آمار
| تعداد نشریات | 28 |
| تعداد شماره‌ها | 391 |
| تعداد مقالات | 3,806 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,240,812 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,578,552 |
تحولات دینداری در بین دو نسل از زنان: مطالعه‌ی موردی: زنان منطقه‌ی 4 تهران | ||
| جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی | ||
| مقاله 2، دوره 9، شماره 19، شهریور 1401، صفحه 35-57 اصل مقاله (900.31 K) | ||
| نوع مقاله: علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22080/ssi.2022.22844.1969 | ||
| نویسندگان | ||
| معصومه کمالی اردکانی1؛ محمد باقر تاج الدین* 2؛ حسن محدثی گیلوایی3 | ||
| 1دانشحوی دکتری جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی، دانشکده‌ی علوم اجتماعی، ارتباطات و رسانه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران | ||
| 2استادیار گروه علوم اجتماعی دانشکده‌ی علوم اجتماعی، ارتباطات و رسانه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران | ||
| 3استادیار گروه جامعه‌شناسی، دانشکده‌ی علوم اجتماعی، ارتباطات و رسانه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 27 دی 1400، تاریخ بازنگری: 20 فروردین 1401، تاریخ پذیرش: 06 خرداد 1401 | ||
| چکیده | ||
| تحول دینداری زنان در نسل‌های مختلف مسأله‌ی اصلی این تحقیق است و پژوهش با هدف شناسایی تحولات دینداری در بین زنان ساکن در منطقه‌ی 4 تهران انجام شده است تا بررسی شود که آیا بین دینداری دو نسل از زنان تفاوت قابل اعتنایی وجود دارد یا خیر. رویکرد روشی، کیفی و روش تحقیق، تحلیل روایت و ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه‌ی روایی و روش نمونه‌گیری هدفمند به‌شیوه‌ی گلوله برفی بوده است. 40 نفر از زنان دو نسل (مادران متولد دهه‌ی 40 و 50 و دختران متولد دهه‌ی 60) برای مصاحبه انتخاب شدند. از مجموع 20 نفر از دختران، 2 نفر هیچ دینی را قبول نداشتند و نوگروندگان حاد (تحول‌یافته‌ی کامل در نظام اعتقادی) و 18 نفر نیز نوگروندگان غیرحاد (تحول‌یافته در درون نظام اعتقادی) بوده‌اند که در برخی امور دینی دچار تردید شده‌اند و اکنون به‌نحو گزینشی و بیشتر عقلانی دین‌داراند. از میان 20 نفر از مادران، 17 نفر نوگروی غیرحاد و صعودی داشته و دینداری 3 نفر نیز به‌‌صورت نزولی تحول یافته است. آنان درمورد حجاب و برخی از آیه‌های قرآنی مربوط به حقوق زنان، دچار شک و تردید جدی شده‌اند. بررسی تطبیقی تحولات دینداری میان مادران و دختران نشان می‌دهد که دختران به دلایلی چون حضور در دانشگاه، ارتقای سطح سواد و تحصیلات، تقویت روحیه‌ی پرسش‌گری و نقادی، تجربه‌ی تحول در دینداری را از سر گذرانده‌اند و به نقادی و بازاندیشی در دینداری خود اقدام نموده‌اند، به‌گونه‌ای که بخش مهمی از باورها و اعمال دینی‌ای را که در گذشته به سهولت و بدون هرگونه پرسش‌گری انجام می‌داده‌اند، کنار نهاده‌اند. در مقابل، از آن‌جا‌که مادران جامعه‌پذیری دینی و نیز تجربه‌ها و زیست جهان متفاوتی داشته‌اند و به دلایلی نتوانسته‌اند در محیط‌های دانشگاهی حاضر شوند، بازاندیشی چندانی در دین‌داری‌شان وجود نداشته است. در نتیجه، تحولات دین‌داری‌شان در مقایسه با دختران چندان مشهود و اساسی و همه‌جانبه نبوده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دینداری؛ تحولات دینداری؛ بازاندیشی؛ دختران؛ مادران | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Transformation of Religiosity in two Generation Living in District 4 of Tehran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Masomeh Kamali Ardakani1؛ Mohammad BaQer Tajeddin2؛ Hasan Mohaddesi Gilvaee3 | ||
| 1PhD Student in Sociology of Social Issues, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran. | ||
