آمار
| تعداد نشریات | 29 |
| تعداد شماره‌ها | 431 |
| تعداد مقالات | 4,216 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,796,835 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,043,882 |
بازشناسیِ ساختارِ معماریِ "مسجد علیشاه تبریز" در تداوم جنبش بزرگ‌مقیاس سازیِ دوره‌ی ایلخانی | ||
| مطالعات باستان شناسی دوران اسلامی Journal of Islamic Archaeology studies | ||
| دوره 1، شماره 1، شهریور 1401، صفحه 177-189 اصل مقاله (838.44 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22080/jiar.2020.3095 | ||
| نویسندگان | ||
| امین مرادی* 1؛ بهروز عمرانی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری بنیاد هومبلت، دانشگاه اتو فردیش بامبرگ، بامبرگ، آلمان. | ||
| 2استادیار پژوهشکده ی باستان شناسی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور، تهران، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 17 دی 1398، تاریخ بازنگری: 0-727 فروردین 2، تاریخ پذیرش: 14 اردیبهشت 1399 | ||
| چکیده | ||
| سیاست حاکم بر جامعه‌ی ایرانی طی قرن 8 ھ. ق. به حاکمیت ایلخانان، ساخت و سازهایی بر بدنه‌ی شهری مناطق تحت تسلط تحمیل نمود که ویژگی عمده‌ی آن را تلاش در جهت تجربه‌ی بزرگترین مقیاس ممکن در رویارویی با نمونه‌های معماری قبل از خود دانسته‌اند. در همین راستا، طی دوره‌ی مزبور، تقابل با این ذهنیت که بانیان کوچکتر باید خود را با بناهای کوچکتر قانع کنند، توالی منظمی از سه مجموعه‌ی ساختمانی غول‌آسای غازانیه، سلطانیه و بنای علیشاه را در پی داشته است؛ به همین سبب، نتایج حاصل از طراحی و اجرای آنها را باید واکنشی ایلخانی-که بلند پروازی جاه‌طلبانه‌ی خود را مرهون حمایت سلطنتی و بزرگ اندیشی معمار هستند- نسبت به وضع موجود حاکم بر بناهای ایرانی دانست. هرچند وضعیت سیاسی و جغرافیای طبیعی سلطانیه، ضمن حفظ ساختار معماری آن، مطالعه‌ی ساختار فضایی آن را تا حدی تسهیل کرده است، با این حال در رابطه با دو نمونه‌ی دیگر، ترفیع کمبود اطلاعات معماریِ مرتبط با شناخت حجم کلی بنا، مدیون تحلیل متون تاریخی و تطبیق آن با شواهد باستان شناسی خواهد بود. تحقیق پیش رو بر آن است تا به روش توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه‌ای و بازبینی اسناد تاریخی مربوط به بنای علیشاه در تبریز و انطباق آن با نتایج حاصل از کاوش محوطه‌ی علیشاه، به تبیین فرم معماری، ساختار فضایی و کاربری آن بپردازد. مطابق نتایج به دست آمده و بر خلاف نظر محققان، چنین به نظر می‌رسد که نه تنها بزرگترین تاق آجری اجرا شده در جهان، بلکه یکی از بزرگترین گنبدخانه‌های سرپوشیده جهان اسلام در بنای علیشاه بنا شده است. از طرفی، وجود شبستان سرپوشیده در راستای انطباق با اقلیمِ آذربایجان، گنبدخانه، محراب و مناره، ضمن تأئید اشارات مستقیم متون تاریخی در رابطه با کاربری بنا، مبنی بر "مسجد" بودن بنای علیشاه، راهگشای تکمیل داده‌های معماری به دست آمده خواهد بود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مسجد علیشاه؛ متون تاریخی؛ معماری ایلخانی؛ معماریِ بزرگ‌مقیاس | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Recognition Architectural Stracture of Alishah Mosque in Tabriz, in Continuity the Tradition of Large - Scale Building in the Ilkhani Period | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Amin Moradi1؛ Behrooz Omrani2 | ||
| 1Ph.D Candidate, Hamblet Foundation, Otto Friedrich Bamberg University, Bamberg, Germany. | ||
| 2Assistant Professor of Archaeological Research Institute of Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The politics of Ilkhanids dominating Iran in the 8th Century AH, resulted in an architectural form which its prominent feature was the massive size compared to their earlier buildings. In this era, the prevailing thought was that smaller sponsors should do smaller buildings, thus, we have an orderly sequence of three massive building complexes of Ghazania, Soltaniya and Alishah building. The resulted buildings could be identified as the appearance of the high ambitions of the Ilkhanid court in contrast to the existing circumstances of Iranian architecture. Although the geographic and political aspects of the Soltaniya area made it relatively easy to study the spatial sturucture of the building, the increase in our understanding of the two other buildings will be due to the study of historical records and comparing to the remaining archaeological evidence. The following article focuses on the historical records regarding the Alishah building in Tabriz and tries to compare the information driven from these texts to the results drawn from the excavations, to understand the architectural form, spatial and practical structure of this building. This article shows that unlike the common belief, Alishah not only had the biggest brick arch in the world but it also had the greatest prayer halls beneath the dome in the Islamic world. Further, with the roofed shabestan, prayer hall, mihrab and minaret, and also based on the historical texts this building could be identified as a mosque. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Alishah Mosque, Historical Texts, Ilkhanid Architecture, Massive Architecture | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 136 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 389 |
||