آمار
| تعداد نشریات | 28 |
| تعداد شماره‌ها | 426 |
| تعداد مقالات | 4,164 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,739,513 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,988,930 |
تفاوت جنسیتی در دینداری و نظریة قدرت-کنترل | ||
| جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی | ||
| دوره 8، شماره 17، فروردین 1400، صفحه 119-139 اصل مقاله (833.84 K) | ||
| نوع مقاله: علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22080/ssi.2021.21273.1885 | ||
| نویسنده | ||
| محمد رضا طالبان* | ||
| دانشیار پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی ، گروه جامعه شناسی انقلاب | ||
| تاریخ دریافت: 09 فروردین 1400، تاریخ بازنگری: 17 خرداد 1400، تاریخ پذیرش: 04 مرداد 1400 | ||
| چکیده | ||
| با وجود اجماع دانشمندان علوم اجتماعی بر دینداری افزون‌تر زنان نسبت به مردان در کلیه‌‌ی ادیان و مذاهب، تبیین چرایی این الگوی باثبات تجربی یک معمای علمی محسوب شده است. برای حل این معما، جامعه‌شناسان نیز تلاش‌های نظری گوناگونی انجام داده‌اند که جدیدترین آن در اواخر قرن بیستم به‌عنوان «نظریه‌‌ی ترجیح ریسک» ارائه گردید. مدعای اصلی این نظریه آن بود که بخش مهمی از تفاوت‌های جنسیتی در دینداری را می‌توان به سطوح مختلف ترجیح ریسک یا ریسک‌پذیری/ریسک‌گریزی میان زنان و مردان اسناد داد. مطالعه‌‌ی حاضر در تداوم همین حوزه‌‌ی مطالعاتی جدید در جامعه‌شناسی دین در خصوص ارتباط ریسک‌پذیری/ریسک‌گریزی و دینداری در پرتوی یک مدل نظری ترکیبی شکل گرفت. از این رو، در سطح نظری تلاش شد تا با ترکیب نظریه‌‌ی جرم‌شناسانه‌‌ی «قدرت-کنترل» و نظریه‌‌ی جامعه‌شناسانه‌‌ی «ترجیح ریسک» مدلی برای تبیین جامعه‌شناسانه‌‌ی تفاوت‌های جنسیتی در دینداری تدوین گردد. سپس، در سطح تجربی تلاش گردید تا با مقابله‌‌ی این مدل نظری با داده‌های حاصل از جمعیت ملّی مسلمانان ایرانی میزان انطباق و تناظر پیش‌بینی‌های این مدل نظری با داده‌ها و شواهد تجربی مورد ارزیابی و داوری سیستماتیک قرار گیرد. در مجموع، نتایج حاصل از این پژوهش حکایت بر حمایت تجربی مدل نظری مزبور در میان مسلمانان ایرانی داشت به نحوی که دو سازه‌‌ی «ساختار خانوادگی» و «ریسک‌گریزی» توانستند شکاف جنسیتی در تمامی ابعاد دینداری مسلمانان ایرانی را به طرز قابل ملاحظه‌ای کاهش دهند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تفاوت جنسیتیِ مذهبی؛ دینداری؛ نظریة ترجیح ریسک؛ نظریة قدرت-کنترل؛ ساختار خانوادگی پدرسالار | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Gender Differences in Religiosity and Power-Control Theory | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammadreza Taleban | ||
| Associate Professor, Institute of Imam Khomeini and Islamic Revolution | ||
| چکیده [English] | ||
| Despite the consensus of social scientists on the greater religiosity of women than men in all religions and sects, explaining why this empirically stable pattern is considered a scientific puzzle. To solve this puzzle, sociologists have also made various theoretical efforts, the most recent of which was introduced in the late twentieth century as the "theory of risk preference". The present study was conducted in continuation of this new field of study in the sociology of religion on the relationship between risk preference and religiosity in the light of a synthetic theoretical model. Therefore, at the theoretical level, an attempt was made to combine the theory of power-control and the theory of risk preference to develop a model for the sociological explanation of gender differences in religiosity. Then, at the experimental level, testing this theoretical model with the data obtained from the national population of Iranian Muslims. Overall, the results of this study indicated the empirical support of this theoretical model among Iranian Muslims so that the two constructs of "family structure" and "risk aversion" were able to significantly reduce the gender gap in all aspects of Iranian Muslims' religiosity | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Religious gender differences, Religiosity, Risk preference theory, Power-control theory, Patriarchal family structure | ||
| مراجع | ||
|
دواس، دی.ای (1376) پیمایش در تحقیقات اجتماعی، هوشنگ نائبی، چاپ اول، تهران، نشر نی.
سراج‌زاده، سیدحسین (1383) چالش‌های دین و مدرنیته، طرح نو.
