 72-80.

Jędruch, M., Furmankiewicz, M., & Kaczmarek, I. (2020). Spatial analysis of asymmetry in the development of tourism infrastructure in the borderlands: The case of the Bystrzyckie and Orlickie Mountains. ISPRS International Journal of Geo-Information, 9(8), 470.

Jovanović, S., & IliĆ, I. (2016). Infrastructure as important determinant of tourism development in the countries of Southeast Europe. Ecoforum journal, 5(1), 288-294.

Kafashan Tusi, F., Hassanabadi, D. and Ali Naghizadeh, M. (2020). Analysis of Spatial-temporal distribution of Infrastructure of tourism services in order to optimally manage and increase the productivity of the tourism industry; a case study of Shahroud city. Geography (Regional Planning), 10(2-2), 593-615. [In Persian].

Kiani Selmi, Sedigheh, and boshagh, mohammadreza. (2017). Analyzing the role of facilities and ifrastructures of tourism on tourists’ loyalty and interest for Revisit (Case study: rural regions of Savojbalagh). Journal of Tourism and Development, 6(3), 154-176. [In Persian].

Mohammadi deh cheshmeh, m., & daripour, n. (2016). the feasibility of regional development on tourism industry by using mixed model of FAHP-GIS. journal of regional planning, 6(21), 31-44. [In Persian].

Moreiro and lao, (2014). An update on tourist destination image: the case of Tanzania Hawa Uisouiso. The Open University of Tanzania.

Nazmfar, Hosain, Eshghei Chaharbarj, Ali, Amanolapour, Anvar. (2016). Ranking the Cities of Mazandaran Province Based on Tourism Infrastructure Using Multi-Criteria Decision-Making Approach, Journal of Tourism Space, 5(20), 99-120. [In Persian].

Panasiuk, A. (2007). Tourism infrastructure as a determinant of regional development. Ekonomika Ir Vadyba, 212-215.

Papoli Yazdi, Mohammad Hossein, & Saqai, Mehdi. (2015). Tourism (Nature concepts). Tehran: The Organization for Researching and Composing University Textbooks in the Islamic Sciences and the Humanities (SAMT). [In Persian].

Phukan. H. (2012). Impact of Infrastructure and Destination on Spiritual Tourism, Chapter 5, pp. 129-132.

Pishbahar, E., Parcham, R. and Yadavar, H. (2017). Survey of influence of different types of tourism (Aras Free Zone) with Structural Equation Modeling (SEM) Approach. Journal of Geography and Planning, 21(61), 93-110. [In Persian].

Raina, A. K. (2005). Ecology, wildlife and tourism development: principles, practices and strategies. Sarup & Sons.

Ranjbaryan, Bahram, Zahedi, Mohammad. (2011). An introduction to tourism. Isfahan: chaharbagh. [In Persian].

Ritchie, J.R.B., Crouch G.I. (2005) The Competitive Destination: A Sustainable Tourism Perspective, CABI, Wallingford.

Sadegh Bakhtiari, Morteza, Hafiz Rezazadeh, Massoumeh, Poudineh, Sajad, Sarabandi, Zahra. (2023). prioritizing the cities of Sistan and Baluchistan province in terms of tourism infrastructure. Urban Futures Studies, 3(1), 111-129. [In Persian].

Safarzade Aval, Z., Rousta, A. and Jamshidi, D. (2022). Explaining the effective dimensions and components in the image of a tourist destination with an emphasis on tourism infrastructure (case study: Kish Island). Journal of Tourism and Development, 11(2), 167-182. [In Persian].

Shamai, A. and Mosivand, J. (2011). Classification of cities of Isfahan province in view point of tourism infrastructure by using TOPSIS and AHP models. Journal of Urban - Regional Studies and Research, 3(10), 23-40. [In Persian].

Shoval, N. and Raveh, A. (2004) Categorization of Tourist Attractions and the Modeling of Tourist Cities: Based on the Co-Plot Method of Multivariate Analysis. Tourism Management, 25, 741-750.

Som, J., Chatterjee, S., & Suklabaidya, P. (2020). Stakeholders’ Perspective on Tourism Infrastructure at Khajuraho Dance Festival. Global Journal of Enterprise Information System, 82-90.

Sugiama, A. G., Oktavia, H. C., & Karlina, M. (2022). The effect of tourism infrastructure asset quality on tourist satisfaction: a case on forest tourism in Tasikmalaya Regency. International Journal of Applied Sciences in Tourism and Events, 6(1), 65-71.

Suthanaya, P.A., & Suwarningsih, R. (2023). Infrastructure development strategy based on the accessibility to tourism location (case study of Bali Province-Indonesia). IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 1195.

Svetlana, S.V., & Vladimir, S.I. (2019). Way to assess the development of municipal tourism infrastructure.

Taghvaei, Masoud, Akbari, Mahmoud. (2010). An Introduction to Urban Tourism Planning and Management. Isfahan: Payam Alavi. [In Persian].

Vahedpoor, Gh., & Jafari, M. (2011). Management Strategies and Sustainable Development of Tourism Infrastructure Iran with Emphasis on Model Sowt. Journal Of Regional Planning, 1(1), 83-97. [In Persian].

Velichkina, A. (2014). The assessment of the regional tourism infrastructure development. Ekonomicheskie i Sotsialnye Peremeny, 193-202.

Zivyar, Parvaneh, Teimouri, Somayeh, & Norouzi, Mostafa. (2013). Feasibility Of Tourism Industry in Khorram Abad Based on Swot Analytical Model. Geographical Journal of Territory, 10(39), 73-88.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 89
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 27


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب