آمار
| تعداد نشریات | 28 |
| تعداد شماره‌ها | 426 |
| تعداد مقالات | 4,164 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,739,504 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,988,918 |
تأملی انتقادی به چالش های امنیتیِ روابط اقتصادی ایران و افغانستان | ||
| سیاست و روابط بین الملل | ||
| مقاله 7، دوره 1، شماره 2، مهر 1396، صفحه 167-192 اصل مقاله (249.65 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22080/jpir.2017.1838 | ||
| نویسندگان | ||
| حسین فرزانه پور1؛ ناصر یوسف زهی* 2 | ||
| 1عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی، دانشگاه بیرجند | ||
| 2دانشجوی مقطع دکتری علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| تاریخ دریافت: 27 دی 1396، تاریخ بازنگری: 06 تیر 1397، تاریخ پذیرش: 04 اسفند 1396 | ||
| چکیده | ||
| تقویت و ثبات مناسبات اقتصادی کشورهای یک منطقه، تا حدِّ زیادی منوط به رفع چالش‌های امنیتیِ آنان است. این مهم، درخصوص تعاملات بازرگانیِ ایران و افغانستان نیز که در منطقه ای تنش زا واقع شده اند، صِدق می کند. مهم تر آنکه، ایران با وجود موانع امنیتیِ منطقه ای و فرامنطقه ایِ کنونی، توانسته در بازار این کشور نفوذ بسیاری یابد. با این حال، روابط اقتصادی فعلیِ دو کشور، به شدّت از چالش های غالباً امنیتی شده تأثیر پذیرفته است. با هدف اثبات این ادّعا، سؤال اصلی نوشتار حاضر و با تمرکز بر سال های 2017-2001م. آن است که مهم ترین چالش ها و محدودیت های امنیتیِ حاکم بر مناسبات اقتصادی ایران و افغانستان در سطوح ملّی، منطقه ای و فرامنطقه ای کدامند؟ در پاسخ باید گفت که تداوم نگاه امنیتی ایران به افغانستان، منازعات منطقه ای پیرامون دو کشور، و امنیتی شدن ژئوپلیتیک و هویت ایران و افغانستان در سطح جهانی توسّط آمریکا، مهم ترین چالش های مدّنظر هستند. تحلیل مذکور، در چارچوب انتقادی نظریه ی امنیتی شدنِ مکتب کپنهاگ، با روش علّی و فنّ گردآوری کتابخانه ایِ اطّلاعات، انجام گرفته است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که یکی از علل اصلی عدم رشدِ مناسبات اقتصادی ایران و افغانستان طیّ سال های گذشته، رویکرد امنیتیِ حاکم بر مناسبات تهران-کابل و پویش های امنیتیِ فراملّی بوده است. بر این اساس، ارتقای تعاملات اقتصادی دو کشور می طلبد تا بسیاری از موضوعات و تهدیدات بیش از آنکه در حوزه ی امنیت جای گیرند، می بایست توسّط دولتمردان در حوزه ی سیاست حلّ وفصل شوند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امنیتی شدن؛ افغانستان؛ ایران؛ مکتب کپنهاگ؛ روابط اقتصادی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Copenhagen securitization theory and critical contemplation on security challenges in Iran-Afghanistan economic relations (2001-2017) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hossein Farzanehpour1؛ Naser Yosefzehy2 | ||
| 1Member of the faculty of political science Birjand University | ||
| 2Ph.D. student of political science | ||
| چکیده [English] | ||
| The strengthening and stability of the economic relations of the countries of a region is largely due to the resolution of their security challenges. This is important in the case of Iran-Afghanistan trade deals that have been made in a tense region. importantly, despite current security barriers, Iran has been able to influence the Afghanistan's market. However, the current economic relations between the two countries often have been heavily influenced by the secured challenges. In order to prove this claim, the main question of this paper is focusing on the years 2001-2017, It is that which of the most important security challenges and constraints governing