پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 479 |
| تعداد مقالات | 4,665 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,303,987 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,466,219 |
تحلیلی جامعه‌شناختی از موانع اجتماعی پذیرش فناوری‌های پیشرفته در بخش کشاورزی- روستایی ایران (مورد مطالعه: فناوری کودهای بیولوژیک) | ||
| جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی | ||
| دوره 10، شماره 22، اسفند 1402، صفحه 31-63 اصل مقاله (1.21 M) | ||
| نوع مقاله: علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22080/ssi.2024.24556.2056 | ||
| نویسندگان | ||
| محسن جعفری1؛ حیدر جانعلی زاده چوب بستی* 2؛ نادر رازقی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی ایران، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران، | ||
| 2دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران، | ||
| تاریخ دریافت: 22 خرداد 1402، تاریخ بازنگری: 21 شهریور 1402، تاریخ پذیرش: 30 دی 1402 | ||
| چکیده | ||
| چکیده اهداف: هدف پژوهش حاضر، بررسی علل اجتماعی ضعف در پذیرش فناوری کود زیستی، با وجود گذشت سه دهه از دست‌یابی فناوران ایرانی به تولید صنعتی آن است. روش مطالعه: روش در این مطالعه کیفی بوده و از راهبرد مطالعۀ موردی استفاده شده است. تکنیک گردآوری داده‌ها، مطالعۀ اسنادی، مصاحبۀ ساخت نیافته و مشاهدۀ مشارکتی است و واحد مورد مطالعه، نظام فنی- اجتماعی کود است. داده‌ها از میان گروه‌های بازیگر شامل بخش‌های سیاست‌گذار، شرکت‌های دولتی، خصوصی و دانشگاه‌ها گردآوری شده و به روش ساخت تبیینی، مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته‌ها: در طول سه دهۀ مورد مطالعه، آشیانه‌های سیاستی در حوزۀ قوانین و نهادسازی توسط دولت و آشیانه‌های فناوری در حوزۀ ارتقای فناوری و توسعۀ بازار توسط تولیدکنندگان کود زیستی ایجاد شده است. همچنین در سایۀ تحولات جهانی تحریم، جنگ، افزایش قیمت کود و تقاضا برای محصولات سالم، دورنمای داخلی نیز تحت فشار قرار گرفته اما منجر به افزایش قابل توجهی در پذیرش کود زیستی نشده است. نتیجه‌گیری: علاوه بر ویژگی‌های اقتدارگرایی و تصلب نسبت به تغییر رویه‌ها در دستگاه اجرایی، متولی تأمین و توزیع کود در کشور به عنوان شبکه‌ای از بنگاه‌های متصل سیاسی با به‌کارگیری سازوکارهای تصرف مقرراتی، کتمان و انکار اثربخشی فناوری، تحدید دسترسی رقبا و تبعیض در اجرای قانون، اجازۀ شکل‌گیری پنجره‌های فرصت را در نظام فنی- اجتماعی کود نداده است. همچنین گره‌خوردگی دورنمای خودکفایی در محصولات کشاورزی با تأمین یارانه‌ای کود شیمیایی در قالب واردات، شکل‌گیری پیکربندی جدید در نظام فنی- اجتماعی کود را ناممکن ساخته است. نهاد متولی درعین‌حال موانع انتشار کود زیستی را قیمت بالای آن، فقدان اثربخشی در عملکرد و موانع کاستی پذیرش آن را خرده‌مالکی، سالخوردگی و تحصیلات پایین جامعۀ کشاورزی ایران برساخت می‌کرد. موضوعی که در میدان عمل صحت نداشت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| موانع اجتماعی؛ پذیرش کود زیستی؛ سرمایه‌داری رفاقتی؛ تحلیل چندسطحی؛ جامع؛ کشاورزی- روستایی؛ مطالعۀ موردی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Sociological Analysis of the Social Barriers to the Acceptance of Advanced Technologies in the Agriculture-Rural Sector of Iran (Case Study: Bio-Fertilizers Technology) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohsen Jafari1؛ Heydar Janalizadeh Choobbasti2؛ Nader Razeghi2 | ||
| 1PhD student of Sociology of Social Problems of Iran, University of Mazandaran, Babolsar, Iran, | ||
| 2Associate Professor, Department of Sociology, University of Mazandaran, Babolsar, Iran, | ||
| چکیده [English] | ||
