آمار
| تعداد نشریات | 28 |
| تعداد شماره‌ها | 426 |
| تعداد مقالات | 4,164 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,739,307 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,988,790 |
تحلیلی بر تحولات ساختار فضایی-کالبدی کلان‌شهرهای ایران (مطالعه موردی: کلان‌شهر تبریز) | ||
| مطالعات ساختار و کارکرد شهری | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 اردیبهشت 1403 | ||
| نوع مقاله: مقاله استخراج از رساله و پایان نامه | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22080/usfs.2024.26438.2405 | ||
| نویسندگان | ||
| سمیه صادقی1؛ علی پناهی* 2؛ رضا ولی‌زاده3 | ||
| 1دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران. | ||
| 2استادیارگروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران | ||
| 3استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 23 آذر 1402، تاریخ بازنگری: 27 بهمن 1402، تاریخ پذیرش: 12 اردیبهشت 1403 | ||
| چکیده | ||
| شناخت ساختار فضایی-کالبدی شهرها از منظر تحولات آن، یکی از عوامل مهم تأثیرگذار در میزان موفقیت برنامه‌ریزان و دست‌اندرکاران شهری می‌باشد و می‌تواند به بهبود محیط‌های شهری کمک شایان توجهی نماید. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی تحولات ساختار فضایی-کالبدی در کلان‌شهر تبریز نگارش شده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر آمیخته (کمی-کیفی) با هدف کاربردی و ماهیت تحلیلی-اکتشافی می‌باشد که به‌منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل هلدرن و تکنیک موران و کرنل در نرم‌افزار ArcGIS استفاده شده است. یافته‌های تحقیق بر اساس مدل هلدرن حاکی از آن است که در دوره‌ی 1365-1335، 71 درصد از رشد فیزیکی شهر مربوط به رشد جمعیت و 29 درصد به رشد افقی مربوط می‌باشد. در دوره‌ی 1385-1365 رشد جمعیتی و افقی شهر در حالت تقریباً مساوی (48 و 52 درصد) بوده و در دوره‌ی 1400-1385 رشد جمعیتی گسترده موجب رشد عمودی و شکل‌گیری شهر فشرده‌ی تبریز گردیده است. همچنین کلان‌شهر تبریز در یک حالت تک‌هسته‌ای (مرکز شهر) قرار داشته و با توجه به تحولات صورت‌گرفته و افزایش عملکردهای اداری، درمانی و تفریحی در مناطق شرقی و صنایع در مناطق غربی، قابلیت تبدیل به یک الگوی توسعه‌ای چندهسته‌ای در ساختار فضایی خود را دارد. به عبارتی تحولات ساختار فضایی شهر در سال‌های اخیر، تمرکززدایی از مرکز شهر را شاهد بوده است. نتایج نیز حاکی از آن است که روند تحولات ساختار فضایی-کالبدی شهر از حالت سریع به متوسط و دوباره به سریع تغییر یافته است و در این بین شاهد شکل‌گیری گسترده‌ی نابرابری‌ها و عدم تعادل‌های فضایی در ابعاد مختلف می‌باشیم. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تحولات شهری؛ ساختار فضایی؛ ساختار کالبدی؛ کلان‌شهر تبریز | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An analysis of changes in the physical-spatial structure of metropolises of Iran (case study: Tabriz metropolis) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Somayye Sadeghi1؛ Ali Panahi2؛ Reza Valizadeh3 | ||
| 1Phd. Student, Department of Geography and Urban Planning, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran. | ||
| 2Assistant Professor, Department of Geography and Urban Planning, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran | ||
| 3Assistant Professor, Department of Geography and Urban Planning, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Understanding the physical-spatial structure of cities from the perspective of its developments is one of the important influencing factors in the success rate of urban planners and practitioners and can contribute significantly to the improvement of urban environments. In this regard, the present study was written with the aim of investigating the spatial-physical structure changes in Tabriz metropolis. The research method in the present research is mixed (quantitative-qualitative) with practical purpose and analytical-exploratory nature, in order to analyze information were used Heldren's model and Moran and Kernel's technique in ArcGIS software. The findings of the research based on Heldren's model indicate that in the period of 1956-1986, 71% of the physical growth of the city is related to population growth and 29% is related to horizontal growth. In the period of 1986-2006, the population and horizontal growth of the city was almost equal (48 and 52 percent), and in the period of 2006-2021, the extensive population growth caused the vertical growth and the formation of the compact city of Tabriz. Also, Tabriz metropolis is located in a single-core state (city center) and due to the changes that have taken place and the increase of administrative, therapeutic and recreational functions in the eastern regions and industries in the western regions, it has the ability to become a multi-core development model in its spatial structure. In other words, the changes in the spatial structure of the city in recent years have witnessed the decentralization of the city center. The results also indicate that the process of changes in the physical-spatial structure of the city has changed from fast to medium and back to fast, and in the meantime, we are witnessing the wide formation of spatial inequalities and imbalances in different dimensions. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Urban changes, Spatial structure, Physical structure, Tabriz metropolis | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 33 |
||