آمار
| تعداد نشریات | 28 |
| تعداد شماره‌ها | 426 |
| تعداد مقالات | 4,162 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,738,808 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,988,364 |
تحلیل مؤلفه‌های آموزش صلح در اسناد گفتمانی آموزش و پرورش | ||
| جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی | ||
| دوره 9، شماره 20، اسفند 1401، صفحه 59-80 اصل مقاله (438.28 K) | ||
| نوع مقاله: علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22080/ssi.2022.24042.2023 | ||
| نویسندگان | ||
| خاطره ولی خانی1؛ اکبر صالحی* 2؛ سید مهدی سجادی3؛ سوسن کشاورز4 | ||
| 1دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم وتربیت دانشگاه خوارزمی تهران ایران | ||
| 2دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی، تهران- ایران | ||
| 3استاد تمام فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه تربیت مدرس، تهران- ایران | ||
| 4دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی تهران. ایران | ||
| تاریخ دریافت: 13 مرداد 1401، تاریخ بازنگری: 12 آبان 1401، تاریخ پذیرش: 18 بهمن 1401 | ||
| چکیده | ||
| هدف پژوهش حاضر، تحلیل مؤلفه‌های آموزش صلح در اسناد گفتمانی آموزش و پرورش ایران است که با توجه به نقش گفتمان‌های غالب سیاسی در بازنمایی صلح و آموزش صلح در جامعۀ ایران با نگاه انتقادی انجام شده است. بدین منظور، اسناد گفتمانی آموزش در دوره‌های ابتدایی، راهنمایی و دورۀ اول دبیرستان (بین سالهای ۱۳۷۳ تا ۱۳۹۳) مورد تحلیل قرار گرفت و به پرسش‌هایی ازجمله موارد زیر، پرداخته شد: مؤلفه‌های محوری موجود در آموزش صلح در اسناد گفتمانی آموزش و پرورش ایران چه وضعیتی داشته و چه گفتمانی بر آن غالب است؟ دال‌های مرکزی و مرزهای ضدیتی گفتمان‌های مذبور کدامند و چه نقشی در بازنمایی آموزش صلح داشته‌اند؟ روش پژوهشی مقاله از نوع روش تحلیل گفتمان است که با نگاه انتقادی به تحلیل اسناد رسمی موجود و تولید شده در آموزش و پرورش ایران می‌پردازد. یافته‌ها، نشان می‌دهد مؤلفه‌های آموزش صلح در اسناد آموزشی این دوران ورود نداشته. همچنین ورود ایده‌ها و مضامین مربوط به جنگ، دشمنی و نفرت در متون آموزشی این دوران، به کلیشه‌سازی منفی و مشروعیت بخشیدن به خشونت و جنگ در باور و اعتقادات افراد منجر شده و با ایجاد چرخۀ خشونت، صلح را به حاشیه رانده است. گفتمان حاکم بر اسناد آموزشی، گفتمان ایدئولوژیک با شور انقلابی شناسایی شد. گفتمان آموزشی در این دوران، به اعتبار دال مرکزی مذهب و حمایت از ستم‌دیدگان هژمونیک گشته. همچنین در نتایج حاصل از این تحلیل‌ها، مرزهای ضدیتی، دال مرکزی و وقته ها در قالب الگوی گفتمانی ارائه گردید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| صلح؛ آموزش صلح؛ اسناد آموزش و پرورش؛ تحلیل گفتمان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis of the Components of Peace Education in the Discourse Documents of Education | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Khatereh Vali Khani1؛ Akbar Salehi2؛ Seyed Mehdi Sajadi3؛ Susan Keshavarz4 | ||
| 1Doctoral student of Philosophy of Education, Kharazmi University, Tehran, Iran | ||
| 2Associate Professor, Department of Philosophy of Education, Kharazmi University, Tehran, Iran (corresponding author) | ||
| 3Full Professor of Philosophy of Education, Tarbiat Modarres University, Tehran, Iran | ||