| Abstract Objectives: The aim of the current research is to investigate the social causes of the weakness in the adoption of biofertilizer technology, despite the passage of three decades since Iranian technologists achieved their industrial production. Methods: The present study followed a qualitative research approach and used the case study strategy. The data collection was carried out through document study, unstructured interviews, and participatory observation, and the studied unit was the socio-technical fertilizer system. Data was collected from policy-making departments, public and private companies, and universities and was analyzed using the explanatory construction method. Results: During the three decades under study, policy nests in the field of laws and institution building by the government and technology nests in technology promotion and market development have been created by biofertilizer producers. Also, in the shadow of global developments such as the embargo, war, increased fertilizer prices, and demand for healthy products, the domestic perspective is also under pressure, but it has not led to a significant increase in the acceptance of biological fertilizer. Conclusion: In addition to the characteristics of authoritarianism and rigidity towards the change of procedures in the executive body, the custodian of fertilizer supply and distribution in the country as a network of politically connected companies by using mechanisms of regulatory capture, hiding and denying the effectiveness of technology, limiting the access of competitors, and discrimination in law enforcement, has not allowed the formation of windows of opportunity in the socio-technical system of fertilizer. Also, the entanglement of the prospect of self-sufficiency in agricultural products with the provision of chemical fertilizer subsidies in the form of imports has made it impossible to form a new configuration in the technical-social fertilizer system. At the same time, the custodian body considered the barriers to the release of biofertilizers as their high price, lack of effectiveness in performance, and lack of acceptance of bio-fertilizers as small ownership, old age, and low education of the Iranian agricultural community; an issue that was not true in the field of practice. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Social Barriers؛ Acceptance of Bio-fertilizer؛ Crony Capitalism؛ Multi-level Analysis, Agricultural-rural Society؛ Case Study | ||
| مراجع | ||
|
اسدی رحمانی، هادی؛ خاوازی، کاظم؛ اصغرزاده، احمد؛ رجالی، فرهاد و افشاری، میترا (1391). کودهای زیستی در ایران: فرصت‌ها و چالش‌ها. پژوهش‌های خاک، 26 (1): ۹۸-۷۷.
دیوان، اسحاق؛ مالک، عادل و آتیاس، ایزاک (۱۴۰۰). سرمایه‌داری رفاقتی در خاورمیانه: کسب‌وکار و سیاست، از آزادسازی تا بهار عربی. ترجمۀ محمدرضا فرهادی پور. تهران: شیرازۀ کتاب ما.
روابط عمومی و امور بین‌الملل شرکت خدمات حمایتی کشاورزی (1401). کتاب سال شرکت خدمات حمایتی کشاورزی، تهران: انتشارات حک.
شفیعی، فاطمه؛ رضوانفر، احمد و میرترابی، مهدیه‌السادات (1397). بررسی عوامل مؤثر بر رفتار استفاده از کودهای زیستی به‌وسیلۀ کشاورزان استان البرز. فصلنامۀ علوم و فناوری محیط‌زیست، 20(1): 118-105.
صمیم، رضا (1396). مطالعات اجتماعی فناوری، تأملاتی نظری و میان‌رشته‌ای. تهران: انتشارات پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
ع‍ام‍ل ه‍اش‍م‍ی پور، ص‍دی‍ق‍ه (1377). تحول کشاورزی در بستر زمان. تهران: دفتر روابط عمومی وزارت کشاورزی.
عرب صیفی، منا؛ امیدی نجف‌آبادی، مریم و پورسعید، علیرضا (1397). موانع به‌کارگیری کودهای بیولوژیک از دیدگاه کشاورزان استان ایلام مطالعۀ موردی: شهرستان شیروان چرداول. فصلنامۀ پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 11(2): 8-1.
