تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 512 |
تعداد مقالات | 4,960 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,602,063 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,651,498 |
ارزیابی انتقادی دیدگاه محقق خفری و فاضل قوشچی در بحث عمومیت قدرت خداوند با تکیه بر آراء فیاض لاهیجی | ||
کاوشهای فلسفه و دین | ||
دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 7، تیر 1404، صفحه 31-42 اصل مقاله (448.84 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی اصیل (Original Article) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22080/jepr.2025.28352.1245 | ||
نویسندگان | ||
محمدرضا فرهمندکیا* 1؛ علی محمد ساجدی2؛ عبدالعلی شکر3 | ||
1فارغ التحصیل دکتری رشته فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه شیراز | ||
2دانشیار گروه فلسفه دانشگاه شیراز | ||
3دانشیار گروه فلسفه دانشگاه شیراز، ایران | ||
تاریخ دریافت: 21 دی 1403، تاریخ بازنگری: 28 اردیبهشت 1404، تاریخ پذیرش: 06 خرداد 1404 | ||
چکیده | ||
این پژوهش به ارزیابی انتقادی دیدگاه محقق خفری و فاضل قوشچی در باب عمومیت قدرت الهی با تکیه بر آراء فیاض لاهیجی میپردازد. فاضل قوشچی و محقق خفری قائل به عمومیت قدرت خداوند و امکان ایجاد هر چیزی حتی محالات عقلی و شرور توسط او هستند. آندو معتقدند که قدرت خداوند نامحدود و مطلق است و هیچ قیدی، حتی قید محال بودن، نمیتواند قدرت او را محدود کند. فیاض لاهیجی در مقابل، با پذیرش قدرت بینهایت خداوند، ایجاد محال و شرور را از توانایی او خارج میداند. وی معتقد است که ایجاد محال و شرور، نه تنها با حکمت الهی سازگار نیست، بلکه اساساً بیمعنا و ناممکن است. لاهیجی با تمایز میان قدرت مطلق و قدرت بالقیاس، استدلال میکند که قدرت خداوند، هرچند نامحدود، اما معطوف به ممکنات است و شامل محالات و شرور نمیشود. این پژوهش با روش تحلیلی-انتقادی، ادله و استدلالهای این سه اندیشمند را، مورد بررسی قرار داده و در نهایت، با تکیه بر مبانی فلسفی، دیدگاه لاهیجی در عمومیت قدرت الهی، ترجیح داده میشود. از آنجا که این پژوهش بر مبنای حواشی محقق خفری و فیاض لاهیجی بر شرح تجرید قوشچی سامان داده شدهاست، در مواردی برای تبیین بهتر مطلب از عبارت خواجه طوسی نیز استفاده شدهاست. این پژوهش نشان میدهد که توجیهات و دلایل فاضل قوشچی و محقق خفری در مسأله عمومیت قدرت الهی با اشکالات متعددی روبروست. | ||
کلیدواژهها | ||
عمومیت قدرت الهی؛ شرور؛ فاضل قوشچی؛ محقق خفری؛ فیاض لاهیجی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Critical evaluation of Mohaghegh Khofari and Fazel Ghoshchi's views on the generality of God's power based on Fayyad Lahiji's opinions | ||
نویسندگان [English] | ||
Mohammadreza Farahmandkia1؛ Ali Mohammad Sajedi2؛ Abdolali Shokr3 | ||
1Graduated with a PhD in Philosophy and Islamic Theology from Shiraz University. | ||
2Associate Professor, Department of Philosophy, Shiraz University | ||
3Associate Professor, Department of Philosophy, Shiraz University, Iran | ||
چکیده [English] | ||
This research deals with the critical evaluation of Mohaghegh Khofari and Fazel Ghoshchi's views on the universality of divine power, relying on Fayyaz Lahiji's opinions. Fazel Ghoshchi and Mohaghegh Khofari believe in the generality of God's power and the possibility of creating anything, even intellectual impossibility and evil. They both believe that God's power is unlimited and absolute, and no condition, even the condition of being impossible, can limit his power. Fayyaz Lahiji, on the other hand, by accepting the infinite power of God, considers it beyond his ability to create the impossible and evil. He believes that the creation of the impossible and evil is not only incompatible with divine wisdom, but also basically meaningless and impossible. By distinguishing between absolute power and relative power, Lahiji argues that God's power, although unlimited, is directed toward possibilities and does not include impossibilities and evil. This research examines the evidences and arguments of these three thinkers with analytical-critical method, and finally, relying on philosophical foundations, Lahiji's view on the generality of divine power is preferred. Since this research is organized based on the notes of Mohaghegh Khofari and Fayaz Lahiji on Ghoshchi's description of abstraction, in some cases, the expression of Khajah Toosi has been used to better explain the topic. This research shows that the justifications and reasons of Fazel Ghoshchi and Mohaghegh Khofari in the issue of the generality of divine power are facing many problems. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
The generality of divine power, evil, Fazel Ghoshchi, Mohaghegh Khofari, Fayaz Lahiji | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
ابن الداعی، مرتضی (1364). تبصرة العوام فی معرفة مقالات الأنام. تهران: اساطیر. ابن سینا، حسین بن عبدالله (1418). الهیات من کتاب الشفاء. قم: مکتب الاعلام الاسلامی. استرآبادی، قاضی عبدالجبار (1425). المنیة و الأمل. اسکندریة: دار المعرفة الجامعیة. ایجی، عضد الدین (بی تا). شرح المواقف. شارح: علی بن محمد جرجانی. قم: الشریف الرضی. تفتازانی، مسعود بن عمر (1412) شرح المقاصد. محقق: عبدالرحمن عمیره. قم: الشریف الرضی. حلی، حسن بن یوسف (1370). الباب الحادی عشر. شارح: فاضل مقداد. مشهد: آستان قدرس رضوی. خراسانی، محمدجواد (1416). هدایة الامة الی المعارف الائمة. قم: مؤسسة البعثة. خفری، محمد بن احمد (1382). تعلیقه بر الهیات شرح تجرید ملا علی قوشچی. تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب. سبحانی، جعفر (1413). الهیات علی هدی الکتاب و السنة و العقل. قم: مؤسسة الامام الصادق علیه السلام. سفارینی، محم بن احمد (1411). لوامع الأنوار البهیة و سواطع الأسرار الأثریة. بیروت: المکتب الاسلامی. طباطبایی، محمدحسین (1352). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. طوسی، خواجه نصیر (1407). تجرید العقاید. محقق: محمدجواد حسینی جلالی. تهران: مکتب الاعلام الاسلامی. قوشچی، علاءالدین (1443). شرح تجرید العقاید. مصحح: محمدرضا امامی نیا. قم: نشر رائد. لاهیجی، عبدالرزاق. الحاشیة الحاشیة علی شرح التجرید. نسخۀ خطی1013. کتابخانۀ علامه طباطبایی شیراز. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم (1368). الحکمة المتعالیة. قم: مکتبة المصطفوی. (1360). الشواهدالربیوبیة فی المناهج السلوکیة. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 115 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 45 |