| 4Associate Professor, Department of Philosophy of Education, Kharazmi University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The present paper aimed at analyzing the peace education components in the discourse of Iranian education documents with a critical view toward the role of dominant political discourses in the presentment of peace and peace education in Iranian society. To this end, the discourse of education documents in elementary school, middle school, and junior high school levels (between 1994 and 2014) were analyzed and questions like the following were addressed:What is the status of the core components of peace education in the discourse of Iranian education documents and what is the discourse prevailing over them? What are the nodal points and antagonistic boundaries of the aforementioned discourses and what role have they played in the presentment of peace education? This paper used a discourse analysis research method to analyze the existing and produced official documents in Iranian education through a critical look. The findings showed that the peace education components have not been introduced to the education documents of this period. Moreover, the introduction of ideas and themes of war, enmity, and hatred in this period’s educational texts has resulted in negative stereotyping as well as legitimization of violence and war in individuals’ beliefs, besides marginalizing peace through creating a cycle of violence. The ideological discourse with a revolutionary fervor was identified as the discourse prevailing over the education documents. Educational discourse in this period has become hegemonic based on the nodal point of religion as well as support for the oppressed. Furthermore, in the results of these analyses, antagonistic boundaries, nodal points, and moments were presented in the form of a discourse model. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Peace, Peace education, Education documents, Discourse analysis | ||
| مراجع | ||
|
آبراهامیان، یرواند (۱۳۸۹). ایران بین دو انقلاب (احمد گل محمدی و محمدابراهیم فتاحی ولیلایی، مترجمان)، چاپ ششم، تهران: نی.
احمدی، آمنه؛ مهرمحمدی، محمود؛ ملکی، حسن؛ صادقی، علیرضا و طاهری، مرتضی (۱۳۹۹). تحلیلی بر صورتبندی اهداف در نظام آموزشی ایران. تعلیم و تربیت، ۳۶(۱۴۴)، ۷۰-۵۱.
پیج، جیمز (۱۳۹۸). آموزش صلح وا کاوی بنیان‌های اخلاقی و فلسفی (محمد حسین حیدری و مهین برخورداری، مترجمان). اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان (نشر اثر اصلی۱۹۸۹).
تیغ بخش، سمیرا و سعادتمند، زهره (۱۳۹۶). برنامۀ درسی آموزش صلح در دورۀ ابتدایی. فصلنامۀ پژوهش‌های کیفی در برنامه درسی، ۳(۷)، 89-66.
حاجی زاده، هانیه (۱۳۸۹). تحلیل برنامۀ درسی قصد شده و اجرا شده دورۀ راهنمایی تحصیلی بر اساس مؤلفه‌های صلح یونسکو، دانشگاه مازندران، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، پایان نامه کارشناسی ارشد.
حاجی زاده، هانیه و کرمی، مرتضی (۱۳۹۳). تحلیل برنامۀ درسی قصد شده و اجرا شده دورۀ راهنمایی بر اساس مؤلفه‌های آموزش صلح یونسکو. پژوهش در برنامهریزی درسی (دانش و پژوهش در علوم تربیتی-برنامهریزی درسی) , ۱۱(۱۵) , 109-92.
حجازی، سید نصراله و بهرامی، وحید (۱۳۹۸). 'کاربست روش تحلیل گفتمان لاکلا و موف در رشتۀ علوم سیاسی، روششناسی علوم انسانی، ۲۵(۹۹)، 18-1.
دبیر خانه شورای عالی انقلاب فرهنگی (۱۳۸۴). مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در ارتباط با آموزش و پرورش. آرشیو اسناد سازمان پژوهش و برنامهریزی درسی.
دهقانی فیروزآبادی، جلال (۱۳۸۶). گفتمان اصولگرایی عدالتمحور در سیاست خارجی دولت احمدی نژاد. نشریة دانش سیاسی، ۱، 98-68.