کریمیان، نجفعلی (1390). تحقیقات کود در ایران: نگاهی به گذشته، رهنمودی برای آینده. مجلۀ پژوهش‌های خاک، 25(4): 265-278.
لوایی آدریانی، رسول؛ غلامی، حسام‌الدین؛ قلی‌فر، احسان و قاسمی، جواد (1398). بررسی تأثیر ویژگی‌های ادراک‌شده کودهای زیستی بر مصرف آن‌ها در بین کشاورزان (مورد مطالعه: روستای ینگیجه، شهرستان زنجان). مجلۀ تحقیقات اقتصاد و توسعۀ کشاورزی ایران،50 (2): 345-333.
مرکز آمار ایران (1394). نتایج تفصیلی سرشماری عمومی کشاورزی کل کشور در سال 1393. تهران: روابط عمومی و همکاری‌های بین‌الملل.
ملکوتی، محمدجعفر؛ نفیسی، مهدی و متشرع‌زاده، بابک (۱۳۸۰). عزم ملی برای تولید کود در داخل کشور. تهران: انتشارات سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی.
مهدی‌زاده، محمدرضا و توکل، محمد (1386). مطالعات علم و فناوری: مروری بر زمینه‌های جامعه‌شناسی فناوری. نشریۀ علمی برنامه و بودجه، 12(4): 124-85.
Aghighi, S. (2021). Biofertilizers, biopesticides and integrated pest management: potentials and challenges in the Islamic Republic of Iran. Journal of Biosafety, 13(3), 1-12. Baconguis, R., Peñalba, L., & Paunlagui, M. (2012). Mapping the innovation system of biofertilizers: constraints and prospects to enhance diffusion. American-Eurasian Journal of Agricultural & Environmental Sciences, 12(9), 1185-1195. Belz, F. M. (2004). A transition towards sustainability in the Swiss agri-food chain (1970–2000): using and improving the multi-level perspective. In System innovation and the transition to sustainability (pp. 97-114). Cheltenham, UK: Edward Elgar Publishing. Bodake, H. D., Gaikwad, S. P., & Shirke, V. S. (2009). Study of constraints faced by the farmers in adoption of bio-fertilizers. International Journal of Agricultural Sciences, 5(1), 292-294. Bui, S., Cardona, A., Lamine, C. & Cerf, M. (2020). Sustainability transitions: insights on processes of niche-regime interaction and regime reconfiguration in agri-food systems. Journal of Rural Studies, 48, 92-103. Correljé, A., & Verbong, G. P. J. (2004). The transition from coal to gas: radical change of the Dutch gas system. In B. Elzen, F. W. Geels, & K. Green (Eds.). System innovation and the transition to sustainability: theory, evidence and policy.) pp. 114-134). Edward Elgar. Malusà, E., Pinzari, F. & Canfora, L. (2016). Efficacy of biofertilizers: challenges to improve crop production, in: D.P. SIngh, H.B. Singh, R. Prabha (Eds.). Microbial inoculants in sustainable agricultural productivity: vol. 2: functional applications (pp. 17-40). Springer, FuNew Delhi. Geels, F.W. (2004). Understanding system innovations: a critical literature review and a conceptual synthesis. In: Elzen, B, Geels, FW and Green, K (eds.) System innovation and the transition to sustainability: theory, evidence and policyvidence and Policy. (pp. 19-47). Edward Elgar, Cheltenham, UK. Geels, F.W. (2002). Technological transitions as evolutionary reconfiguration processes: A multi-level perspective and a case –study. Research Policy. 31(8-9), 1257-1274. Geels, F.W. (2002b). Understanding the dynamics of technological transitions, a co-evolutionary and socio-technical analysis (PhD thesis. Enschede: Twente University Press). Geels, F.W. (2005). Co-evolution of technology and society: The transition in water supply and personal hygiene in the Netherlands (1850-1930)- a case study in multi-level perspective, Netherlands: Technology in Society, 27(3), 363-397. Geels, F.W. (2006). Multi-level perspective on system innovation: relevance for industrial transformation. In Understanding industrial transformation: views from different disciplines. (pp.163-186). UK: The University of Manchester. Geels, F.W. (2011). The multi-level perspective on sustainability transitions: Responses to seven criticisms. Environmental Innovation and Societal Transitions, 1, 24-40. Geels, W. F. (2014). Regime resistance against