طالبان، محمدرضا (1384) «سنجش دینداری و ارزیابی مدل اندازه‌گیری آن»، مندرج در کتاب مبانی نظری مقیاس‌های دینی، به کوشش: محمدرضا سالاری‌فر، مسعود آذربایجانی، و عباس رحیمی‌نژاد، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، صص: 546- 523
طالبان، محمدرضا (1393) پیمایش ملّی تدیّن اسلامی ایرانیان، جهاد دانشگاهی(ایسپا).
Collett, Jessica and Omar Lizardo (2009) A power control theory of gender and religiosity, Journal of Scientific Study of Religion, 48 (2) 213–231.
Cornwall, Marie (2009) Reifying Sex Difference Isn’t the Answer: Gendering Processes, Risk, and Religiosity , Journal for the Scientific Study of Religion, 48 (2) 252–255.
Devine, Paula (2013) Men, women, and religiosity in Northern Ireland: Testing the theories, Journal of Contemporary Religion, 28 (3) 473–488.
Edgell, Penny, Jacqui Frost, and Evan Stewart (2017) From existential to social understandings of risk: Examining gender differences in nonreligion, Social Currents, 4 (6) 556–74.
-Freese, Jeremy, and James Montgomery (2007) The devil made her do it? Evaluating risk preference as an explanation of sex differences in religiousness, In: Advances in group processes: The social psychology of gender, ed. Shelley Correll, pp: 187–230. Oxford: Elsevier.
Grasmick, Harold, Brenda Sims Blackwell, and Robert Bursik (1993) Changes in the Sex Patterning of Perceived Threats of Sanctions, Law and Society Review, 27, 679-705.
Grasmick, Harold, Hagan, John, Blackwell, Brenda, & Arneklev, B. J. (1996) Risk Preferences and Patriarchy: Extending Power-Control Theory, Social Forces, 75, 177-199.
Hackett, Conrad (2016) The Religious Gender Gap around the World, Washington, DC: Pew Research Center.
Hagan, John, A.R. Gillis, and John Simpson (1979) The Sexual Stratification of Social Control, British journal of Sociology 30:25-38.
Hagan, John, Gillis, A. R. & Simpson, John (1985) The Class Structure of Gender and Delinquency: Toward a Power-Control Theory of Common Delinquent Behavior, American Journal of Sociology, 90, 1151-1178.
Hagan, John, A.R. Gillis, and John Simpson (1990) Clarifying and Extending a Power-Control Theory of Gender and Delinquency, American Journal of Sociology, 95, 1024-37.
Hagan, John, Simpson, John & Gillis, A. R. (1987) Class in the Household: A Power-Control Theory of Delinquency, American Journal of Sociology, 92, 788-816.
Hagan, John, Simpson, John & Gillis, A. R. (1988) Feminist scholarship, relational and instrumental control, and a power-control theory of gender and delinquency, British Journal of Sociology 39 (3) 301–36.
Hoffmann, John (2009) Gender, Risk, and Religiousness: Can Power Control Provide the Theory?, Journal for the Scientific Study of Religion, 48 (2) 232-240.
Hoffmann, John (2019) Risk preference theory and gender differences in religiousness: A replication and extension, Journal for the Scientific Study of Religion, 58 (1) 210–30.
Keane, Carl, A. R. Gillis, and John Hagan (1989) Deterrence and Amplification of Juvenile Delinquency by Police Contact, British Journal of Criminology, 29, :336–352.
Kregting , Joris ; Peer Scheepers; Paul Vermeer & Chris Hermans (2019) Why Dutch Women are Still More Religious than Dutch Men, Review of Religious Research, 61, 81–108.
Li, Yi ; Robert Woodberry; Hexuan Liu, Guang Guo (2020) Why are Women More Religious than Men? Do Risk Preferences and Genetic Risk Predispositions Explain the Gender Gap?, Journal for the Scientific Study of Religion, 59 (2) 289-310.
Lizardo, Omar & Jessica Collett (2009) Continuing the Conversation on Gender, Risk, and religiosity, Journal of Scientific Study of Religion, 48 (2) 256–259.
McCarthy, Bill, and John Hagan (1987) Gender, Delinquency and the Great Depression: A Test of Power-Control Theory, Canadian Review of Sociology and Anthropology, 24, 153-177.
Mitchell, Jessica Nicole (2009) Power-Control Theory: An Examination of Private and Public Patriarchy, Thesis of Criminology, College of Behavioral and Community Sciences, University of South Florida.
Miller, Alan, and John Hoffmann (1995) Risk and religion: An explanation of gender differences in religiosity, Journal for the Scientific Study of Religion, 34 (1) 63–75.
Miller, Alan and Rodney Stark (2002) Gender and religiousness: Can socialization explanations be saved?, American Journal of Sociology, 107 (6) 1399–1423
Roth, Louise Marie and Jeffrey Kroll (2007) Risky business: Assessing risk preference explanations for gender differences in religiosity, American Sociological Review, 72 (2) 205–220.
Stark, Rodney (2002) Physiology and faith: Addressing the “Universal" gender difference in religious, Journal for the Scientific of Religion, 41 (3) 495–507.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 267 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 273 |
||