رضائی، فرزانه (۱۳۸۷). تجزیه و تحلیل کتاب‌های درسی دورۀ ابتدایی بر مبنای مؤلفه‌های آموزش جهانی، دانشگاه مازندران، دانشگاه علوم انسانی و اجتماعی، پایاننامۀ کارشناسی ارشد.
ریردون، بتی ا (۱۳۷۸). شکیبایی سرآغاز صلح (محمد حسین حیدری و مهین برخورداری، مترجمان). آرشیو اسناد سازمان پژوهش و برنامهریزی درسی.
شمشیری، بابک و اسدی، حسن (۱۳۹۸). ضرورت بازاندیشی در برنامه‌های آموزش صلح. آموزش پژوهی، ۵(۲۰)، ۸۷-۱۱۲.
شورای تغییر بنیادی، ستاد اجرایی خرداد (۱۳۶۷). کلیات نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران. آرشیو اسناد سازمان پژوهش و برنامهریزی درسی.
طلایی، فرهاد و پورسعید، فرزانه (۱۳۹۲). بررسی تأثیر متقابل حقوق بشر و صلح بر یکدیگر. دوفصلنامۀ بین‌المللی حقوق بشر، ۸۰(۲)، 122-85.
فاضل، رقیه؛ مهرام، بهروز؛ حسینقلی زاده، رضوان؛ نوغانی دخت بهمنی، محسن (۱۴۰۰). جایگاه مشارکت و ابعاد آن در آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران با توجه به اسناد فرادست. مدیریت و برنامهریزی در نظام‌های آموزشی، ۱۴(۲)، 46-13.
فتحی واجارگاه، کوروش و اسلامی، معصومه سادات (۱۳۸۷). بررسی میزان توجه به «آموزش صلح» در متخصصان تعلیم و تربیت, کارشناسان برنامهریزی درسی و معلمان دورۀ ابتدایی شهر تهران. نوآوری‌های آموزشی، ۷ (۲۵) , 76-49.
فلاح نودهی، معصومه (۱۳۸۸). بررسی مؤلفه‌های آموزش صلح یونسکو در اسناد و مدارک جمهوری اسلامی ایران (۸۵-۱۳۸۳): سند چشم انداز بیست ساله نظام جمهوری اسلامی ایران، اهداف کلی آموزش و پرورش ایران, اهداف دورۀ متوسطه. دانشور رفتار (ویژه مقالات علوم تربیتی)، ۱۲(۳۶)، 68-55.
معتمدی، اسفندیار (۱۳۹۱). بررسی تاریخ تحولات کتاب‌های درسی مدارس در ایران (۱۲۳۰ـ۱۳۹۰ﻫ . ش). پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، ۱۶(۲۵)، 131-111.
نور زاد، مریم (۱۳۹۹). تحلیل انتقادی تربیت دینی در آموزش و پرورش رسمی جمهوری اسلامی و نسبت آن با مفهوم صلح جهانی و برنامۀ آموزش صلح، دانشگاه خوارزمی، دانشکدۀ روانشناسی، پایاننامۀ کارشناسی ارشد.
وزارت آموزش و پرورش (۱۳۷۳). مجموع مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش (جلسه ۵۶۶-۵۸۸) کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش (جلسه ۱۰۱ -۱۱۵). آرشیو اسناد سازمان پژوهش و برنامهریزی درسی.
وزارت آموزش و پرورش (۱۳۹۱). برنامۀ درسی ملی جمهوری اسلامی ایران. آرشیو اسناد سازمان پژوهش و برنامهریزی درسی.
وزارت آموزش و پرورش، شورای عالی انقلاب فرهنگی (۱۳۹۰). سند تحول بنیادین آموزش و پرورش. آرشیو اسناد سازمان پژوهش و برنامهریزی درسی.