the economic relations between Iran and Afghanistan at national, regional and transnational levels. In response, the continuation of Iran's security concerns to Afghanistan, regional conflicts around the two countries, and the securitization of the geopolitics and the identity of Iran and Afghanistan at the global level by the United States are the most important challenges. this analysis has been carried out in the critical context of the securitization theory of the Copenhagen School. The research results indicate that one of the main reasons for the lack of economic growth in Iran and Afghanistan over the past years has been the security approach to the Tehran-Kabul relations, that influenced by transnational security scanners. Accordingly, the promotion of the economic interactions between the two countries requires that many issues and threats be resolved by governments in the field of politics than they are in the security field. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| securitization, Afghanistan, Iran, Buzan, Economic Relations | ||
| مراجع | ||
|
1. آریاپور، محسن و همکاران (1391)، «تأثیر انسداد فیزیکی مرزهای شرقی بر امنیت خراسان جنوبی»، مطالعات دفاعی و امنیتی، سال 18، شماره ی 65، صص 163-141. 2. آقاجری، محمّدجواد و مرتضی کریمی (1394)، «نقش بازیگران منطقه ای در فرایند دولت سازی افغانستان در دوران طالبان و پساطالبان»، مطالعات روابط بین الملل، دوره ی 8، شماره ی 30، صص 104-57. 3. ابراهیمی، شهروز (1379)، «تحوّل مفهوم امنیت: از امنیت ملّی تا امنیت جهانی»، مجلّه ی سیاست دفاعی، سال 8، شماره ی 31، صص 132-117. 4. ابراهیمی، شهروز و سیّدعلی مجیدی نژاد (1395)، «تبیین تهدیدات امنیتی توافقنامه مشارکت استراتژیک آمریکا-افغانستان بر امنیت ملّی جمهوری اسلامی ایران»، مطالعات انقلاب اسلامی، سال 13، شماره ی 45، صص 188-169. 5. ادوای، مظهر (1394)، «صادرات و قاچاق نفت و فرآورده های نفتی ایران به افغانستان در دوره ی پهلوی دوم (1320-1357ه.ش)»، پژوهشنامه خراسان بزرگ، سال 7، شماره ی 22، صص 84-73. 6. اسدی کیا، بهناز (1389)، «معرفی و نقد کتاب: ایران و روسیه در بازی بزرگ، سفرنامه و شرق‌شناسی»، فصلنامه ی سیاست، دوره 40، شماره 2، صص 359-341. 7. اسماعیل زاده امامقلی، یاسر و حسنعلی احمدی فشارکی (1395)، «داعش و امنیت ایران با تکیه‌بر مکتب کپنهاگ»، پژوهش های راهبردی، سال 5، شماره ی 18، صص 141-123. 8. اطاعت، جواد و ابراهیم احمدی (1394)، «تحلیل ژئوپلیتیک روابط پاکستان و همسایگان: تنش ها و تهدیدها»، تحقیقات سیاسی بین المللی، دوره ی 7، شماره ی 24، صص 24-1. 9. بربری، غلام سرور (1394)، «چالش های فراروی افغانستان پس از خروج نیروهای بین المللی در سال 2014م.»، مجموعه مقالات هشتمین همایش مجازی بین المللی تحوّلات جدید ایران و جهان، صص 11-1. 10. بزرگمهری، مجید (1389)، «سرانجام حضور ناتو در افغانستان؛ برقراری امنیت و یا گسترش ناامنی و تروریسم»، مطالعات سیاسی، سال 3، شماره ی 10، صص 54-29. 11. بهمنی قاجار، محمّدعلی (1385)، ایران و افغانستان از یگانگی تا تعیین مرزهای سیاسی، تهران: مرکز اسناد تاریخ و دیپلماسی وزارت امور خارجه. 12. بوزان، باری (1379)، «آشنایی با مکتب کپنهاگ در حوزه مطالعات امنیتی»، مطالعات راهبردی، سال 3، شماره ی 3، صص 16-9. 13. بوزان، باری (1381)، «خاورمیانه: ساختاری همواره کشمکش زا»، ترجمه ی احمد صادقی، سیاست خارجی، سال 16، شماره ی 3، صص 680-633. 