| 2Assistant Professor, Department of Social Sciences, Faculty of Social Sciences, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran | ||
| 3Assistant Professor, Department of Social Sciences, Faculty of Social Sciences, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The evolution of women's religiosity in different generations is the main issue of this study. The methodological, qualitative research approach in this study was narrative analysis and data collection was done using narrative interview with participants selected through snowball sampling. Forty women of two generations (mothers born in the 1960s and 1970s and girls born in the 1980s) were selected for the interview. A comparative study of religiosity developments between the mothers and daughters showed that the girls, for reasons such as attending university, improving literacy and education, strengthening the spirit of questioning and criticism, have experienced the transformation of religiosity and have criticized and rethought their religiosity, so that they have discarded an important part of the religious beliefs and practices that were performed easily and without any question in the past. In contrast, the mothers had little rethinking of their religiosity, as they had different social experiences and living worlds, and for some reason, were not able to attend college. As a result, their religious developments were not as dramatic and comprehensive as those of the girls. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| religiosity, religiosity evolutions, rethinking, girls, women | ||
| مراجع | ||
|
ارویو، لژه، دانیل و دیگران (1396). دین در جوامع مدرن، مقالاتی در جامعه‌شناسی دین. ترجمه‌ی علیرضا خدامی. تهران: نشر نی.
امینی، اعظم؛ تاج‌الدین، محمدباقر؛ نجاتی حسینی، سید محمود (1399). «پدیده‌ی نوگروی دینی: تجربه‌ی زیسته‌ی دانشجویان دانشگاه تهران». مجله‌ی جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، دوره‌ی 7، شماره‌ی 15، ص‌ص 175-149.
اینگلهارت، رونالد؛ نوریس، پیپا (1396). مقدس و عرفی. ترجمه‌ی مریم وتر. تهران: انتشارات کویر.
برگر، پیتر.ال؛ برگر، بریجیت؛ کلنر، هانسفرید (1387). ذهن بی‌خانمان، نوسازی و آگاهی. ترجمه‌ی محمد ساوجی، تهران: نشر نی.
برگر، پیتر (1397). سایبان مقدس، عناصر نظریه‌ی جامعه‌شناختی دین. ترجمه‌ی ابوالفضل مرشدی، تهران: نشر ثالث.
تاج‌الدین، محمدباقر (1394). پایبندی زنان و دختران ایرانی به ارزش‌های دینی. تهران: معاونت امور زنان ریاست جمهوری.
تصدی‌کاری، علی؛ محدثی، حسن؛ معدنی، سعید (1399). «سنخ‌شناسی دینداری در میان جوانان شهر رشت». مجله‌ی جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، دوره‌ی 7، ش 16، ص‌ص 379-349.
تصدی‌کاری، علی؛ محدثی گیلوایی، حسن؛ معدنی، سعید (۱۴۰۰) «الگوهای تحول دینداری در بین جوانان شهر رشت». فصل‌نامه‌ی علمی-پژوهشی توسعه‌ی اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره‌ی ۱۵، شماره‌ی ۴، شماره‌ی پیاپی ۶۰، تابستان ۱۴۰۰، ص‌ص ۱۴۴-۱۱۱.
دیویس، چارلز (۱۳۸۷). دین و ساختن جامعه: جستارهایی در الهیات اجتماعی. ترجمه‌ی حسن محدثی و حسین باب‌الحوائجی. تهران: نشر یادآوران، چاپ اول.
دیلینی، تیم (1391). نظریه‌های کلاسیک جامعه‌شناسی. ترجمه‌ی بهرنگ صدیقی و وحید طلوعی، تهران: نشر نی.
شجاعی زند، علیرضا (1391). «مبنای ساخت مدل برای سنجش دینداری». مجله‌ی روش‌شناسی علوم انسانی. ص‌ص ۱۶۷-۱۴۵.
شریعتی مزینانی، سارا؛ باستانی، سوسن؛ خسروی، بهناز (1386). «جوامعی در نوستالوژی اجتماع، نگاهی به پدیده‌ی معنویت‌های نوپدید در ایران». فصل‌نامه‌ی ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال سوم، شماره‌ی 8 . ص‌ص ۱۹۵-۱۶۸.
