تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 512 |
تعداد مقالات | 4,960 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,602,082 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,651,504 |
تحلیل فلسفی روش محمد جواد خراسانی در نقد جهانبینی عرفانی حافظ | ||
کاوشهای فلسفه و دین | ||
دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 7، تیر 1404، صفحه 123-144 اصل مقاله (728.26 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی اصیل (Original Article) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22080/jepr.2025.28739.1265 | ||
نویسندگان | ||
امیرحسین منصوری نوری* 1؛ محمد جواد راستگو2؛ سید محسن حسینی3؛ عین الله خادمی4 | ||
1دانش آموخته دکتری کلام و فلسفه دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران | ||
2طلبه سطح 3 حوزه علمیه مروی | ||
3دانش آموخته دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی | ||
4استاد فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی | ||
تاریخ دریافت: 14 اسفند 1403، تاریخ بازنگری: 07 خرداد 1404، تاریخ پذیرش: 25 خرداد 1404 | ||
چکیده | ||
مقالهی حاضر در پی پاسخ به پرسش اصلی «تحلیل فلسفی روش خراسانی در نقد جهانبینی عرفانی حافظ چگونه است؟» شکل گرفته است، بدین منظور، در این جستار با بهرهگیری از منابع معتبر و استفاده از ابزار کتابخانه، به تحلیل و نقد روشهای خراسانی در ارزیابی اندیشههای حافظ پرداخته میشود. نتایج تحقیق نشان میدهند که نقدهای خراسانی با کاستیهای زیر همراه است: 1. عدم صحتسنجی مکاشفات عرفانی: خراسانی بدون توجه به ارزیابی عقلانی و شرعی، همه مکاشفات عرفا از جمله حافظ را باطل میداند. 2. برخورد یکجانبهنگرانه: تنها از یک زاویه خاص به اشعار حافظ مینگرد و از تحلیل معانی چندلایه غفلت میکند. 3. فقدان استنادات تاریخی: نقدهای وی به منابع تاریخی معتبر ارجاع ندارند و دقت علمی لازم را ندارند. 4. تفسیر سطحی: بر ظاهر اشعار تمرکز کرده و از معنای باطنی و عمیق آنها غافل است. 5. رفتار متناقض: در برخی موارد، تفسیرهای خراسانی از اشعار حافظ با واقعیتهای موجود در آثار او یا حتی با نقدهای دیگر خودش مغایرت دارد. 6. نادیده گرفتن چندوجهی بودن اشعار حافظ: حافظ با زبانی نمادین و چندمعنایی سخن گفته، اما خراسانی این ابعاد را در نظر نمیگیرد. 7. غفلت از معانی کنایی: تحلیلهای او معمولاً بر معنای ظاهری متمرکز بوده و از معانی رمزی و کنایهآمیز اشعار حافظ غافل است. در نهایت، نقدهای خراسانی، به دلیل کاستیهای ذکرشده، برای رد آرای حافظ کافی و مستدل نیستند. | ||
کلیدواژهها | ||
حافظ؛ خراسانی؛ بینش؛ کنش؛ گرایش | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Philosophical analysis of Mohammad Javad Khorasani’s method in criticizing Hafez’s mystical worldview | ||
نویسندگان [English] | ||
Amir Hossein Mansouri Nouri1؛ ءohammad ـavad Rastgoo2؛ Seyed Mohsen Hosseini3؛ Ainollah Khademi4 | ||
1PhD graduate in Kalam and Philosophy from Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran | ||
2Level 3 seminary student at Marvi Seminary | ||
3PhD graduate in Islamic Philosophy and Theology from Shahid Rajaee Teacher Training University | ||
4Professor of Islamic Philosophy at Shahid Rajaee Teacher Training University | ||
چکیده [English] | ||
The present article seeks to answer the central question: "What is the philosophical analysis of Khorasani's method in criticizing Hafez's mystical worldview?" To this end, this essay, utilizing reliable sources and library research tools, analyzes and critiques Khorasani's methods in evaluating Hafez's ideas. The research results indicate that Khorasani's criticisms are accompanied by the following shortcomings: 1. **Failure to Validate Mystical Revelations:** Khorasani dismisses all mystical revelations, including those of Hafez, as invalid without considering rational or religious evaluations. 2. **One-Sided Approach:** He views Hafez's poems only from a specific angle and neglects analyzing their multilayered meanings. 