14. بوزان، باری (1388)، از جامعه بین الملل تا جامعه جهانی، ترجمه ی محمّدعلی قاسمی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی. 15. بوزان، باری (1390)، مردم، دولت ها و هراس، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ سوم، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی. 16. بوزان، باری و الی ویور (1388)، مناطق و قدرت ها؛ ساختار امنیت بین الملل، ترجمه ی رحمان قهرمان پور، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی. 17. بوزان، باری و همکاران (1386)، چارچوبی تازه برای تحلیل امنیت، ترجمه ی علیرضا طیّب، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی. 18. تمنّا، فرامرز (1387)، سیاست خارجی آمریکا در افغانستان، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی. 19. توسّلی غرجستانی، محمّد (1394)، «تأثیر متقابل سیاست های مالی و پولی بر انتخابات»، اندیشه معاصر، سال 3، شماره ی 2، صص 290-267. 20. تیشه یار، ماندانا (1391)، «نگاهی به ملاحظات جمهوری اسلامی ایران درباره حضور ناتو در افغانستان»، مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، دوره ی 18، شماره ی 78، صص 20-1. 21. جالینوسی، احمد و اعظم خانی (1391)، «جایگاه افغانستان و قرقیزستان در راهبرد آمریکا در منطقه هارتلند جدید»، مطالعات منطقه ای: آمریکاشناسی-اسرائیل شناسی، سال 14، شماره ی ا، صص 28-1. 22. جعفری، انوش (1390)، نظریّه های فراعقلی گرایی در روابط بین الملل، تهران: زیتون سبز. 23. جلالی، محمود (1386)، «عملیّات نظامی در افغانستان از دیدگاه حقوق بین الملل»، مدرّس علوم انسانی، دوره ی 11، شماره ی 4، صص 50-25. 24. حافظ نیا، محمّدرضا (1383)، «تحلیل کارکرد مرز بین المللی: مرز ایران و افغانستان»، مدرّس علوم انسانی، دوره ی 8، شماره ی 4، صص 78-69. 25. حسنتاش، سیّد غلام‌حسین و سیاوش صمیمی (1395)، تجارت انرژی ایران و افغانستان، تجارت و راهکارها، تهران: هزاره ی سوم اندیشه. 26. حق پناه، جعفر و محمّد رحیمی (1390)، ژئوپلیتیک افغانستان و تحوّلات منطقه ای غرب آسیا، تهران: دانشگاه امام صادق (ع). 27. خالفین، نفتولا آرونوویچ (1338)، شکست تجاوز بریتانیا بر افغانستان، ترجمه ی عزیز آریانفر، مسکو: بی‌جا. 28. خسرویان، محبوبه و مصطفی زمین پرداز (2016)، «تحلیل سیاسی و حقوقی آثار ورود افغانستان به سازمان تجارت جهانی (WOT)»، دّمین کنفرانس بین المللی مدیریت و Humanities، استانبول ترکیه. 29. دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی (1380)، سیاست خارجی ما؛ مجموعه سخنرانی های سیّد کمال خرّازی، وزیر امور خارجه، تهران: وزارت امور خارجه. 30. دهقانی فیروزآبادی، سیّد جلال (1392)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، چاپ پنجم، تهران: سمت. 31. رفیع، حسین و محسن بختیاری جامی (1393)، «چالش های صلح در افغانستان»، مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، دوره ی 20، شماره ی 88 ، صص 58-33. 32. روشن، جلال و علی محمّدیان (1394)، «بررسی پیمان امنیتی افغانستان و آمریکا و آثار آن بر جمهوری اسلامی ایران»، سیاست دفاعی، سال 23، شماره ی 91، صص 96-73. 33. زاده بهسودی، واعظ (1374)، افغانستان در آزمون زمان، قم: مؤلّف. 34. زارع شاهی، احمدعلی (1379)، «بی ثباتی سیاسی و امنیت اقتصادی و تأثیر آن بر عوامل تولید در ایران»، مطالعات راهبردی، دوره ی 3، شماره های 7 و 8، صص 242-241. 35. سازمان توسعه تجارت ایران (1396)، روابط تجاری دوجانبه ج.ا.ایران با افغانستان، قابل دسترسی در آدرس اینترنتی: tpo.ir/uploads/g-afghanestan-2_22142.pdf 36. سایکس، سرپرسی مولسورث (1336)، سفرنامه ژنرال سرپرسی سایکس یا ده هزار میل در ایران، ترجمه ی حسین سعادت نوری، تهران: ابن‌سینا. 37. سیمبر، رضا و روح الله قاسمیان (1393)، «مؤلّفه های اساسی محیط امنیتی ایران و سوریه»، پژوهش های راهبردی سیاست، سال 3، شماره ی 9، صص 178-143. 38. شمسی، حسین (1392)، «پیمان امنیتی آمریکا-افغانستان و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، مطالعات راهبردی جهان اسلام، شماره ی 54، صص 50-9. 