طالبان، محمدرضا (1396). «تحولات دینداری مردم ایران طی 4 دهه‌ی اخیر». پایگاه اطلاع‌رسانی و خبری جماران – تهران. http://www.jamaran.ir
عباسپور، سمیه (1395). «بررسی تحولات دینداری دانشجویان دختر ساکن خوابگاه دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی». پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
کرمی‌پور، الله‌کرم (1391). «تحلیل جامعه‌شناختی تغییر کیش از مسیحیت به اسلام». رساله‌ی دکتری، دانشکده‌ی علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی.
فلیک، اووه (1394). درآمدی بر تحقیق کیفی. ترجمه‌ی هادی جلیلی. تهران: نشر نی.
فورشت، اینگر؛ رپستاد، پل (1394). درآمدی بر جامعه‌شناسی دین، چشم‌اندازهای کلاسیک و معاصر. ترجمه‌ی مجید جعفریان، قم: انتشارات ادیان و مذاهب.
فرجی، مهدی؛ کاظمی، عباس (1388). «بررسی وضعیت دینداری در ایران با تأکید بر داده‌های پیمایش جهانی». فصل‌نامه‌ی تحقیقات فرهنگی، دوره‌ی دوم، شماره‌ی 6، ص‌ص 95-79.
کلاهی، رضا (1392). «دین در داستان زندگی (مطالعه‌ی تجربه‌های روایت‌شده از دین زیسته)». رساله‌ی دکتری جامعه‌شناسی، دانشگاه تهران.
گیدنز، آنتونی (1378). جامعه‌شناسی. ترجمه‌ی منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
محدثی، حسن (1392). «امتناع اندازه‌گیری دینداری و امکان رتبه‌بندی انواع دینداری». مجله‌ی مطالعات اجتماعی ایران، دوره‌ی هفتم، شماره‌ی 1. ص‌ص ۱۶۵-۱۳۶.
محدثی، حسن (1386). «آینده‌ی جامعه‌ی قدسی: امکانات و چشم‌انداز اجتماعی- سیاسی دین در ایران پساانقلابی». مجله‌ی انجمن جامعه‌شناسی، سال هشتم شماره‌ی 17. ص‌ص ۱۱۲-۷۶.
محدثی، حسن (1397). روایت ایرانی جامعه‌شناسی دین؛ جلد یک: مبانی، تهران: انتشارات تیسا.
محمدپور، احمد (1392). روش تحقیق کیفی ـ ضد روش جلد 2، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
محمدپور، احمد (1390). روش تحقیق کیفی ـ ضد روش جلد 1، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
نظری، محمد (1393). «مطالعه‌ی تحول در پایبندی دینی دانشجویان دانشگاه خوارزمی». پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه خوارزمی.
وبستر، لئونارد ؛ مرتوا، پاتریسا (1395). کاربرد پژوهش روایت به‌مثابه‌ی روش تحقیق کیفی. ترجمه‌ی احسان آقابابایی و داوود زهرائی، اصفهان: جهاد دانشگاهی.
همیلتون، ملکم (1390). جامعه‌شناسی دین. ترجمه‌ی محسن ثلاثی، تهران: تبیان.
Creswell, J.W. (1998). Qualitative inquiry and research design: choosing among five traditions, sage publication Ltd.
Gervais,Will & M. Norenzayan. (2012). Analitic Thinking and Religious Disbelief, Science Magazine, Vol 336, published by the American Association for the Advancement of Science, 1200 New York Avenue NW, Washing, DC 20005.
Hulljr, James. W. (2015). Religious development from religiousness & relationship quality a dissertation submitted to the faculty of the University of Delaware in partial fulfillment of the requirements for the degree of doctor of philosophy in human development and family studies.
Kropf, Richard W. (1990). Faith: Security & Risk: The Dynamics of Spiritual Growth, Published by Paulist Press, Mahwah, New Jersy.
McGuire B. Meredith. (1981). Religion: The Social Context. © Wadworth Publishing Company, Belmont, California, a Division of Wadsworth, Inc.
Roberts, Keith A. (1990). Religion in Sociological Perspective, Second Edition, © Wadsworth Publishing Company Belmont, California 94002, a Division of Wadsworth, Inc.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 366 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 598 |
||