3. **Lack of Historical References:** His criticisms lack references to reliable historical sources and lack the necessary scientific accuracy. 4. **Superficial Interpretation:** He focuses on the surface of the poems and neglects their inner and deeper meanings. 5. **Contradictory Behavior:** In some cases, Khorasani's interpretations of Hafez's poems contradict the existing realities in his works or even his other criticisms. 6. **Ignoring the Multifaceted Nature of Hafez's Poems:** Hafez speaks in a symbolic and polysemous language, but Khorasani does not consider these dimensions. 7. **Neglecting Figurative Meanings:** His analyses usually focus on the literal meaning and neglect the symbolic and allegorical meanings of Hafez's poems. Ultimately, due to the aforementioned shortcomings, Khorasani's criticisms are not sufficient and well-reasoned to refute Hafez's views. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Hafez, Khorasani, Insight, Action, Tendency | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
قرآن کریم. ابنسینا، حسین بن عبدالله، 1363، مبدا و معاد، تهران، دانشگاه تهران. بیدکی، هادی، 1396ش، تاثیرپذیری ملای جزیری از حافظ شیرازی در مضمون عشق، نشریه ادبیات تطبیقی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، سال نهم، شماره 16. جعفرزاده، سمیه؛ اسدی، محمدرضا، 1403، مبانی هستیشناختی در تفکر نصر و نقش آن در نقد غرب، نشریه پژوهشهای هستیشناختی، دوره 13، شماره 25، صص 1 ـ 28. حافظ شیرازی، محمد بن بهاالدین، 2013م، دیوان حافظ، تهران، دفتر نشر معارف. حویزی، عبدالعلی بن جمعه، 1415ق، نور الثقلین، اسماعیلیان، قم. خادمی، عینالله؛ باغخانی، اکرم، 1393ش، تبیین دیدگاه هستی شناسانه ابن سینا پیرامون عشق، مجله پژوهشهای هستی شناختی، دوره 3 شماره 5، صص 84-69. خراسانی، محمدجواد بیتا (الف) ، البدعه و التحرف، بینا، بیجا. 1381ش (ب)، اعتکاف در اسلام، بنیاد پژوهشهاى علمى فرهنگى نور الاصفیاء، قم. بیتا (ج)، رضوان اکبر، بینا، بیجا. بیتا (د)، هدایه الامه الی معارف الائمه، بینا، بیجا. خسروشاهی، سید ابراهیم، 2003م، مکتب تفکیک دستخوش تفکیکی دیگر، کتاب نقد شماره 26 و 27، صص 173 ـ 208. خمینی، روحالله، 1376ش، مصباح الهدایه، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، قم. خمینی، روحالله، 2001م ، شرح چهل حدیث، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، قم. خندان، علیاصغر، مغالطات، قم، بوستان کتاب،2001م. سعادت پرور، علی، 1382ش، جمال آفتاب، احیای کتاب، تهران. سعیدی، حسن، 2024م، هستی شناسی عرفانی حکیم سبزواری، مجله پژوهشهای هستی شناختی، دوره 12 شماره 24، صص 382ـ353. سعیدی، فاطمه ؛ هاشمیان، لیلا ، 1403، ترجمۀ گرترود بل از غزلیات حافظ: خوانشی صوفیانه یا غیر صوفیانه، سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)» شماره 102 ، صص 47 ـ72. شاهی، الهه؛ ذوالفقاری، محسن؛ حیدری، حسن؛ 1403، تحلیل نشانه شناسیک غزلی از حافظ، متن پژوهی ادبی، شماره 101 صص 217 ـ 243. شبستری، محمود بن عبدالکریم، 2004م، راز دل، تهران، احیاء کتاب. صدوق، محمد بن علی بن بابویه، 1413ق، من لایحضر الفقیه، انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، قم. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات،2011م. طهرانی، سیدمحمدحسین، توحید علمی و عینی، مشهد، انتشارات علامه طباطبایی،1996م. غزالی، ابوحامد،1364ش، کیمیای سعادت، انتشارات علمی فرهنگی، تهران. فرخی، یزدان، 1395ش، تأملی درباره اشتغال حافظ شیرازی در تشکیلات دیوانی، مطالعات تاریخ فرهنگی؛ پژوهش نامه انجمن ایرانی تاریخ، سال هفتم، شماره 27. کلینی، محمدبن یعقوب، ، کافی، بیروت، دارالضواء، 1984م. مهدوی آزادبنی، رمضان؛ رضازاده، مصطفی، 1402، خاستگاه عرفان در ادیان عصر نزول، کاوشهای فلسفه و دین، دوره 2، شماره 2، صص 73 ـ 90. مصباح یزدی، محمدتقی، آموزش فلسفه، 1398ش، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم. نوری، حسین بن محمدتقی، مستدرک المسائل مستنیط الوسائل، موسسه آل البیت علیهم السلام، قم.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 71 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 36 |