low-carbon transitions: Introducing politics and power into the multi-level perspective. Theory, Culture & Society, 31(5), 21–40. Ghosh, N. (2004). Promoting biofertilisers in Indian agriculture. Economic and Political Weekly, 39(52), 5617-5625. Kline, R., and Pinch, T. (1996). Users as agents of technological change: the social construction of the automobile in the rural United States. Technology and Culture, 37(4), 763–95. Koovalamkadu, V. P, Singh, A. & Korekallu Srinivasa. A. (2021). Exploring the global research trends in biofertilizers: a bibliometric approach, 3 Biotech, 11(6),304. Markets and Markets. (2019). Biofertilizer market by form (liquid, carrier-based), mode of application (soil treatment, seed treatment), crop type, type (nitrogen-fixing, phosphates solubilizing and mobilizing, potash solubilizing and mobilizing), region-global forecast to 2025. Retrived from https://www. marketsandmarkets.com/Market- Reports/compound- biofertilizers- customized- fertilizers- market- 856.html (Accessed 01 September 2020). Masso, C., Ochieng, J.A. & Vanlauwe, B. (2015). Worldwide contrast in application of bio fertilizers for sustainable agriculture: lessons for sub-Saharan Africa. Journal of Biology, Agriculture and Healthcare. 5 (12), 34–50. Molina, A. (1995). Sociotechnical constituencies as processes of alignment: The rise of a large-scale European information technology initiative. Technology in Society. 17(4), 385-412. Nelson R. R, Winter S. G. (1982). An evolutionary theory of economic change. Cambridge: Bellknap Press Owen, D., Williams, A.P., Griffith, G.W. & Withers, P.J.A. (2015). Use of commercial bioinoculants to increase agricultural production through improved phosphorus acquisition. Applied Soil Ecology. 86, 41–54. Pinch, T. J. & Bijker, W. E. (1987). The social construction of facts and artifacts: or how the sociology of science and the sociology of technology might benefit each other. In Wiebe E. Bijker, Thomas P. Hughes and Trevor J. Pinch. (eds): The Social construction of technological systems: New directions in the sociology and history of technology (pp. 17–50). Cambridge, MA: MIT Press. Raja, N. (2013). Biopesticides and biofertilizers: ecofriendly sources for sustainable agriculture. J. Biofert. Biopestic. 4, e112. Raven, R.P.J.M. (2004). Implementation of manure digestion and co-combustion in the Dutch electricity regime: A multi-level analysis of market implementation in the Netherlands, Energy Policy, 32(1), 29-39. Raven, R. and Verbong, G. (2004). Ruling out innovations-technological regimes, rules and failures: The cases of heat pump power generation and bio-gas production in the Netherlands. Innov. Manag. policy Pract.6(2), 178-198. Rip, A. and Kemp, R. (1998). Technological change, In S. Rayner and E.L. Malone (eds.) , Human choice and climate change, Volume II. (pp. 327-399). Columbus: Battelle Press. Suman, R. S. (2016). Technological knowledge of farmers about the use of bio-fertilizers in Kullu. Himachal Pradesh. Indian Research Journal of Extension Education. 12(2), 123-124. Schot, J.W. (1998). The usefulness of evolutionary models for explaining Innovation. The case of the netherlands in the nineteenth century. History and Technology. 14(3), 173-200. Transparency Market Research. (2017). Biofertilizers market (nitrogen fixing, phosphate solubilizing and others) for seed treatment and soil treatment applications—global industry analysis, size, share, growth, trends and forecast, 2013–2019 Retrived from https://www.transparencymarketresearch.com/pre ssrelease/global biofertilizers market.htm. Yin, R. K. (2002). Case study research: Design and methods. Sage Publishing. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 612 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 496 |
||