39. شیخ نوری، محمّدامیر (1389)، فرازوفرود اصلاحات در عصر امیرکبیر، چاپ دوّم، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. 40. عبّاس زاده فتح آبادی، مهدی (1391)، «سیاست آمریکا در خاورمیانه و تروریسم ضدِّ آمریکایی القاعده»، مطالعات منطقه ای: آمریکاشناسی-اسراییل شناسی، سال 14، شماره ی 2، صص 68-37. 41. عزّتی، عزّت الله و همکاران (1390)، «تحلیلی بر هیدروپلیتیک شرق ایران»، نگرش های نو در جغرافیای انسانی، سال 4، شماره ی 1، صص 114-95. 42. غرایاق‌زندی، داود (1387)، محیط امنیتی پیرامونی جمهوری اسلامی ایران، تهران: پژوهشکده ی مطالعات راهبردی. 43. فرهنگ، عبدالهادی (1395)، تجارت میان افغانستان و ایران؛ یک دهه ارتباط، تهران: عرفان. 44. فلّاح نژاد، علی و علی امیری (1394)، «روابط ایران و افغانستان؛ همگرایی یا واگرایی»، مطالعات سیاسی، سال 8، شماره ی 29، صص 150-125. 45. فوران، جان (1389)، تاریخ تحوّلات اجتماعی ایران، ترجمه ی احمد تدیّن، چاپ دهم، تهران: رسا. 46. قاسمی، عبدالخالق (1393)، «راهبردهای گسترش روابط اقتصادی ایران و افغانستان»، پایان نامه ی کارشناسی ارشد، دانشکده ی مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تهران. 47. قهرمان پور، رحمن (1382)، «حضور آمریکا در افغانستان و منافع ملّی ایران»، مطالعات منطقه ای، سال 4، شماره ی 3، صص 40-21. 48. مرادی، اسدالله و امیرمسعود شهرام نیا (1394)، «بحران سوریه و امنیت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران»، پژوهش های راهبردی سیاست، سال 4، شماره‌ی 15، صص 152-125. 49. مصفّا، نسرین و حسین نوروزی (1393)، «مدیریت محیط امنیتی و افق منطقه گرایی در سارک»، سیاست، دوره ی 44، شماره ی 3، صص 642-625. 50. مؤسّسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد (1393)، فرصت های راهبردی در روابط اقتصادی ایران و افغانستان، تهران: مؤسّسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد. 51. موسوی، رسول (1388)، «ریشه یابی بحران در افغانستان؛ مسأله مرزهای جنوبی»، روابط خارجی، سال 1، شماره ی 4، صص 114-93. 52. نادسن، اولاف (1386)، مطالعات امنیتی پساکپنهاگی: غیرامنیتی کردن امنیتی کردن، ترجمه ی اصغر صارمی شهاب، امنیت، سال 5، شماره ی 3، صص 115-93. 53. نجف زاده، مهدی (1383)، کارکرد سازمان های اطّلاعاتی-امنیتی آمریکا، پاکستان و روسیه در بحران افغانستان، در کتاب آسیا (3)؛ ویژه افغانستان پس از طالبان، تدوین: ابراهیم خاتمی خسروشاهی، تهران: ابرار معاصر. 54. نجفی، محمّدعلی و همکاران (1389)، چشم انداز توسعه روابط اقتصادی ایران و افغانستان؛ با تأکید بر ولایت هرات، تهران: اندیشه سازان نور. 55. نصری، قدیر (بیتا)، «نقد و بررسی کتاب چهره ی جدید امنیت در خاورمیانه»، مطالعات راهبردی، صص 251-234. 56. نوری، محب الله (1395)، ناتو و نظم نوین منطقه ای، کابل: سعید. 57. والش، جیم (1386)، «ناتو و ایران در افغانستان: منافع دوجانبه و خطرات مشترک»، مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، سال 16، دوره ی 4، شماره ی 59، صص 52-43. 58. وثوقی، سعید و همکاران (1393)، «تبیین جایگاه افغانستان به عنوان کانون چند زیرسیستم منطقه ای با تأکید بر منطقه آسیای جنوبی و نقش هندوستان»، مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره ی 87، صص 177-149. 60. Pasanayagam, A (2002), Afghanistan: A Modern History, New York: I.B.Taurist. 61. Maley, William (2002), The Afghanistan Wars, New York: Palgrave Macmilan. پ) اینترنتی 62. خبرگزاری ایسنا (1395)، هشدار رهبر طالبان برای تشدید جنگ داخلی افغانستان، www.isna.ir/news/96061106040/ ، (تاریخ دسترسی: 15/7/1396). 63. گزارش اقتصادی افغانستان (1395)، «worldbank.org/curated/en/ 133091478581753334/، (تاریخ دسترسی: 20/12/1395). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,026 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,516 |
||