وزارت آموزش و پرورش. فلسفه تعلیم و تربیت و هدف‌های آموزش و پرورش در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ناشر دفتر تحقیقات و برنامهریزی و تألیف کتاب‌های درسی.
وزارت آموزش و پرورش. کتاب‌های درسی (فارسی، تعلیمات دینی، قرآن، تعلیمات اجتماعی (تاریخ و مدنی) اول دبستان تا سوم راهنمای (سالهای ۱۳۷۳ لغایت ۱۳۸۵). آرشیو اسناد و کتب درسی سازمان پژوهش و برنامهریزی درسی.
وزارت آموزش و پرورش. کتاب‌های درسی (فارسی، تعلیمات دینی، قرآن، تعلیمات اجتماعی (تاریخ و مدنی)، هدیه‌های آسمانی، پیام‌های آسمانی تفکر و پژوهش ویژۀ دختران، پسران و دروس مشترک) اول دبستان تا سوم راهنمای (متوسطه اول) (سالهای ۱۳۸۵ لغایت۱۳۹۳). آرشیو اسناد و کتب درسی سازمان پژوهش و برنامهریزی درسی.
یگر، اولی؛ باوئر، ایزابلا؛ خسروی، یلدا؛ پوینده، الهه؛ شادی افروز؛ فاطمه (۱۳۹۵). ترویج آموزش مستقیم و ساختاری صلح در ایران -راهنمای مربیان (مونا امینی پور و محبوبه ملک مختاری، مترجمان). برلین، آلمان: بنیاد برگهوف.
Balvin, N. Daniel, J. Christie.(2020). Children and Peace, From Research to action. Peace Psychology Book Series, https://doi.org/10.1007/978-3-030-22176-8_8
Dingler, M. (2020). Critical Peace Pedagogy in the Social Studies: A Peace-Oriented Approach to Critical Citizen Education. Doctoral Dissertation. University of Arkansas. Retrieved from
Fountain, S., Akam ,E., magango, S., W., Kwankey, S., o., tawiah, E. o,. singhal, A., & piotrow, p. t. (1999). peace education in UNICEF. Population Education Bulletin, 8 (1), 665- 77 .
Galtung, j. (1969). violence, peace ,and peace. Research, 6,3 pp.167-191
Georg Eckert Institute for International Textbook Research), Braunschweig, Germany)2018) Conflict Studies (CCS), Philipps University of Marburg, Marburg, Germany; cDepartment of Humanities Education, Faculty of Education, University of Pretoria, Pretoria, South Africa
Gursel -Bilgin, G. (2020). Critical Discourse Analysis: An Effective Tool for Critical Peace Education Informed by Freirean Dialogue. Educational Policy Analysis and Strategic Research, 15(2), 25-40.
Hodges, A. (2013). Discourses of war and peace. New York: Oxford University Press.
Ide, T., Kirchheimer, J. & Bentrovato, D. (2018). School textbooks, peace and conflict: an introduction, Global Change, Peace & Security, 30: 3, 287-294,
Khanal, G. K. (2018). Curricular Intervention In Peace Education In The Post-Conflict Context In Nepal: An Interpretive Study. Master’s Thesis. Universiteit i Tromsø. Retrieved from
Kulkarni, D. (2019). Community Engagement: Missing Link In Peace And Conflict Studies. Doctoral Dissertation. Northeastern University. Retrieved From
Legal texts on National commission for Unesco 2(2002) p. 5
Pašić, Maida (2020) Education policy development in post-conflict contexts and its effect on achieving sustainable peace: the case of Bosnia and Herzegovina. Doctoral thesis (EdD), University of Sussex.Retrieved from http://sro.sussex.ac.uk/id/eprint/92114/ ;
Rodrigues, A., & Motta, C. (2017). Multipliers for peace: how peace education can contribute to conflict transformation (Doctoral dissertation, EIUC). https://globalcampus.eiuc.org | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 522 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 350 |
||